نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان کردستان

3 گروه آموزشی علوم تربیتی، پردیس بنت الهدی صدر، دانشگاه فرهنگیان، سنندج، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل تجارب زیسته‌ی میرزاها در نظام آموزش ابتدایی قبل از انقلاب از منظر روش آموزشی، هدف آموزشی و محتوای آموزشی آن‌ها بود. جهت دست‌یابی به این هدف از رویکرد کیفی و روش‌های پژوهش اسنادی-کتابخانه‌ای، پدیدارشناسی و سرگذشت پژوهی بهره برده شد. جامعه پژوهش، شامل تمام فارغ‌التحصیلان نظام آموزش ابتدایی میرزاها در استان کردستان بود که با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس، تعداد 10 نفر از آنان تا رسیدن به درجه اشباع انتخاب شدند. یافته‌ها در سه دسته روش، هدف و محتوای آموزشی تقسیم شدند. در حوزه‌ی روش آموزشی، هردو نظام در وجود موانع تحصیلی و بی عدالتی آموزشی مشترکاتی دارند و شناخت سبک‌های یادگیری فراگیران، دچار چالش می‌باشد. در حوزه‌ی هدف، «نظام آموزشی میرزاها»، هدفش باسوادکردن به معنی توانایی خواندن و نوشتن بود. در «نظام آموزش ابتدایی کنونی»، تنها حیطه دانشی کافی نیست و خواندن و نوشتن ابزار لازم برای رسیدن به ظرفیت و قابلیت‌های وجودی هر دانش‌آموز است. در حوزه‌ی محتوای آموزشی، در «نظام آموزشی میرزاها»، محتوا عمدتاً در حیطه دانشی و در سطح کتاب‌های تعیین شده بود. در «نظام آموزش ابتدایی کنونی»، علاوه بر محتواهای کتابی، نیازسنجی صورت می‌گیرد و به تشخیص معلّمان، مواد آموزشی، تولید محتوا و طرّاحی آموزشی صورت می‌گیرد. نتیجه گرفته شد که دانش‌آموخته‌های نظام آموزشی میرزاها از این آموزش و تربیت رضایت نداشته و طبق اصول تربیتی دارای نواقصی بوده و ایده‌پردازان حوزه تعلیم و تربیت برای تقویت نظام آموزش و پرورش کنونی باید از نقاط ضعف و قوت این نظام بهره ببرند.

کلیدواژه‌ها

آتشک، م. (1388). کارایی داخلی دوره ابتدایی استان‏های کشور. اندیشه‏های نوین تربیتی، 5 (3)، 96-55.
اسدپور، ا. (1397). بررسی روابط میان آموزش‏وپرورش، پژوهش و توسعه اقتصادی. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 12، 885-899.
آقازاده، ا. (1390). آموزش‏وپرورش تطبیقی. چاپ یازدهم. تهران: سمت.
آقازاده، ا. و آرمند، م. (1392). تاریخ آموزش‏وپرورش ایران با تأکید بر تحوّلات تربیتی دوره معاصر. تهران: سمت.
رمضانی، گ.، مهنی، ا. و عزیزی، ن. (1397). چالش‏های آموزش بزرگ‏سالان و راهکارهایی جهت بهبود: پژوهش زمینه‏ای مطالعات راهبردی سیاست‏گذاری عمومی، 8 (29)، 134-115.
رون، ا. (1390). میزان رعایت معیارهای عام در انتخاب و سازمان‏دهی محتوای کتاب‏های درسی دوره ابتدایی نظام آموزش‏وپرورش ایران. مطالعات برنامه درسی ایران، 6 (22)، 116-97.
سمیع‏زاده، ح.، زاهد بابلان، ع.، معینی کیا، م. و خالق‏خواه، ع. (1399). تدوین الگوی مناسب کیفیت اجرای نظام آموزشی 3-3-6 در دوره اوّل متوسطه استان کهگیلویه و بویراحمد. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 14، 192-179.
سمیعی درونه، ر. (1394). اصول و اهداف آموزش‏وپرورش ابتدایی. کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی، دوره 2: صص: 726-718.
سیف، ع.ا. (1395). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش. ویراست 7. تهران: دوران.
شیخی، م. (1383). آموزش بزرگ‏سالان ضرورت حیاتی قرن حاضر. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 152، 42. http://ketabdarivait.blogfa.com/post/23 (تاریخ دسترسی: 11 آبان 1401)
 صافی، ا. (1393). آموزش‏وپرورش ابتدایی، دوره اوّل و دوم متوسطه. چاپ پانزدهم، ویرایش چهارم. تهران: سمت.
صالحی، ک.، بازرگان، ع.، صادقی، ن. و شکوهی یکتا، م. (1394). تحلیل پدیدارشناسانه ادراک و تجربه زیسته معلمان مدارس ابتدایی از نقاط ضعف و قوت برنامه ارزشیابی توصیفی. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 9 (31)، 68-19.
صباغیان، ز. و اکبری، س. (1395). مبانی آموزش بزرگ‏سالان. تهران: سمت.
علاقه‏بند، ع. (1390). مقدمات مدیریت آموزشی. ویراست ششم. تهران: نشر روان.
فراهانی، ع.، نصراصفهانی، ا. و شریف، م. (1391). ارزیابی شیوه‏های انتخاب معلّمان ابتدایی در نظام آموزش‏وپرورش کشور. فناوری آموزش، 6 (4)، 234-223.
کرامتی، ا.، رحیمی، م. و افرا، ر. (1400). شناسایی چالش‏ها و راهکارهای ارزشیابی مؤثر از یادگیری دانش‏آموزان دوره ابتدایی در نرم‏افزار شاد توسط نومعلّمان. آموزش و ارزشیابی، 14 (56)، 102-69.
محمودی، ف.، عبدالله زاده، م.ت. و منصورزاده، م. (1395). کاربرد ارزشیابی فرایندی در مدارس ابتدایی (مطالعه موردی آموزش‏وپرورش منطقه ممقان). آموزش و ارزشیابی، 9 (34)، 62-51.
Aatashak, M. (2009). The internal efficiency of elementary schools in different Iranian provinces. Quarterly Journal of New Thoughts on Education, 5 (3), 55-96. [In Persian]
Aghazadeh, A. (2011). Comparative education. 11th edition. Tehran: samt. [In Persian]
Aghazadeh, A., & Armand, M (2013). History of education in Iran (with a focus on the contemporary education developments). Tehran: Samt. [In Persian]
Alaghehband, A. (2011). The basics of educational management. 6th edition. Tehran: Rovan Publishing House. [In Persian]
Asadpour, A. A. (2018). The study of the relationship between education, research and econom development. Journal of Research in Educational Science, 12 (Special Issue), 885-899. [In Persian]
Farahani, A,R., Nasr Isfahani, A.R., & Sharif, S.M. (2012). Study Methods of Elementary School Teachers Selection in Education System. Technology of Education Journal. 6 (4), 223-234. [In Persian]
Keramati, E., Rahimi, M., & Afra, R. (2022). Investigating the Challenges and Solutions for Doing an Effective Evaluation of Primary School Students by New Teachers in Shad Software. Journal of Instructio and Evaluation, 14 (56), 69-102. [In Persian]
Maher, F., Aghaei, A., Borj Ali, A., & Rouhani, A. (2007). D escriptive evaluation with the traditional system based on the classroom atmosphere, emotional characteristics and the level of creativity of elementary school students. Knowledge and research in educational sciences, 14 (14), 71-92. [In Persian]
Mahmoudi, F., Abdolazadeh, M. T., & Mansourzadeh, M. (2015). The application of process evaluation in primary schools (a case study of education in Mamqan region). Education and Evaluation (Educational
Ramezani, G., Mehni, O., & Azizi, N. (2018). The Challenges of the Adult Education and Solutions for Improvement: Grounded theory. Journal Strategic studies of public policy, 8 (29), 115-134. [In Persian].
Ravan, A. (2011). Study of the criteria for selection and organization the content of textbooks at primary stage in Iran Educational system. Journal of Curriculum Studies, 6 (22), 97-116. [In Persian].
Sabbaghian, Z., & Akbari, S. (2016). The Foundation of adult education. Tehran: Samt. [In Persian].
Safi, A. (2014). Primary School, The 1st & 2nd Grades of Secondary School. 4th Edition: Completely Revised. Tehran: samt. [In Persian].
Saif, A.A. (2017). Modern Educational Psychology: Psychology of learning and instruction. Seventh Edition, Tehran: Dowran. [In Persian].
Salehi, K., Bazargan, A., Sadeghi, N., & Shokuhi Yekta, M. (2015). Phenomenological analysis of the perception and experience of elementary school teachers' lives of the weaknesses and strengths of the appraisal-
Samizade, H., zahed babelan, A., Moinkia, M., & Khaleghkhah, A. (2020). Developing an Appropriate Quality Model for Implementation of the Educational System of 3-3-6 First High School in Kohgiluyeh and Boyerahmad Province. Journal of research in educational science, 14, 179-192. [In Persian]
Samie Daroneh, R. (2015). Principles and objectives of primary education. Second National Conference on Psychology and Educational Sciences Of Azad University Islamic, 2, 718-726. [In Persian]
Sheikhi, M. (1383). Adult education is a vital necessity of this century. Cooperative and Agriculture Quarterly,152, 42. http://ketabdarivait.blogfa.com/ post/23(access date: 11 November 2022). [In Persian]