نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی اثرات مستقیم و غیر مستقیم مؤلفه ­های انگیزشی بر پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان سیستم آموزش از دور انجام گرفت. جامعۀ آماری این پژوهش را دانشجویان ترم سوم و بالاتر دانشگاه پیام نور در نیمسال دوم سال تحصیلی 89 ـ 1388 تشکیل می‏داد که در سراسر کشور در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا  در رشته‏های مختلف مشغول تحصیل بودند. روش نمونه‏گیری از نوع خوشه­ای چند مرحله­ای بود. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی ـ مورگان، با در نظر گرفتن خطای 05/0 = α و خوشه­ای بودن روش نمونه­گیری برابر 476 نفر محاسبه شد که به ترتیب از دانشگاه­ پیام نور استان تهران، استان گیلان و استان اردبیل، 283 نفر معادل 59 درصد ، 118 نفر معادل 25 درصد و 75 نفر معادل 16 درصد انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع مطالعات توصیفیـ همبستگی بود. برای جمع‏آوری داده­ها، بخشی از پرسشنامهْ راهبردهای انگیزش برای یادگیری (MSLQ) ساختۀ پینتریچ، اسمیت، گارسیا، و مک­کیچی مربوط به مقیاس انگیزش استفاده شد. پایایی پرسشنامه در این مطالعه با روش آلفای کرونباخ برابر 86/0 محاسبه شد. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که بارهای عاملی گویه­های پرسشنامه در تبیین مؤلفه­ها از نظر آماری معنادار هستند. یافته ­های پژوهش نشان داد که مدل پژوهش، 56 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین می‏کند. بالاترین ضریب مسیر بین خودکارامدی و جهت­گیری درونی هدف ( 96/0 = β، 5/14 = t، 01/0 < P)؛ پس از آن بین اضطراب امتحان و جهت‏گیری بیرونی هدف ( 78/0 = β، 3/8 = t، 01/0 < P) به دست آمد. اما ضریب مسیر محاسبه شده بین جهت­گیری بیرونی هدف و پیشرفت تحصیلی ( 02/0- = β، 41/0- = t، 05/0 > P) معنادار نبود.

کلیدواژه‌ها

البرزی، شهلا و دیبا سیف. (1381). رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری و برخی از عوامل جمعیتی با پیشرفت تحصیلی گروهی دانشجویان علوم انسانی در درس آمار. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره اول، 73-82.
سیف، دیبا؛ لطیفیان، مرتضی. (1383). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای خودنظم دهی دانشجویان در درس ریاضی. مجلۀ روان‏شناسی ، 8(32)، 404-420.
دیره، عزت؛ بنی جمالی، شکوه‏السادات. (1388). بررسی سهم عوامل انگیزشی بر استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی در فرایند یادگیری. مطالعات روان شناختی ، 5(3):47-62.
رضایی، اکبر؛ سیف، علی اکبر. (1384). نقش باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری و جنسیت در عملکرد تحصیل. فصلنامۀ تعلیم و تربیت، شماره 84، 58-83.
عابدینی، یاسمین؛ باقریان، رضا؛ کدخدایی، محبوبه‏السادات. (1389). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای شناختی - فراشناختی با پیشرفت تحصیلی: آزمون مدل های رقیب. فصلنامه تازه‏های علوم شناختی، 12(3)، 34-48.
محمدی، رضا؛ فتح­آبادی، جلیل؛ یادگارزاده، غلام­رضا؛ میرزامحمدی، محمد حسن؛ پرند، کورش. (1386). ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی: مفاهیم، اصول، روش‏ها و معیارها. تهران: مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
هومن، حیدرعلی. (1387). مدل­یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم­افزار لیزرل. تهران: سمت.
 Artino, A. R. (2008). A conceptual model of self- regulation online. Academic Exchange Quartery. 12(4): 41—54.
Beno, B. A. (2004). The role of student learning outcomes in accreditation quality review. New Direction for community colleges, 126, 65—72.
Campbell, M. M. (2007). Motivational systems theory and the academic performance of college students. Journal of College Teaching & Learning, 4(7), 78 – 85.
ChanLin, L. (2009). Applying motivational analysis in a Web-based course. Innovations in Education and Teaching International, 46(1), 91-103. 
Duncan, T. G., & McKeachie, W. J. (2005). The Making of the motivated strategies for learning questionnaire. Educational Psychologist, 40(2), 117 — 128.
Dungun, B., & Curry, K. J. (2006). Motivation and learning strategies of students in distance education. Journal of the Mississippi Academic of Sciences, 9(2), 22—28.
Ergul, H. (2004). Relationship between student characteristics and academic achievement in distance education and application on students of Anadolu University. Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE, 5(2), 49—63.
Farajollah, M. & MoeniKia, M. (2010). The comparative study of students support services of Payame Noor University of Iran, Allama Iqbal Open University of Pakistan and United Kingdom Open University. World Applied Sciences Journal, 9 (5), 494—498.
Forgas, J. P. (2000). Feeling thinking: Summary and integration. In J. P. Forgas (Ed.), Feeling and thinking, the role of affect in social cognition. (pp. 387-406) New York: Cambridge, University Press.
Hill, R. J., & Raven, A. (2000). Online learning communities: If you build them, will they stay? ITforum Papers, 46. Available online at: http://it.coe.uga.edu/itforum/paper46/paper46.htm (accessed 17 January 2010).
Keegan, D. (1990). Foundations of distance education. (2nd edition). New York: Routledge.
Keller, J., & Suzuki, K. (2004). Learner motivation and E-learning design: a multinationally validated process. Learning, Media and Technology, 29(3), 229 — 239.
Kosnin, A. M. (2007). Self- regulated learning and academic achievement in Malaysian undergraduates. International Education Journal, 8(1), 221—228.
Latanich, G., Nonis, S. A. & Hudson, G. I. (2001). A profile of today's distance learners: An investigation of demographic and individual difference variables of distance and non-distance learners. Journal of Marketing For Higher Education, 11(3), 1 — 16
Lee, J. K. (2008). The effects of regulated learning strategies and system satisfaction regarding learner,s performance. Information and Management, 40, 133-146.
Lee, John Chi-kin, Yin, H., & Zhang, Z. (2010). Adaptation and Analysis of Motivated Strategies for Learning Questionnaire in the Chinese Setting, International Journal of Testing, 10(2), 149 — 165.
Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2002). Motivation as an enabler for ac­ademic