نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاداسلامی سنندج، سنندج، ایران
2 استادیار استادیار، گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاداسلامی، سنندج، ایران
3 گروه روانشناسی دانشگاه یاسوج
4 استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطه بین رضایت تحصیلی، هوش هیجانی، خودتنظیمی و ابراز وجود در دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری، شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر کرمانشاه بود که از بین آنها 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری به صورت خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه رضامندی تحصیلی عنبری و همکاران(ASQ) ، پرسشنامه خودسنجی شات(SRI)، پرسشنامه توانایی ابراز وجود گمبریل و ریچی(AI) ، مقیاس چند بعدی حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران(MSPSS) و پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد(BSF) استفاده شد. تحلیل داده ها به روش آماری تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-24 و AMOS-22 انجام شد. یافته ها نشان داد هوش هیجانی، خودتنظیمی و ابراز وجود از طریق حمایت اجتماعی ادراک شده بر رضایت تحصیلی اثر غیرمستقیم و معنی داری دارند و مدل علی رضایت تحصلی براساس متغیرهای مذکور معنادار بود. با توجه به نقش با اهمیت رضایت در موفقیت و پیشرفت تحصیلی به خانواده ها، معلمان و نهادهای آموزشی پیشنهاد می گردد، تحقیقات بیشتری جهت شناسائی عوامل موثر بر این متغیر انجام گرددتا شرایط لازم برای افزایش رضایتمندی تحصیلی فراهم گردد.
کلیدواژه‌ها
ابراهیمزاده، غ.، جدیدی، ه.، یاراحمدی، ی؛ و مرادی، ا. (1399). تدوین مدل علّی رضایت تحصیلی بر اساس خودباوری تحصیلی و خوشبینی تحصیلی با میانجیگری راهبردهای فراشناختی و اثربخشی آن بر خودشکوفایی تحصیلی دانشآموزان پسر دوره اول متوسطه شهر همدان. نشریه علمی روانشناسی اجتماعی، 9، 279-263.
ابن رومی، س.، حسینی خواه، ع.و علی عسگری، م. (1399). بررسی قابلیتهای موردنیاز معلمان و شاگردان بهمنظور پرورش هوش هیجانی در دوره پیشدبستان. پژوهش در نظام‌های آموزشی (ویژهنامه)14, 111-124.
احمدی، م. و محمدداوودی، ا. (1399). رابطه تفکر انتقادی با خودتنظیمی تحصیلی دانشآموزان ابتدایی دوره دوم منطقه نوبران در سال تحصیلی ۹۸-۹۹، ششمین کنفرانس ملی علوم انسانی و مطالعات مدیریت، تهران.
برزگر بفرویی، ک.، هاشمی، ا. و زارعی محمودآبادی، ح. (1396). بررسی اثر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر تأخیر رضایتمندی دانشآموزان دبیرستانی. فصلنامه تازههای علوم شناختی، (1)19، 91-98.
بدیع، ا.، سواری، ا.، دشت بزرگی، ن. و لطیف زادگان، و. (1389). بررسی پایایی و اعتبار مقیاس هوش معنوی. کنفرانس بینالمللی روانشناسی، دانشگاه پیام نور تبریز.
خسرو جاوید، م. (1381). بررسی اعتبار و روایی سازه مقیاس هوش هیجانی شات در نوجوانان. پایاننامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه تربیت مدرس تهران.
خسروی، دیمن و عبداله پور، م. (1400). پیشبینی رضایت تحصیلی از طریق ویژگیهای مثبت شخصیتی با میانجیگری خودتنظیمی هیجانی در دانشآموزان دختر مقطع متوسطه دوم. پژوهش در نظام‌های آموزشی، (52)15، 73-87.
رحمانی دریاسری، م.، یاوری نیا، س. و سپهریان آذر، ف. (1399). پیشبینی پیشرفت تحصیلی بر اساس هوش معنوی، امید و مسئولیتپذیری در دانشآموزان دختر پایه سوم متوسطه. فصلنامه روانشناسی تربیتی، (56)16، 181-196.
رحیمی، ک. و رمضانخانی، ف. (1394). تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی ابراز وجود بر سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر سال سوم دبیرستان شهر دهگلان، کنفرانس بینالمللی رویکردهای نوین در علوم انسانی، تهران.
رستمی، ر.، شاهمحمدی، خ.، قائدی، غ.، بشارت، م.، اکبری زردخانه، س. و نصرتآبادی، م. (1389). رابطه خودکارآمدی با هوش هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده در دانشجویان دانشگاه تهران. فصلنامه افق دانش، (3)16، 46-54.
زارع، م. و خرمایی، ف. (1395). ویژگیهای روانسنجی مقیاس جرات ورزی سازگارانه و پرخاشگرانه. فصلنامه علمی - پژوهشی روشها و مدلهای روانشناختی، (23)7، 39-56.
زیبا درخشان پور، ف. و زارع، س. (1395). بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان. دومین کنفرانس بینالمللی پژوهشهای نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران، قم.
زمانپور، ز. و رضایی، ف. (1398). تأثیر آموزش ابراز وجود بر اساس دیدگاه شناختی رفتاری در صمیمیت اجتماعی و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مقطع اول متوسطه شاهینشهر. ششمین همایش ملی پژوهشهای و علوم انسانی در ایران، تهران.
سیفاللهی، ن. و اسکندری، ن. (1400). نقش هوش هیجانی و سرمایة اجتماعی بر رضایت تحصیلی دانشجویان. مجله علمی «مدیریت سرمایه اجتماعی»، (1)18، 29-51
شهابی، س.، جدیدی، ه. و یاراحمدی، ی. (1400). تدوین مدل علّی هیجانهای تحصیلی بر اساس جهتگیری هدف پیشرفت با نقش واسطهای خودپنداره تحصیلی و ارزش تکلیف. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، (42)18، 156-178.
صیادپور، ز.، درتاج، ف. و کیامنش، ع. (1399). رابطه بین حمایت اجتماعی و هسته ارزشیابی خود با ازکارافتادگی تحصیلی: نقش واسطهای رضایت زندگی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، (66)17، 155-166.
عنبری، ز.، جمیلیان، ح.، رفیعی، م.، قمی، م. و مسلمی، ز. (1392). رابطه رضایت از رشته تحصیلی با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، (6)13، 497-489.
فردوسی مازندرانی، سکینه و گرامی پور، مسـعود. (1396). مـدل پـردازی تأثیر هـوش هیجـانی بـر رضایت از رشته تحصیلی در دانشجویان. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، (9)3، 48-59.
قربانی، ه.، باقری، م. و ساجدی، ه. (1396). بررسی نقش واسطهای راهبردهای فراشناختی در رابطه بین خودتنظیمی و رضایت تحصیلی در دانشآموزان دبیرستانی شهر گرگان. چهارمین کنفرانس بینالمللی نوآوریهای اخیر در روانشناسی، تهران.
کریمی، ح.، زارعی، ر. و ولی زاده، ن. (1399). تأثیر سواد اطلاعاتی، خودراهبری در یادگیری، تفکر انتقادی و خودکارآمدی تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان کشاورزی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، (52)12، 118-137.
مهرابی زاد هنرمند، م.، تقوی، ف. و عطاری، ی. (1388). تأثیر آموزش جرأت ورزی بر مهارتهای اجتماعی، اضطراب اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان دختر. مجله علوم رفتاری، (1)3، 59-64.
نوغانی، ف.، بیات ریزی، م. و رمیم، ط. (1394). بررسی همبستگی هوش هیجانی و رضایت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله دانشکده پزشکی. دانشگاه علوم پزشکی تهران، (2)73، .110-116
نیسی، ع. و شهنی ییلاق، م. (۱۳94). بررسی تأثیر آموزش ابراز وجود بر ابراز وجود، عزتنفس، اضطراب اجتماعی و بهداشت روانی دانشآموزان پسر دبیرستان شهرستان اهواز. مجله دانشگاه شهید چمران اهواز، (29)3، 11-30.
Ahmadi, M., Mohammad Doudi, A. (2019). The relationship between critical thinking and academic self-regulation of the second year primary school students of Nobran region in the academic year 2018-2019. The 6th National Conference on Humanities and Management Studies, Tehran. [In Persian].
Al-Salami, Q.H., Abdalla, S.N. (2022). The Impact of Academic Satisfaction as a Mediator on International Conferences. CihanUniversity-Erbil Journal of Humanities and Social Sciences, 6 (1),19-26.
Anbari, Z., Jamilian, H., Rafiei, M., Ghomi, M., & Moslemi, Z. (2013). The relationship between students’satisfaction with major, mental health and academic achievement in arak university of medical sciences. Iranian Journal of Medical Education, 13 (6), 489-497. [In Persian].
Badie, A., Savari, E., Dash Bozorgi, N., Latif Zadegan, H. (2010). Investigating the reliability and validity of the spiritual intelligence scale. International Conference on Psychology, Tabriz. [In Persian].
Barzegarbafrooei, K., Hashemi, A. A. S., & Zarehi, M. H. (2017). Investigating the Effectiveness of Training Self-Regulatory Learning Strategies on the Academic Delay of Gratification of High School Students. Advances in Cognitive Sciences, 19 (1), 91-98. [In Persian].
Baumeister, R. F., & Heatherton, T. F. (1996). Self-regulation failure: An overview. Psychological inquiry, 7 (1), 1-15.
Blair, C., & Raver, C. C. (2015). School readiness and self regulation: A developmental psychobiological approach. Annual review of psychology, 66, 711- 731.
Bradley, G. L., Ferguson, S., & Zimmer-Gembeck, M. J. (2021). Parental support, peer support and school connectedness as foundations for student engagement and academic achievement in Australian youth. In Handbook of Positive Youth Development (pp. 219-236). Springer, Cham. Gambrill, E. D., & Richey, C. A. (1975). An assertion inventory for use in assessment and research. Behavior Therapy, 6, 550–56
Cohen, S., Underwood, L. G., & Gottlieb, B. H. (2000). Social support measurement and intervention: A guide for health and social scientists. New York: Oxford University Press.
Ebrahimzadeh, G., Jadidi, H., Yarahmadi, Y., & Moradi, O. (2020). Development of a causal model of academic satisfaction based on academic self-confidence and academic optimism mediated by metacognitive strategies and its effectiveness on academic Self-actualization of first year high school male students in Hamadan. Scientific Journal of Social Psychology, 8 (special letter), 263-279. [In Persian].
Ferdousi Mazandariani, S., Gerami Pour, M. (2016). Modeling the effect of emotional intelligence on the satisfaction of the academic field in students. Quarterly Journal of Future Research and Policy Studies, 3 (4). [In Persian].
Goleman, D. (2020). Emotional intelligence. Bloomsbury Publishing.
Ghorbani, H., Bagheri, M., Sajedi, H. (2016). Investigating the mediating role of metacognitive strategies in the relationship between self-regulation and academic satisfaction in Gorgan high school students. The fourth international conference on recent innovations in psychology, counseling and behavioral sciences, Tehran. [In Persian].
Khosro Javid, M. (2001). Investigating validity and construct validity of Schutte emotional intelligence scale in adolescents. Master's thesis. Tarbiat Modares University of Tehran. [In Persian].
King, R.B. & Chen, J. (2019). “Emotions in Education: Asian Insights on the Role of Emotions in Learning and Teaching”. Asia-Pacific Edu Res, 28 (4), 279–281.
Karimi, H., Zarei, R., & Valizadeh, N. (2020). The Effects of Information Literacy, Self-directed Learning, Critical Thinking, and Academic Self-efficacy on Academic Performance of Agricultural Students. Journal of Agricultural Education Administration Research, 12 (52), 118-137. [In Persian].
Kostagiolas, P., Lavranos, C., & Korfiatis, N. (2019). Learning analytics: Survey data for measuring the impact of study satisfaction on students' academic self-efficacy and performance. Data in brief, 25, 104051.
Mehrabizade, M. H., Taghavi, S. F., & Attari, Y. A. (2009). Effect of group assertive training on social anxiety, social skills and academic performance of female students. International Journal of Behavioral Sciences, 3 (1), 59-64. [In Persian].
Neissi, A., & Shehni Yeylagh, M. (2001). The Effects of Assertive Training on Self-Esteem, Social Anxiety and Mental Health in Socially Anxious High School Students in Ahvaz. Psychological Achievements, 8 (1), 11-30. [In Persian].
Noughani, F., Bayat, R. M., Ghorbani, Z., & Ramim, T. (2015). Correlation between emotional intelligence and educational consent of students of Tehran University of Medical Students. Tehran Univ Med J, 73 (2),110-116. [In Persian].
Rahimi, F., Ramezankhani, F. (2014). The effect of self-expression social skills training on the mental health and academic progress of third-year female students of Dehgolan High School. International Conference on New Approaches in Human Sciences, Tehran. [In Persian].
Rahmani Daryasary, M., Yavarinia, S., & Sepehrianazar, F. (2020). The Relationship between spiritual intelligence, hope and responsibility with academic achievement of high school female students. Educational Psychology, 16 (56), 181-196. [In Persian].
Rostami, R., Shahmohamadi, K., Ghaedi, G., Besharat, M. A., Akbari Zardkhaneh, S., & Nosratabadi, M. (2010). Relations among self-efficacy, emotional intelligence and perceived social support in university students. The Horizon of Medical Sciences, 16 (3), 46-54. [In Persian].
Russell, C. G., & Russell, A. (2020). “Food” and “non-food” self-regulation in childhood: a review and reciprocal analysis. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 17 (1), 1-19.
Schutte, N. S., Malouff, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J., & Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and individual differences, 25 (2), 167-177.
Sayadpour, Z., Dortaj, F., & Kiamanesh, A. (2020). The Relationship Between Social Support and Core Self-Evaluation with Academic Burnout: The Mediating Role of Life Satisfaction. 17 (66), 155-166. [In Persian].
Shahabi, S., Jadidi, H., & Yarahmadi, Y. (2021). Elaboration of the casual modeling of Academic Emotion based on the Achievement goal Orientation with regard to the Academic Self-concept and the Task value. Journal of Educational Psychology Studies, 18 (42), 178-156. [In Persian].
Seifollahi, N., & Eskandari, N. (2021). The Role of Emotional Intelligence and Social Capital in Students' Academic Satisfaction. Social Capital Management, 8 (1), 29-51. [In Persian].
Singla, H., Mehta, M. D., & Mehta, P. (2021). Modeling spiritual intelligence on quality of work life of college teachers: a mediating role of psychological capital. International Journal of Quality and Service Sciences.
Wulanyani, N. M. S., & Vembriati, N. (2018). What Factors Influence Well-being of Students on Performing Small Group Discussion?. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 953, No. 1, p. 012004). IOP Publishing
Zare, M., Khormaei, F. (2016) Psychometric properties adaptive and aggressive assertiveness scales (aaa-s). Journal of Psychological Models and Methods,7 (23),39-55. [In Persian]
Zaman Pour, Z., Rezaei, F. (2018). The effect of self-expression training based on the cognitive-behavioral perspective on social intimacy and academic achievement motivation of Shahin Shahr high school students. The 6th National Conference on Management and Human Sciences Research in Iran, Tehran. [In Persian]
Ziba Derakhshan Pour, F., Zare, H. (2015). Investigating the relationship between perceived social support and academic achievement of students. The second international conference on new researches in the field of educational sciences, psychology and social studies of Iran, Tehran. [In Persian]
Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of personality assessment, 52 (1), 30-41.
)