نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد آموزش و بهسازی منابع انسانی، مؤسسه آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی سمنگان، آمل، ایران

2 استادیار مرکز آموزش عالی امام خمینی، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

اشتراک هدفمند دانش در سازمان‌ها به یادگیری سریع‌تر فردی منجر گشته، خلاقیت را توسعه می‌دهد و درنهایت به بهبود عملکرد فرد در سازمان می­انجامد. هدف از این پژوهش، بررسی نقش واسطه­ای اعتماد شناختی و تعهد عاطفی بر رابطه رضایتمندی شغلی و قصد اشتراک‌گذاری دانش بر کارکنان آموزش‌وپرورش منطقه 3 تهران در سال 1395 بود. جامعه آماری 200 تن از کارکنان سازمان آموزش‌وپرورش منطقه 3 شهر تهران بودند و با استفاده از فرمول کوکران 130 تن از آنان با روش تصادفی طبقه‌ای، انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه قصد اشتراک‌گذاری دانش چرجی (2001)، پرسشنامه رضایت­مندی شغلی بلاستین (2008)، پرسشنامه تعهد عاطفی کیم، چوی، کوال و هان (2008) و سرانجام، پرسشنامه اعتماد ین (2009)، استفاده شده است. روایی (محتوی، همگرا و واگرا) و پایایی (بارعاملی، ضریب پایایی مرکب و ضریب آلفای کرونباخ) پرسشنامه‌ها حاکی از آن بودند که ابرازهای اندازه‌گیری پژوهش از روایی و پایایی مناسبی برخوردارند. نتایج تجزیه‌وتحلیل به روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار SMART-PLS نشان داد که هر سه متغیر برون‌زای رضایتمندی شغلی، اعتماد شناختی و تعهد عاطفی، تأثیر مثبت و معناداری بر قصد اشتراک‌گذاری دانش دارند. علاوه بر این، هر دو متغیر تعهد عاطفی و اعتماد شناختی، اثر میانجی بر رابطه بین رضایتمندی شغلی و قصد اشتراک‌گذاری دانش ایفا می‌کنند؛ ضمن اینکه تعهد عاطفی در مقایسه با اعتماد شناختی، تأثیر بیشتری به‌عنوان متغیر میانجی بر قصد اشتراک‌گذاری دانش دارد.

کلیدواژه‌ها

اکبری، پ.؛ بهارستان، ا. و شائمی بزرگ، ع. (1392). تحلیل تأثیر هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی بر تعارضات سازمانی. فرآیند مدیریت توسعه، 26(4)، 73-100.
حاجی کریمی، ع.؛ طبرسا، غ. و رحیمی، ف. (1387). (بررسی تأثیرگذاری اقدامات منابع انسانی بر رفتار شهروندی سازمانی با لحاظ نمودن نقش تعهد سازمانی. اندیشه مدیریت، (2)1، 103-123.
داوری، ع. و رضازاده، آ. (۱۳۹۲). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
ساعدی، م. و یزدانی، ح. ر. (1388). ارائه مدل فرآیندی برای پیاده‌سازی مدیریت دانش مبتنی بر یادگیری سازمانی در ایران‌خودرو: نظریه برخاسته از داده‌ها. فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت فناوری اطلاعات، 25، 67-84.
عباسی اسفنجانی، ح. (1394). طراحی الگوی تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی. فصلنامه پژوهش بازرگانی، 82، 23-65.
گل پرور، م. و جوادیان، ز. (1390). الگوهای ساختاری اثرات همخوان عدالت سازمانی ادراک‌شده بر ابعاد رضایت سازمانی. علوم رفتاری، 3(10)، 83-103.
محمدی فاتح، ا.؛ سبحانی، م. ص. و محمدی، د. (1387). مدیریتدانش، رویکردجامع. تهران: موسسه انتشارات و پخش پیام پویش.
مقیمی، س. م. (1380). سازمان و مدیریت، رویکردی پژوهشی، چاپ دوم. تهران: ترمه.
Bag ozzi, R. P., & Fornell, C. (1982). Theoretical concepts, measurements, and meaning. In Fornell, C. (Ed.) A second generation of multivariate analysis (24-38). Vol. 1. New York. NY.: Praeger.
Borgogni, L., Russo, S., & Vecchione, M. (2013). The role of self-efficacy and job satisfaction on absences from work. Revue Européenne de Psychologie Appliquée/European
Caceres, R. C., & Paparoidamis, N. G. (2007). Service quality, relationship satisfac-tion, trust, commitment and business-to-business loyalty. European Journal of Marketing, 41(7–8), 836–867.
Choua, Sh. W., & Chen, P. Y. (2009). The influence of individual differences on continuance intentions of enterprise resource planning (ERP). Int. J. Human Computer Studies, 67(6), 484–496.
Chin, W. W. (2003). Issues and opinions on structural equation modeling. MIS Quarterly, 22(1), 7-16.
Dave, B., & Koskela, L. (2009). Collaborative knowledge management—A construction case study. Automation in construction18(7), 894-902.
Fang, Y.-H., & Chiu, C.-M. (2010). In justice we trust: Exploring knowledge sharing continuance intentions in virtual communities of practice. Computers in Human Behavior, 26, 235–246.
Fornell, C., & Larcker, D. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39−50.
Fullwood, R., Rowley, J., & Delbridge, J. (2013), Knowledge sharing amongst academics in UK universities, Journal of Knowledge Management, 17 (1), 123 – 136
Hashim, K. F., & Tan, F. B. (2015). The mediating role of trust and commitment on members’ continuous knowledge sharing intention: A commitment-trust theory perspective. International Journal of Information Management, 35(2), 145–151.
Hogel, M., Parboteeah, K. P. & Munson, C. L. (2003). Team-level antecedents of individuals’ knowledge networks. Decision Sciences, 34(4), 741-70.
Hsu, C. L., Liu, C. C., & Lee, Y. D. (2010). Effect of commitment and trust towards micro-blogs on consumer behavioural intention: A relationship marketing perspective. International Journal of Electronic Business Management, 8(4), 292–303.
Jin, X.-L., Lee, M. K. O., & Cheung, C. M. K. (2010). Predicting continuance in online communities: Model development and empirical test. Behavior & Information Technology, 29(4), 383–394.
Kim, J. W., Choi, J., Qualls, W., & Han, K. (2008). It takes a marketplace community toraise brand commitment: The roles of online communities. Journal of MarketingManagement, 24(3–4), 409–431.
Kim, J., Hong, S., Min, J., & Lee, H. (2011). Antecedents of application service contin-uance: A synthesis of satisfaction and trust. Expert Systems with Applications, 38, 9530–9542.
Luthans, F. (2008). Organizational behavior. Boston: McGraw Hill.
Majewski, G., & Usoro, A. (2011). Barriers of and incentives to knowledge sharing in (virtual) communities of practice: A critical literature review. BU Acad. Rev, 10, 387–405.
Meyer, J. P., & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace: Toward a general model. Human Resource Management Review, 11, 299–326.
Ong, C.-S., & Lai, Y.-L. (2014). Measuring user satisfaction with knowledge manage-ment systems: scale development, purification, and initial test. Computers in Human Behaviour, 23, 1329–1346.
Sa´enz, J., Aramburu, N. & Rivera, O. (2009). Knowledge sharing and innovation performance; a comparison between high-tech and low-tech companies. Journal of Intellectual Capital, 10 (1), 22-36
Van Dick, R., & Riketta, M. (2006). Bindung von Mitarbeitern an Organization [Employees ‘commitment to organizations]. Zeitschrift fürPersonal psychology, 5, 83-84.
Wang, S., & Noe, R. A. (2010). Knowledge sharing: A review and directions for future research. Human Resource Management Review, 20(2), 115–131.
Wang, H. (2009). Research on online consumer repurchasing behavior from rela-tionship perspective. In Presented at the meeting of the International Conference on Information Management, Innovation Management and Industrial Engineering http://dx.doi.org/10.1109/ICIII.2009.249.
Yen, Y.-R. (2009). An empirical analysis of relationship commitment and trust in vir-tual programmer community. International Journal of Computers, 3(1), 171–180.