نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی و دانشجوی دکترای برنامه‏ریزی توسعه آموزش عالی

2 استاد دانشگاه شهید بهشتی

3 عضو هیأت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

چکیده

چکیده افزایش تقاضا برای ورود به آموزش عالی، ضرورت تحقق آموزش برای همه و پاسخگویی به نیازهـای جامعه وبه ویژه محدودیت منابع مالی دولت، اسـتفاده از منـابع و امکانـات بخـش خصوصـی را بـرای سرمایهگذاری در آموزش عالی مشروعیت بخشید. این مهم با ایجاد و توسعۀ مؤسسات آمـوزش عـالی غیردولتی-غیرانتفاعی به عنوان مشارکت بخش خصوصی در توسعه آموزش عالی کشور تحقـق یافـت . پژوهش حاضر درصدد است تا با در نظر گرفتن اسناد بالادستی از جمله مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و سند ملی توسعه آموزش عالی در برنامه چهارم توسعه، بررسی تحلیلی از وضعیت گسـترش این مؤسسات در کشور به خصوص در طول برنامۀ چهارم توسعه ارائه کند و عملکرد وزارت علـوم را در این راستا مورد ارزیابی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و نتایج آن نشان مـی دهـد که بهرغم تأسیس 195 مؤسسه در طول برنامۀ چهارم (88-1384 (و فعالیت 266 مؤسسه آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی در کشور، و دائر بـودن بـیش ار 1800 رشـته محـل و ایجـاد بـیش از 138هـزار طرفیت پذیرش دانشجو در این موسسات، حدود نیمی از ظرفیـت آنهـا بـه ویـژه در مقـاطع تحصـیلی کاردانی و کارشناسی پیوسته تکمیل نشده است. همچنین توزیع این مؤسسات در کشور بطـور متـوازن صورت نگرفته و تراکم در استانهای همجوار پایتخت به خصوص استانهای شمالی کشـور بـه مراتـب بیشتر از سایر استان ا ها ست .

کلیدواژه‌ها

پروند، شادان؛ نورآذر، علی(1383). "نظام آموزش عالی ترکیه". دایره­المعارف آموزش عالی، جلد دوم.ص 957-950
جاودانی ،حمید(1383). "نظام آموزش عالی تونس". دایره­المعارف آموزش عالی، جلد دوم.ص 964-957
جعفری ،پریوش(1383). "نظام آموزش عالی سنگاپور". دایره­المعارف آموزش عالی، لد دوم.ص 1020-1012
جعفری ،پریوش(1383). "نظام آموزش عالی هند". دایره­المعارف آموزش عالی، جلد دوم.ص 1184-1174
جعفر صمیمی، احمد و سید محسن حسینی و نصرت­ا... غلامی­فرد (1387)" تعیین مزیت نسبی ارزش افزودۀ فعالیت اقتصادی آموزش عالی در استان­های کشور"، مجموعه مقاله­های همایش ملی نظارت و ارزیابی آموزش عالی،جلد اول­ص328-305.
حیدری عبدی ،احمد(1383). "نظام آموزش عالی کره جنوبی". دایره­المعارف آموزش عالی، جلد دوم.ص1097-1091
رشادت­جو ،حمیده(1383). "نظام آموزش عالی پاکستان". دایره­المعارف آموزش عالی، جلد دوم.ص 935-928
سازمان سنجش آموزش کشور، دفترچه­های آزمون سراسری، کاردانی به کارشناسی و کارشناسی ارشد، سالهای83و 88
 سایت مرکز آمار ایران: http://www.amar.org.ir
سایت سازمان سنجش آموزش کشور: http://www.sanjesh.org
شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوبات در خصوص مؤسسات آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی
 شورای گسترش آموزش عالی، مصوبات در خصوص مؤسسات آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی
عمادزاده ، مصطفی (1388) "تأمین مالی آموزش عالی جایگاه دولت و بخش خصوصی"، رویکردها و چشم­اندازهای نو در آموزش عالی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، به اهتمام محمد دوزی یمنی سرخابی.
فاضلی ،عصمت(1383). "نظام آموزش عالی اندونزی". دایره­المعارف آموزش عالی، جلد دوم.ص 821-816
کاظم­نژاد، انوشیروان (1376)، بررسی تطبیقی روند تأسیس مؤسسات آموزش عالی خصوصی در ایران و جهان (طرح پژوهشی)، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، معاونت آموزشی، دفتر آموزشهای آزاد، 1376.
محمدی، رضا؛ فتح­آبادی، جلیل؛ یادگارزاده، غلامرضا؛ میرزامحمدی، محمدحسن و پرند، کوروش(1386)." ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی". تهران: سازمان سنجش آموزش کشور.
مجتهد ، احمد (1388) .ارزیابی توسعه آموزش عالی در ایران با توجه به توسعه رشته اقتصاد و نقش آن در توسعه ملی کشور، از توسعه علمی تا توسعه ملی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، به اهتمام بیژن لطیف.
یمنی دوزی سرخابی، محمد(1378)؛ "پژوهش­های دانشگاهی یا دانشگاه­های پژوهشی"، فصلنامۀ پژوهشی تربیتی، شمارۀ 3و4، پاییز و زمستان 1378، ص58-35.
یمنی دوزی سرخابی، محمد؛ ترک­زاده، جعفر (1388). بررسی وضعیت برنامه­ریزی توسعه دانشگاه­های دولتی در ایران. فصلنامۀ انجمن آموزش عالی ایران، سال اول، شمارۀ 4، بهار 1388.
وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری، (1388) آیینه تلاش، گزارش فعالیت چهار ساله.
Sanyal, B. C.(2005), Trade in Higher Education, lecture organized by the Society of Economic and Educational Development (SEED), India, and the ministry of Human Resources Development, India, held at the Indian Institute of Technology, New Delhi, on 31 January.
Sanyal, B. C.& Martin, M.(2006), Financing Higher Education: International Perspectives, in Higher Education in the World, .
Barr, N.(2007), Financing Higher Education: Lessons From Developed Economies, Options For Developing Economies, Paper to be presented at World Bank, Regional Bank Conference on Development Economics Beijing 16-17 January.
OECD(2007), Education at a Glance 2007,OECD Indicators, Organization For Economic Co-Operation and Development, Paris.