نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

2 استادیار دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

برنامه درسی با رویکرد جهانی‌شدن بر اساس الگوی کلاین شامل اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی و یادگیری، مواد و منابع آموزشی، فعالیت‌های یادگیری، زمان آموزش، فضای آموزش، گروه‏بندی یادگیرنده، ارزشیابی برنامه درسی بوده است. این پژوهش یک مطالعه ترکیبی بود که طی سه مرحله انجام شد. در مرحله اول با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، ویژگی‌های برنامه درسی با رویکرد جهانی‌شدن و حفظ هویت فرهنگی تبیین گردیـد. در مرحله دوم، ابعاد و گویه‏های ابزار با استفاده از نتایج بخش کیفی مطالعه و بررسی متون معتبر و مرتبط با موضوع پژوهش تدوین گردیـد و در مرحله سوم نیز روایی صوری، روایی محتوا و پایایی ابزار تعیین گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه خبرگان و متخصصان برنامه درسی است و برای تعیین حجم نمونه موردنیاز از نمونه‏گیری هدفمند – قضاوتی که تعداد آنان 40 نفر بوده است. ابزار جمع‏آوری داده‏ها، پرسشنامه محقق‌ساخته بود که برای تجزیه‌وتحلیل داده‏ها از شاخص‏های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. پس از روایی سنجی کلیه گویه‏ها به‌وسیله نسبت روایی محتوایی CVR و شاخص روایی محتوای CVI، 14 گویه در بخش اهداف، 10 گویه محتوا، 5 گویه راهبردهای یاددهی و یادگیری، 5 گویه مواد و منابع آموزشی، 5 گویه فعالیت‌های یادگیری، 6 گویه زمان آموزش، 6 گویه فضای آموزش، 7 گویه گروه‌بندی، 5 گویه ارزشیابی حاصل شد که درمجموع شامل 62 گویه بود. در تبیین یافته‏های این پژوهش می‏توان گفت که یکی از حیاتی‏ترین عناصر در فرایند برنامه‌ریزی درسی، تعیین هدف یا اهداف بوده است.

کلیدواژه‌ها

آتشک، م.، نوروززاده، ر.، قهرمانی، م.، ابوالقاسمی، م.، و فراستخواه، م. (1392). واکاوی پیامدها و سازوکارهای جهانی‌شدن برنامه‏های درسی آموزش عالی. پژوهش در برنامه‏ریزی درسی، 2(11)، 1-14.
آیتی، م. (1387). مبانی اجتماعی برنامه‏های درسی در عرصه جهانی‌شدن، هشتمین همایش انجمن مطالعات برنامه درسی ایران: جهانی‌شدن و بومی ماندن برنامه درسی؛ چالش‏ها فرصت‏ها.
الهامیان، ن.، حاجی حسین نژاد، غ.، موسی پور، ن.، و کیان، م. (1398). طراحی الگوی اجرای برنامه درسی تربیت‌معلم مبتنی بر اسناد تحولی آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 13(46)، 145-161.
جهانیان، ر. (1389). نظریه جهانی‌شدن و نقش آن در تعلیم و تربیت. فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 13، 24-5.
حمیدی، ه.، و سرافرازی، م. (1390). جهانی‌شدن و مدیریت منابع انسانی. مطالعات راهبردی شدن جهان، 2(2)، 1-40.
خانیکی، ه. (1392). جهانی‌شدن و ارتباطات؛ زمینه‏ها و چشم‌اندازهای نظری. فصلنامه‏ی مطالعات راهبردی جهانی‌شدن، 4(10)، 7-33.
رستمی، س.، سعدی، م.، و شیاسی، ف. (1391). پیامدهای جهانی‌شدن برنامه درسی، کنفرانس علمی-بین‏المللی آموزش و جهانی‌شدن مرکز ملی مطالعات جهانی‌شدن.
زیرک، م. (1387). تحلیل پیامدها و دستاوردهای تجاری جهانی‌شدن، منطقه‌گرایی و الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی، ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‏های اقتصادی، 1(84)، 1-16.
سپهرنیا، ر. (1390). بررسی نقش جهانی‌شدن در شکل‌گیری خاص گرائی‏های فرهنگی. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 2(5)، 121-144.
طوسی، ط. (1388). بررسی مبانی نظری جهانی‌شدن و اثرات آن بر اهداف کلی برنامه درسی نظام آموزش‌وپرورش ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.
عیوضی، م. و هراتی، م. (1388). تأملی در تأثیر توسعه بر هویت فرهنگی. راهبرد یاس. 19، 104-130.
فتحی واجارگاه، ک.، موسی پور، ن.، و یادگارزاده، غ. (1393). برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی (مقدمه‏ای بر مفاهیم، دیدگاه‏ها و الگوها). تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
لطفی، ح.، و محمدزاده، آ. (1389). فرآیند جهانی‌شدن و بررسی این پدیده در کشورهای جهان اسلام. مجموعه مقالات چهارمین کنگره جغرافی‏دانان بین‌المللی جهان اسلام. 1-10.
لوی، ا. (1977). مبانی برنامه‌ریزی آموزشی، برنامه‌ریزی درسی مدارس. ترجمه فریده مشایخ 1393، چاپ سی و پنجم. تهران: مدرسه.
محمدی نائینی، م.، کشتی آرای، ن.، و یارمحمدیان، م. (1397). طراحی مدل اساتید در برنامه درسی بین‌المللی آموزش عالی ایران. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی. 12(ویژه‌نامه بهار)، 131-145.
مظاهری، ح. (۱۳۹۵). الگوی طراحی برنامه درسی شایستگی محور دوره ابتدایی مبتنی بر اسناد تحول بنیادین، رساله دوره دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.
مهرمحمدی، م. (1392). برنامه درسی: نظرگاه‏ها، رویکردها و چشم‌اندازها. تهران: سمت.
Altugan, A. S. (2015). The effect of cultural identity on learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences190, 455-458.‏
Atashak, M., Norouzzadeh, R., Championship, M. P., Abolghasemi, M. & Ferasatkhah, M. (2013). Exploring the Consequences and Mechanisms of Globalization of Higher Education Curricula, Curriculum Research, 2 (11), 1-14. [In Persian]
Ayati, M. (2008). Social Foundations of Curriculum in the Globalization Arena, Eighth Iranian Curriculum Studies Association Conference: Globalization and Staying Curriculum; Challenges Opportunities. [In Persian]
Creswell, J. W. (2012). Educational research. Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research.‏
Durib, M. J. (2014). Challenges of Globalization to School Curricula from the Point of View of Faculty Members with Suggestions of How to Deal with it. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 112, 1196-1206.‏
Elhamian, N., Haji Hussein Nejad, Gh., Musa Pour, N., & Kian, M. (2019). Designing a Model for Teacher Training Curriculum Based on Transformational Documents of Education of the Islamic Republic of Iran. Journal of Research in Educational Systems, 13 (46), 145-161. [In Persian]
Eyvazi, M. & Herati, M. (2009). Reflection on the Impact of Development on Cultural Identity. Jasmine strategy, 19, 130-104. [In Persian]
Fathi Wajargah, K., Musa Pour, N., & Yadegarzadeh, Gh. (2014). Curriculum development in higher education (Introduction to concepts, perspectives and models). Tehran: Kind Publishing Institute. [In Persian]
Gilbert, G. E., & Prion, S. (2016). Making sense of methods and measurement: Lawshe's Content Validity Index. Clinical Simulation in Nursing, 12(12), 530-531.‏
Gooneratne, I. K., Munasinghe, S. R., Siriwardena, C., Olupeliyawa, A. M., & Karunathilake, I. M. K. (2008). Assessment of psychometric properties of a modified PHEEM questionnaire. Ann Acad Med Singapore, 37, 993-7.‏
Gopinathan, S., & Mardiana, A. B. (2013). Globalization, the state and curriculum reform. In Globalization and the Singapore curriculum (pp. 15-32). Springer, Singapore.‏
Hamidi, H. & Sarafrazi, M. (2011). Globalization and Human Resource Management. World Strategic Studies, 2 (2), 40-1. [In Persian]
Jahanian, R. (2009). Theory of Globalization and its Role in Education. Journal of Political Science, 13, 24-5. [In Persian]
Khaniki, H. (2013). Globalization and communication; theoretical backgrounds and perspectives. Strategic Studies of Globalization, 4 (10), 33-7. [In Persian]
Levi, A. (1977). Foundations of Educational Planning, School Curriculum. Translated by Farideh Mashayekh 1393, Thirty-fifth Edition, Tehran: School. [In Persian]
Lotfi, H. & Mohammadzadeh, A. (2009). The process of globalization and study of this phenomenon in the countries of the Islamic world. Proceedings of the 4th Congress of the International Geographers of the Islamic World. 10-1. [In Persian]
Lunenburg, F., & Ornstein, A. (2011). Educational administration: Concepts and practices. Nelson Education.‏
Mazaheri, H. (2016). Competency-Based Curriculum Design Pattern of Elementary Course Based on Fundamental Transformation Documents, PhD Thesis, Islamic Azad University, Arak Branch. [In Persian]
Mehr Mohammadi, M. (2013). Curriculum: Views, approaches and perspectives. Tehran: Aram Publications. [In Persian]
Mohammadi Naeini, M., Keshti Aray, N., & Yarmohammadian, M. (2018). Designing a Model for Professors in Iran's International Higher Education Curriculum. Journal of Research in Educational Systems, 12, 145-131. [In Persian]
Rostami, S., Saadi, M., & Shiasi, F. (2013). Consequences of Globalization of the Curriculum, International Scientific Conference on Education and Globalization National Center for Globalization Studies. [In Persian]
Schiro, M. S. (2008). Curriculum theory. Conflicting Visions and Enduring Concerns: Sage Publications.‏
Sepehrnia, R. (2011). Investigating the role of globalization in the specific formation of cultural orientations. Strategic Studies of Public Policy, 2 (5), 144-121. [In Persian]
Tusi, T. (2008). Investigating the Theoretical Foundations of Globalization and its Impact on the General Goals of the Iranian Education System Curriculum. M.Sc., Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz. [In Persian]
Yang, R. (2003). Globalisation and higher education development: A critical analysis. International Review of Education, 49(3-4), 269-291.
Zirak, M. (1387). Analysis of the Trade Outcomes and Achievements of Globalization, Regionalism and Iran's Accession to the World Trade Organization. Quarterly Review of Economic Issues and Policies, 1 (84), 1-16.