نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری روان‌شناسی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران
2 کارشناسی روان‌شناسی، موسسه آموزش عالی حکیم طوس، مشهد، ایران
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش تنظیم هیجان و تابآوری در سازگاری تحصیلی و کیفیت زندگی دانشآموزان در دوران همهگیری کووید-19 انجام شد. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم شهر مشهد در سال تحصیلی 1399-1400 بودند، که 400 دانشآموز به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای بهعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل، پرسشنامههای تنظیم هیجان گراس و جان (2003)، تابآوری کانر و دیویدسون (2003)، سازگاری تحصیلی بیکر و سریاک (1984) و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1998) بود. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از روشهای آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی هم‌زمان انجام شد. تحلیل دادهها نشان داد که بین تنظیم هیجان با سازگاری تحصیلی و کیفیت زندگی رابطه مثبت معناداری وجود داشت و همچنین بین تابآوری با کیفیت زندگی رابطه مثبت معناداری مشاهده شد؛ اما بین تابآوری و سازگاری تحصیلی دانشآموزان رابطه معناداری مشاهده نشد. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، تنها تنظیم هیجان پیشبین معناداری برای سازگاری تحصیلی بود. همچنین تنظیم هیجان و تابآوری هر دو پیشبین خوبی برای کیفیت زندگی دانشآموزان بودند. براساس یافتههای به دست آمده میتوان نتیجهگیری کرد که در دوران همهگیری کووید-19، مهارت تنظیم هیجان در دانشآموزان نقش معناداری در سازگاری تحصیلی دارد، همچنین تنظیم هیجان و تابآوری بالا در این دوران در کیفیت زندگی دانشآموزان نقش معناداری دارند.
کلیدواژه‌ها
آذریان، ر.، مهدیان، ح.، جاجرمی، م. (1399). مقایسه اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی و تنظیم هیجان بر معنای تحصیلی و سازگاری تحصیلی. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(ویژه‌نامه)، 483-494.
ابراهیمی، ا. (1390). بررسی رابطه تابآوری و هوش هیجانی با سازگاری (عاطفی، اجتماعی و تحصیلی) در دانشآموزان پسر دبیرستانهای شهر تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
ابوالقاسمی، ع.، صادقی، ح.، شهری، م. (1392). ارتباط عاملهای شخصیت، تنظیم و بازشناسی هیجان با کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن. فصلنامه علمی پژوهشی روان‌شناسی سلامت، 2(3)، 32-43.
احمدی، ر.، قادری، س.، محمدی زاده، ه.، امیری، س.، فروغی، ع. (1400). هیجان، اجتناب تجربهای و کرونا ویروس: پیش‌بینی اضطراب کرونا بر اساس اجتناب تجربهای و دشواری در تنظیم هیجان. رویش روان‌شناسی، 10(3)، 1-10.
ایمانی جاجرمی، ح. (1399). پیامدهای اجتماعی شیوع ویروس کرونا در جامعه ایران. فصلنامه علمی-تخصصی ارزیابی تأثیرات اجتماعی، 1(2)، 87-103.
برزآبادی فراهانی، ن و عراقیه، ع. (1394). بررسی اثر تشویق برافزایش احساس تعلق به مدرسه در دانشآموزان مقطع متوسط منطقه 14 تهران. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی، 4(16)، 39-50.
پورعبدل، س.، صبحی قراملکی، ن.، قائدی، غ و نبی دوست، ع. (1398). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر کاهش فرسودگی و تعلل ورزی تحصیلی دانشآموزان دارای اختلال یادگیری خاص. دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 7(13)، 49-68.
تعجبی، م و مرادی، ا. (1395). مقایسه باورهای فراشناختی و تنظیم هیجان در بین نوجوانان عادی و سیگاری شهر سنندج. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 3(3)، 40-48.
تمناییفر، م و مرادی، ص. (1394). پیش‌بینی سازگاری تحصیلی بر اساس خودکارآمدی، ابراز وجود و حمایت اجتماعی. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 3(36)، 57-73.
جعفری شال کوهی، ع.، اسدی مجره، س. و اکبری، ب. (1399). تأثیر آموزش ذهنآگاهی بر تابآوری و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان زنان باردار. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 21(2)، 43-53.
حسینی نیا، ن. و حاتمی، ح. (1398). پیش‌بینی کیفیت زندگی بر مبنای بهزیستی روان‌شناختی و تابآوری در بازنشستگان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 20(1)، 81-91.
رضایی آدریانی، م.، آزادی، آ.، احمدی، ف. و واحدیان عظیمی، ا. (1386). مقایسه میزان افسردگی، اضطراب، استرس و کیفیت زندگی دانشجویان پسر و دختر مقیم خوابگاههای دانشجویی. پژوهش پرستاری، 2(4-5)، 31-38.
ستاری، ب.، پورشهریار، ح. و شکری، ا. (1394). اثربخشی بسته مداخلهای تنظیم هیجانهای پیشرفت بر کاهش هیجانهای منفی دانشآموزان. مجله روان‌شناسی مدرسه، 4(4)، 76-93.
سرلک، م. و حیدری، ح. (1396). مقایسه وضعیت زناشویی، بخشودگی فردی، بخشودگی بین فردی و کیفیت زندگی در زوجهایی 2-1 سال ازدواجکرده و زوجهای 10-3 سال ازدواجکرده. فصلنامه پژوهشهای مشاوره، 16(62)، 170-188.
شیخالاسلامی، ع.، صادقی ولنی، ز. و محمدی، ن. (1394). رابطهی تابآوری و حمایت اجتماعی ادراکشده با سازگاری مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی. فصلنامه افراد استثنایی، 5(20)، 125-139.
عبداللهزاده، ح. (1399). تأثیر واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی دانشآموزان. مجله روان‌شناسی مدرسه، 9(1)، 115-133.
علیزادهفرد، س. و صفارینیا، م. (1398). پیش‌بینی سلامت روان بر اساس اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا. پژوهشهای روان‌شناسی اجتماعی، 9(36)، 129-141.
فراهتی، م. (1399). پیامدهای روان‌شناختی شیوع ویروس کرونا در جامعه. فصلنامه علمی-تخصصی ارزیابی تأثیرات اجتماعی، 1(2)، 207-225.
قزلسفلو، م و همتی پویا، س. (1397). اثربخشی آموزش نظمبخشی هیجانی بر سازگاری عاطفی، اجتماعی و تحصیلی پسرهای 10 تا 14 سال دچار اختلال سلوک. فصلنامه علمی-پژوهشی روان‌شناسی کاربردی، 12(2)، 183- 202.
کارشکی، ح.، مؤمنی مهمویی، ح. و قریشی، ب. (1393). رابطه انگیزش تحصیلی و کیفیت زندگی دانشآموزان مشمول ارزشیابی توصیفی با ارزشیابی سنتی. پژوهش در برنامهریزی درسی، 11(13)، 104-114.
کاویانی، غ.، عالیپور بیرگانی، س.، شهنی ییلاق، م. و رجبی، غ. (1398). آزمون و مقایسه مدل رابطه علی ویژگیهای شخصیتی با کیفیت زندگی و عملکرد تحصیلی با میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی و تنظیم هیجان در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. روشها و مدلهای روان‌شناختی، 10(35)، 81-99.
محمودی، ک.، و قائمی، ف. (1396). رابطه بین تنظیم شناختی هیجان با تابآوری در مدیران هلال‌احمر. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 11(37)، 93-110.
میرزایی، خ. (1399). علتها و پیامدهای همهگیری و عالمگیری ویروس کرونا-کووید 19. فصلنامه علمی-تخصصی ارزیابی تأثیرات اجتماعی، 1(2)، 13-41.
نصیری، ح. (1385). بررسی روایی و پایایی مقیاس کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و تهیه نسخه ایرانی آن. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، شماره‌های 3 و 4.
هاشمی، ن.، سیافی، س. و اندامی، ع. (1398). ارتباط راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی با رضایت از زندگی دانشجویان مستعد اعتیاد: نقش میانجی تابآوری. فصلنامه اعتیادپژوهی سو مصرف مواد، 13(53)، 157-176.
Ainley, J., & Bourke, S. (1992). Quality of school life and intentions for further education: The case of a rural high school. Paper presented at annual conference of AARE. Adelaide.
Baker, R. W., & Siryk, B. (1984). Measuring adjustment to college. Journal of counceling psychology, 31(2), 179-189.
Butt, M. M., Sanam, F., Gulzar, S., & Yahya, F. (2013). Cognitive emotional regulation and forgiveness. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(12), 92-769.
Carle, A. C., & Chassion, L. (2004). Resilience in a community sample of children of alcoholies: its prevalence and relation internalizing symptomatology and positive affect. Journal of applied development psychology, 25(5), 577-595.
Conner, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor-Davidson resilience scale (CD-RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.
Djalante, R., Shaw, R., & DeWit, A. (2020). Building resilience against biological hazards and pandemics: COVID-19 and its implications for the Sendai Framework. Progress in disaster science, 6, 100080.
Esteban, M. P. S., & Marti, A. S. (2014). Beyond compulsory schooling: resilience and academic success of immigrant youth. Procedia Social and Behavioral Sciences, 132, 19-24.
Gross, J. J., & John, O.P. (2003). Individual difference in two emotion regulation processes: Implicqtions for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 85(2), 348-362.
Keskin, Y., Keskin, S. C., & Kirtel, A. (2016). Examination of the Compatibility of the Questions Used by Social Studies Teachers in the Class with the Program Achievements According to the SOLO Taxonomy. Journal of Education and Training Studies, 4(4), 68-76.
Liran, B. H., & Miller, P. (2019). The role of psychological capital in academic adjustment among university students. Journal of Happiness Studies, 20(1), 51-65.
Manzano-Garsia, G., & Ayala Calvo., J. C. (2013). Psychometric properties of Connor-Davidson Resilience Scale in a Spanish sample of entrepreneurs. Psicothema, 25(2), 51-245.
Meece, J. L., Glienke, B. B., & Brug, S. (2006). Gender and Motivation. Journal of School Psychology, 44, 351-373.
Nguyen, H. C., Nguyen, M. H., Do, B. N., Tran, C. Q., Nguyen, T., Pham, K. M., Pham, L. V., Tran, K. V., Duong, T. T., Tran, T. V., Duong, T. H., Nguyen, T. T., Nguyen, Q. H., Hoang, T. M., Nguyen, K. T., Pham, T., Yang, S. H., Chao, J. C., & Duong, T. V. (2020). People with Suspected COVID-19 Symptoms Were More Likely Depressed and Had Lower Health-Related Quality of Life: The Potential Benefit of Health Literacy. Journal of clinical medicine, 9(4), 965.
Pekrun, R., Elliot, A. J., & Maier, M. A. (2009). Achievement goals and achievement emotins: Testing a model of their joint relations with academic performance. Journal of Educational Psychology, 101(1), 1-15.
Phillips, L. H., Henry, J. D., Nouzova, E., Cooper, C., Radlak, B., & Summers, F. (2014). Difficulties with emotion regulation in multiple sclerosis: Links to executive function, mood, and quality of life. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 36(8), 1-12.
Pinquart, M. (2009). Moderating effects of dispositional resilience on associations between hassles and psychological distress. Journal of applied Developmental psychology, 30(1), 53-60.
Pocnet, C., Dupuis, M., Congard, A., & Jopp, D. (2017). Personality and its links to quality of life: Mediating effects of emotion regulation and self-efficacy beliefs. Journal of Motivation and Emotion, 41(2), 1-13.
Ravens-Sieberer, U., Gosch, A., Rajmil, L., Erhart, M., Bruil, J., Power, M., Duer, W., Auquier, P., Cloetta, B., Czemy, L., Mazur, J., Czimbalmos, A., Tountas, Y., Hagquist, C., Kilroe, J., & KIDSCREEN Group (2008). The KIDSCREEN-52 quality of life measure for children and adolescents: psychometric results from a cross-cultural survey in 13 European countries. Value in health: the journal of the International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research, 11(4), 645–658.
Wong, C.F., Silva, K., Kecojevic, A., Schrager, Sh. M., Bloom, J.J., Iverson, E., & Lankenau, S.E. (2013). Coping and emotion regulation profiles as predictors of nonmedical prescription drug and illicit drug use among high-risk young adults. Drug and Alcohol Dependence, 132(1-2), 165-171.
World Health Organization Quality of life Assessment Group. (1998). Development of the World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL-BRIEF). Psychological Medicine, 28, 551-558.
Zolkoski, S. M., & Bullock, L. M. (2012). Resilience in children and youth: A review. Children and youth services review, 34(12), 2295-2303.
Abdollahzadeh, H. (2020). The effect of group reality therapy on moral intelligence and academic adjustment of students. Journal of School Psychologh, 9(1), 115-133. [In Persian]
Abolghasemi, A., Sadeghi, H., & Shahri, M. (2013). The relationship between personality factors, emotion regulation and recognition with quality of life in patients with chronic low back pain. Journal of Health Psychology, 2(3), 32-43. [In Persian]
Ahmadi, R., Ghaderi, S., Mohammadizadeh, H., Amiri, S., & Foroughi, A. (2021). Emotion, Experiential Avoidance, and Coronavirus: Predicting Coronary Anxiety Based on Experiential Avoidance and Difficulty in Emotion Management. Rooyesh, 10(3), 1-10. [In Persian]
Alizadeh fard, S., & Saffarinia, M. (2019). The prediction of mental health based on the anxiety and the social cohesion that caused by Coronavirus. Social psychology Research, 9(36), 129-141. [In Persian]
Azarian, R., Mahdian, H., Jajarmi, M. (2020). Comparison the Effectiveness of Academic Buoyancy and Emotion Regulation Training on Academic Meaning and Academic Adjustment. Journal of Research in Educational Science, 14(Special Issue), 483-494. [In Persian]
Borzabadi Farahani, N., & Araghieh, A. (2015). The effect of encouragement on increasing the sense of belonging to school in high school students in Tehrans 14th district. Journal of Excellence in Counseling and Psychotherapy, 4(16), 39-50. [In Persian]
Ebrahimi, A. (2011). The relationship between resilience and emotional intelligence with adjustment (emotional, social and educational) in high school male students in Tehran [dissertation]. Allameh Tabatabai University of Tehran. [In Persian]
Farahati, M. (2020). Psychological impacts the spread of Coronavirus in society. Journal of Social Impact Assessment, 1(2), 207-225. [In Persian]
Ghazalseflo, M., & Hemati Pouya, S. (2018). The effectiveness of emotional regulation training on emotional, social and educational adjustment of boys 10 to 14 years old with conduct disorder. Journal of Applied Psychology, 12(2), 183-202. [In Persian]
Hashemi, N., Sayafi, S., & Andami, A. (2019). The relationship between cognitive emotion regulation strategies and distress tolerance with life satisfaction in addicted students: The mediating role of resilience. Journal of Addiction Research, 13(53), 157-176. [In Persian]
Hosseininia, N., & Hatami, H. R. (2019). Anticipating retirees quality of life based on mental well-bing and resiliency. Journal of Knowledge & Research in Applied Psychology, 20(1), 81-91. [In Persian]
Imani Jajarmi, H. (2020). Social consequences of the outbreak of coronavirus in Iranian society. Journal of Social Impact Assessment, 1(2), 87-103. [In Persian]
Jafari Shalkoohi, A., Asadi majreh, S., & Akbari, B. (2020). The effectiveness of mindfulness training on resiliency and cognitive emotion regulation strategies in pregnant woman. Journal of Knowledge & Research in Applied Psychology, 21(2), 43-53. [In Persian]
Karshki, H., Momeni Mehmouei, H., & Ghoreishi, B. (2014). The relationship between academic motivation and quality of life of students subject to descriptive evaluation. Journal of Research in Curriculum Planning, 11(13), 104-114. [In Persian]
Kavyani, G. H., Allipour Birgani, S., Shehni Yailagh, M., & Rajabi, G.H. (2019). Testing and comparing the model of personality traits with quality of life and academic performance with mediating role of emotion regulation and academic self-efficacy in Shahid Chamran university students. Journal of Psychological Methods and Models, 10(35), 81-99. [In Persian]
Mahmoodi, K., Ghaemi, F. (2017). The Relationship between the Cognitive Emotion Regulation and the Resilience among the Iranian Red Crescent Managers. Journal of Research in Educational Science, 11(37), 93-110. [In Persian]
Mirzaei, K. H. (2020). Causes and impacts of Coronavirus Covid-19 pandemic. Journal of Social Impact Assessment, 1(2), 13-41. [In Persian]
Nasiry, H. (2006). Evaluating the validity and reliability of the World Health Organization short scale of quality of life and preparing its Iranian version. Proceedings of the Third National Student Mental Health Seminar, 3-4. [In Persian]
Pourabdol, S., Sobhi Gharamaleki, N., Ghaedi, G. M., & Nabidoost, A. R. (2019). Effectiveness of emotion regulation training in decreasing educational burnout and academic procrastination among students with specific learning disorder (SLD). Journal of Cognitive Strategies in Learning, 7(13), 49-68. [In Persian]
Rezaei Adriyani, M., Azadi, A., Ahmadi, F., & Vahediyan Azimi, A. (2007). Comparison of depression, anxiety, stress and quality of life in dormitories students of Tarbiat Modares University. Journal of Nursing Research, 2(4-5), 31-38. [In Persian]
Sarlak, M., & Heidari, H. (2018). Comparison of marital status, individual forgiveness, interpersonal forgiveness and quality of life in married couples 1-2 years old and married couples 3-10 years old. Journal of Consulting Research, 16(62), 170-188. [In Persian]
Sattari, B., Pour Shahriar, H., & Shokri, o. (2016). The effectiveness of intervention package of regulate achievement emotions on reduce students negative emotions. Journal of School Psychologh, 4(4), 79-93. [In Persian]
Sheikholeslami, A., Sadeghi Valani, Z., & Mohammadi, N. (2015). The relationship of resiliency and perceived social support with adjustment of mothers with intellectually disable child. Psychology of Exceptional Individuals, 5(20), 125-139. [In Persian]
Taajobi, M., & Moradi, O. (2016). Comparing metacognition beliefs and emotional regulation and Smoking among adolescents ordinary in City of Sanandaj. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry, 3(3), 40-48. [In Persian]
Tamanaiifar, M., & Moradi, S. (2016). Prediction of academic adjustment based on self-efficacy, assertiveness and social support. Journal of Social Psychology, 3(36), 57-73. [In Persian].
)