نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد دانشگاه علامه طباطبایی
2 دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
ریاضیات از درسهای مهمی است که یادگیری آن میتواند در تمامی عرصههای زندگی تأثیرگذار باشد. این پژوهش، با هدف تدوین مُدلی برای تبیین و پیشبینی پیشرفت ریاضی بر اساس باورهای انگیزشی دانشآموزان انجام شده است. روش پژوهش، همبستگی از نوع پیشبینی است. پس از تهیۀ ابزار اندازهگیری و تعیین روایی و پایایی آن، از بین جامعۀ آماری پسران دانشآموز سال دوم دبیرستآنهای دولتی تهران، نمونهای به حجم 120 نفر دانشآموز به روش خوشهای چند مرحلهای انتخاب شد و پرسشنامههای مربوطه را تکمیل کردند. نمرۀ ریاضی هر یک از دانشآموزان نیز به عنوان ملاک پیشرفت ریاضی اخذ شد. دادههای جمعآوریشده به وسیلة نرمافزار spss و لیزرل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. متغیرهای پژوهش توصیف شدند و مدل پیشنهادی بر اساس فرضیههای پژوهش به آزمون گذاشته شد. یافتههای به دست آمده فرضیة اول را تأیید کردند. بدین معنی که میتوان برای پیشبینی پیشرفت ریاضی بر اساس عوامل فردی، آموزشگاهی و خانوادگی معادلۀ رگرسیون را صورتبندی کرد و نشان داد که این عوامل سهگانه، روی هم 98 درصد از واریانس پیشرفت ریاضی را تبیین میکنند. برای آزمون فرضیه دوم از روش تحلیل مسیر استفاده شد و نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی برازندگی ندارد. نتایج آزمون فرضیه سوم نشان داد که عوامل فردی 67 درصد، عوامل آموزشگاهی 61 درصد و عوامل خانوادگی 49 درصد در پیشبینی پیشرفت ریاضیات سهم دارند. نتایج آزمون فرضیۀ چهارم نشان داد که عوامل آموزشگاهی نسبت به عوامل خانوادگی واریانس بیشتری از پیشرفت ریاضی را تبیین میکنند، گرچه عوامل خانوادگی هم تأثیر معنیداری بر پیشرفت ریاضی دارند.
کلیدواژهها