نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 دانشجوی کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی.دانشگاه پیام نور. تهران. ایران
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی پیش‌بینی اضطراب کرونا بر اساس مهارت‌های تنظیم شناختی هیجان، سرسختی روانی و تاب‌آوری بود. پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی و با توجه به روش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعهی آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه پیام نور شیراز در سال تحصیلی 1400-1399 که تعداد آن‌ها حدوداً 8064 نفر بود که نمونهای به تعداد 367 نفر به روش نمونه‌گیری طبقهای انتخاب شد. ابزار جمعآوری اطلاعات شامل مقیاس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (Garnefski et al., 2001)، پرسشنامه اضطراب کرونا ویروس علی پور و همکاران (1398)، مقیاس تاب‌آوری (Conner & Davidson, 2003)، پرسشنامه سرسختی روان‌شناختی (Lang & Goulet, 2003) بود. تجزیه‌وتحلیل دادهها به‌وسیله ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم‌افزار اس پی اس اس -23 انجام گرفت. یافتههای حاصل از تجزیه‌وتحلیل آماری دادهها نشان داد که راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان، مؤلفههای سرسختی روانی و تاب‌آوری با اضطراب کرونا دارای همبستگی منفی در سطح 01/0 است و بین راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان با اضطراب کرونا رابطهی مثبت و معناداری وجود دارد. یافتههای حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که از طریق راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان، تعهد، کنترل، چالش جویی و تاب‌آوری میتوان نمرات اضطراب کرونا را به‌صورت معکوس پیش‌بینی کرد. راهبردهای منفی تنظیم هیجان نیز نمرات اضطراب کرونا را به‌صورت مستقیم پیش‌بینی کردند؛ بنابراین یافتههای پژوهش نشان میدهد که راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، تاب‌آوری و سرسختی روانی سهم معناداری در پیش‌بینی اضطراب کرونا دارند.
کلیدواژه‌ها
ابوالفضلی، پ.، طهماسبی پور، ن. و نصری، ص. (1399). اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر تاب‌آوری تحصیلی و عزت‌نفس دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(ویژه‌نامه)، 383-397.
اعزازی بجنوردی، ا.، قدمپور، س.، مرادی شکیب، آ.، و غضبانزاده، ر. (1399). پیش‌بینی اضطراب کرونا براساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، سرسختی سلامت و اضطراب مرگ در بیماران دیابتی. نشریه روان پرستاری، (2)8، 34-44.
آفتاب، ر.، و شمس، ا. (1399). ارتباط خودشناسی انسجامی و تاب‌آوری با اضطراب ابتلا به کووید-19: نقش واسطهای عدم تحمل ابهام، نگرانی و فعالیت بدنی. روانشناسی ورزشی، 32، 206-225.
امیرفخرایی، آ.، معصومیفرد، م.، اسماعیلیشاد، ب.، دشتبزرگی، ز.، و درویش باصری، ل (1399). پیش‌بینی اضطراب کرونا ویروس بر اساس نگرانی سلامتی، سرسختی روان‌شناختی و فراهیجان مثبت در بیماران دیابتی. فصلنامه پرستاری دیابت زابل، (2)8، 1072-1083.
بازیار، ص. (1395). مقایسه سرسختی روان‌شناختی و سبک زندگی در بین بیماران فشار خونی و افراد عادی در شهر نورآباد. فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، (4)2، 68-84.
حائری، ه.، بشردوست، س.، صابری، ه. (1400). ارائه مدل برای پیش‌بینی اعتیاد به شبکههای اجتماعی بر اساس گرایش به شخصیت خودشیفته و نیاز به ارتباط با میانجی‌گری نیاز به تاییدطلبی در دانش‌آموزان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 15(54)، 68-79.
حسینی قمی، ط.، و سلیمی بجستانی، ح. (1391). اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر استرس مادران دارای فرزندان مبتلا به سرطان در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران. فصلنامه علمی – پژوهشی روانشناسی سلامت، 4، 97-109.
خوش ضمیر، ش.، و بینش، م. (1395). رابطهی بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خلاقیت هیجانی با بهداشت روانی دانشجویان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 10(33)، 85-100.
ذوالفقاری، آ.، و الهی، ط. (1399). سطح اضطراب کودکان در ارتباط با میزان آگاهی و نگرش آن‌ها از بیماری براساس مدل باور سلامتی و میزان استرس، اضطراب و افسردگی مادران. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، (1)14، 40-55.
رمضانی، ف.، و حجازی، م. (1396). نقش تاب‌آوری و سرسختی روان‌شناختی در سلامت روانی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار. دو فصلنامه علمی – پژوهشی روانشناسی بالینی و شخصیت، (2)15، 27-36.
سالاری، م.، بکرایی، س.، شریف‌زاده، م.، عالی زاده، ن.، و محسنی، ف. (1399). پیش‌بینی اضطراب کرونا ویروس بر اساس تحمل پریشانی و تنظیم شناختی هیجان در زنان شاغل. فصلنامه خانواده‌درمانی کاربردی، 1(4)، 38-52.
سقزی، ا.، یزدانی، ح.، و گل محمدیان، م. (1399). نقش واسطهای فراشناخت و فراهیجان مثبت در رابطه حمایت اجتماعی ادراک‌شده با اضطراب کرونا. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11(43)، 33-62.
سواری، ک. (1391). رابطه ساده و چندگانه سرسختی روان‌شناختی و کمالگرایی با سلامت روانی. مجله پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 1، 48-57.
شهبازی، ی.، مقربی استاد کلایه، ش.، دکالی راد، ع.، کریمی، ز.، و خسروی فرد، ف. (1399). بررسی رابطه راهبردهای تنظیم هیجان با اضطراب کرونا و اختلال استرس پس از سانحه در پرستاران. چهارمین کنفرانس بین‌المللی بهداشت، درمان و ارتقای سلامت.
علی پور، ا.، قدمی، ا.، علیپور، ز.، و عبداله زاده، ح. (1398). اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS) در نمونه ایرانی. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 8(32)، 163-175.
علیزاده فرد، س.، و علیپور، ا. (1399). الگوی تحلیل مسیر پیش‌بینی کرونافوبیا براساس عدم تحمل بلاتکلیفی و اضطراب سلامتی. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، (1)14، 16-27.
عینی، س.، عبادی، م.، و ترابی، ن. (1399). تدوین مدل اضطراب کرونا در دانشجویان براساس خوشبینی و تاب‌آوری: نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک‌شده. مجله فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 43، 1-32.
کریمیافشار، ع.، شعبانیان، گ.، سعیدتالشی، ل.، و منظری توکلی، و. (1397). بررسی تأثیر مداخله تنظیم هیجان گروهی بر تاب‌آوری و اضطراب مرگ زنان مبتلا به سرطان پستان. فصلنامه علمی – پژوهشی روانشناسی سلامت، (25)1، 95-105.
مجیدپور تهرانی، ل.، و آفتاب، ر. (1400). نقش واسطهای راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و نگرانی در رابطه بین تاب‌آوری و اضطراب ابتلاء به کووید- 19. روانشناسی بالینی، 13(2)، 75-86. doi: 10.22075/jcp.2021.22029 .2027
محمودی، ک.، و قائمی، ف. (1396). رابطه بین تنظیم شناختی هیجان با تاب‌آوری در مدیران هلال‌احمر. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 11(37)، 93-110.
نصیرزاده، ز.، رضایی، ع.، و محمدیفر، م. (1397). اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر کاهش احساس تنهایی و اضطراب دانش‌آموزان دختر دبیرستان. روانشناسی بالینی، (10)2، 29-40.
نصیرزاده، م.، و آخوندی، م.، و جمالی زاده نوق، ا.، و خرم نیا، س. (1399). بررسی وضعیت استرس، اضطراب، افسردگی و تاب‌آوری ناشی از شیوع بیماری کرونا (COVID-19) در خانوارهای شهرستان انار در سال 1399: یک گزارش کوتاه. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 19(8)، 889-898.
ورمزیار، ف.، و امیری مجد، م. (1399). پیش‌بینی اضطراب کودکان براساس تنظیم هیجانات و تاب‌آوری در دوران شیوع کرونا ویروس. مجله پیشرفتهای نوین در علوم رفتاری، 5(51)، 1-13.
Alipour, A., Ghadami, A., Alipour, Z., Abdollahzadeh, H. (2020). Preliminary validation of the Corona diseaseanxiety scale (CDAS) in the Iranian sample. Journal of Health Psychology, 8(4), 163-175. [In Persian]
Birjandi Z, Ghonchei M, Hokmabadi F, Mosavian S. (2021). Investigating the relationship between coronary anxiety and its consequences on employees' mental health. Jarcp, 2(4), 21-32.
URL: http://jarcp.ir/article-1-53-en.html
URL: http://jarcp.ir/article-1-53-en.html
Bartlett. J & Vivrette. R. (2020). Ways to Promote Children’s resilience to the COVID-19 Pandemic. Trends child. 1-4.
Bartone, P. T., & Homish, G. G. (2020). Influence of hardiness, avoidance coping, and combat exposure on depression in returning war veterans: A moderated-mediation study. Journal of affective disorders, 265, 511-518.
Cai, W. P., Pan, Y., Zhang, S. M., Wei, C., Dong, W., & Deng, G. H. (2017). Relationship between cognitive emotion regulation, social support, resilience and acute stress responses in Chinese soldiers: Exploring multiple mediation model. Psychiatry research, 256, 71-78.
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.
De Santis, J. P., Florom-Smith, A., Vermeesch, A., Barroso, S., & DeLeon, D. A. (2013). Motivation, management, and mastery: a theory of resilience in the context of HIV infection. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 19(1), 36-46.
Domaradzka, E., & Fajkowska, M. (2018). Cognitive emotion regulation strategies in anxiety and depression understood as types of personality. Frontiers in psychology, 9, 856.
Fischhoff, B. (2020). Speaking of Psychology: Coronavirus Anxiety. In: https://www.apa.org/research/action /speaking-of-psychology/coronavirus-anxiety.
Lang, A., Goulet, C., & Amsel, R. (2003). Lang and Goulet hardiness scale: Development and testing on bereaved parents following the death of their fetus/infant. Death Studies, 27(10), 851-880.
Garnefski, N., Koopman, H., Kraaij, V., & ten Cate, R. (2009). Brief report: Cognitive emotion regulation strategies and psychological adjustment in adolescents with a chronic disease. Journal of adolescence, 32(2), 449-454.
Hone, L. & Quinlan. D. (2020). Real-time Resilience Strategies for Coping with Coronavirus. Conference Convenors of WENZ and Co-Directors of the New Zealand Instiute of Wellbeing and Resilience.
Kobasa, S. C., & Puccetti, M. C. (1983). Personality and social resources in stress resistance. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 839-850.
Kovács, I. K., & Borcsa, M. (2017). The relationship between anxiety, somatic symptoms and hardiness in adolescence. Romanian Journal of Psychology, 19(2), 42-49.
Letzring, T. D., Block, J., & Funder, D. C. (2005). Ego-control and egoresiliency: Generalization of selfreport scales based on personality practice, 1st ed. Philadelphia: W.B. Saunders.
Li, S., Wang, Y., Xue, J., Zhao, N., Zhu, T. (2020). The impact of COVID-19 epidemic declaration on psychological consequences: A study on active Weibo users. International Journal of Environ Res Public Health, 17(6), 1-9.
Milioni, M., Alessandri, G., Eisenberg, N., Castellani, V., Zuffianò, A., Vecchione, M., & Caprara, G. V. (2015). Reciprocal relations between emotional self-efficacy beliefs and ego-resiliency across time. Journal of personality, 83(5), 552-563.
Oducado, R. M., Parreño-Lachica, G., & Rabacal, J. (2021). Personal resilience and its influence on COVID-19 stress, anxiety and fear among graduate students in the Philippines. International Journal of Educational Research and Innovation, (15), 431–443.
Ochsner, K. N., & Gross, J. J. (2005). The cognitive control of emotion. Trends in cognitive sciences, 9(5), 242-249.
Prout, T. A., Malone, A., Rice, T., & Hoffman, L. (2019). Resilience, defense mechanisms, and implicit emotion regulation in psychodynamic child psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 49(4), 235-244.
Reknes, I., Harris, A., Einarsen, S. (2018). The role of hardiness in the bullying–mental health relationship. Occup Med, 68(1), 64-6.
Restubog. S, Ocampo. A, & Wang. S. (2020). Taking control amidst the chaos: Emotion regulation during the COVID-19 pandemic. Journal of Vocational Behavior, 119, 1-6.
Shorer, M., & Leibovich, L. (2022). Young children’s emotional stress reactions during the COVID-19 outbreak and their associations with parental emotion regulation and parental playfulness. Early Child Development and Care, 192(6), 861-871. https://doi.org/10.1080/03004430.2020.1806830
Strauss, A. Y., Kivity, Y., Huppert, J. D. (2019) Emotion regulation strategies in cognitive behavioral therapy for panic disorder. Behave Ther, 50(3),659-71.
Thabet, A. A., & Thabet, S. (2015). Trauma, PTSD, anxiety, and resilience in Palestinian children in the Gaza strip. British Journal of Education, Society & Behavioural Science, 11(1), 1-13.
Vagni, M., Maiorano, T., Giostra, V. & Pajardi. D. (2020). Hardiness, Stress and Secondary Trauma in Italian Healthcare and Emergency Workers during the COVID-19 Pandemic. Journal of Sustainability, 1-16.
Vinkers, C., Amelsvoort, T., Bisson, J., Branchi, I., Cryan, J., Domschke, K., Manchia, M., Pinto, L., Quervain, D., Schmidt, M. & Wee, N. (2020). Stress resilience during the coronavirus pandemic. Journal Pre-proof, 1-9.
World Health Organization. (2020). Mental health and psychosocial considerations during the COVID-19 outbreak. 18 March 2020. https://www. Who.int.
Yafang, X., Xiaoxia, S., Xiaoyan, L., Mingjie, Z., Wenting, W., Ding, D., et al (2019). The mediating effect of health-related hardiness on the degree of physical disability and perceived stress in Chinese female patients with neuromyelitis optica spectrum disorder. Mult Scler Relat Disord, 35, 67-72.
Yildirim, M., y Solmaz, F. (2020). COVID-19 burnout, COVID-19 stress and resilience: Initial psychometric properties of COVID-19 burnout scale. Death Studies. https://doi.org/10.1080/ 07481187.2020.1818885.
)