نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• یاسمن عقیلی مهریزی ¹
• سمیه پوراحسان ²
• افسانه توحیدی ³

¹ دانش آموخته گروه روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان،ایران

² استادیار گروه روان شناسی دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران

³ دانشیار گروه روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیت و سبک‌های مقابله با استرس با فرسودگی تحصیلی و نقش واسطه‌ای اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر کرمان بود. طرح پژوهش از نوع طرح همبستگی است و گروه نمونه ۴۹۸ نفر از دانش‌آموزان مدارس حسابی و با‌خدا در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ بودند که به روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل سیاهه فرسودگی تحصیلی مسلش (2002)، سیاهه سبک‌های مقابله با استرس اندلر و پارکر (1990)، سیاهه ویژگی‌های شخصیت نئو (1992) و سیاهه اهمال‌کاری تحصیلی سولومن و راث بلوم (1994) بود. نتایج با استفاده از روش معادلات ساختاری به دست آمدند و نشان می‌دهد ضریب مسیر غیر‌مستقیم ویژگی‌های شخصیت (برون‌گرایی/ درون‌گرایی (31/0-)، روان‌‌رنجورخویی (30/0)، گشودگی به تجربه (25/0-)، سازگاری (23/0-)، وظیفه شناسی (21/0-)) از طریق اهمال‌کاری تحصیلی روی فرسودگی تحصیلی معنادار است (p<0/001) به علاوه ضریب مسیر غیرمستقیم سبک‌های مقابله با استرس (مساله‌محور(32/0-)، هیجان-محور(30/0)، مشغولیت اجتماعی و حواس پرتی (19/0-) از طریق اهمال‌کاری تحصیلی روی فرسودگی تحصیلی معنادار است (001/0 p<. بنابراین از آنجایی که افراد با توجه به ویژگی‌های شخصیتی خود از سبک‌های مقابله با استرس استفاده می‌کنند، آموزش راهبردها و مهارت‌های مقابله با استرس در افراد دارای ویژگی‌های شخصیتی‌(برون‌گرایی، درون‌گرایی، روان‌نژندی، وظیفه‌شناسی و سازگاری و گشودگی به تجربه) علاوه بر کاهش اهمال‌کاری تحصیلی در جهت کاهش فرسودگی تحصیلی نیز موثر است.

کلیدواژه‌ها

• سبک‌های مقابله با استرس
• ویژگی‌های شخصیت
• اهمال‌کاری تحصیلی
• فرسودگی تحصیلی