نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی
2 استادیار روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی
3 دانشیار روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف آزمون مدل روابط علی پیشایندها و پسایندهای جهتگیریهای هدفی انجام شد. 300 دانشجو (150 پسر و 150 دختر) به پرسشنامه هدف پیشرفت (AGQ-R) (الیوت و مورایاما، 2008)، مقیاس ارزیابی استرس (SAM-R) (رویلی، رویسچ، جاریکا و واگن، 2005)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (ASEQ) (زاژاکووا، لینچ و اسپنشادی، 2005)، نسخه کوتاه پرسشنامه هیجان‌های پیشرفت (AEQ-R) (عبدالله پور، 1394) و ادراک از تأکیدات هدف پیشرفت والدین (PPGE) (فریدل، کارتینا، ترنر و میدگلی، 2007) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و ادراک از تأکیدات هدفی تسلطی والد با اهداف تسلطیِ فراگیران و رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و ادراک از تأکیدات هدفی عملکردیِ والد با اهداف عملکردی فراگیران مثبت و معنادار بود. همچنین، نتایج نشان داد که رابطه جهتگیری هدفی تسلطمحور با ارزیابی شناختی انطباقی مثبت و معنادار و با ارزیابی شناختی غیرانطباقی منفی و معنادار و رابطه بین هدف عملکردی با ارزیابی شناختی غیرانطباقی مثبت و معنادار و با ارزیابی شناختی انطباقی منفی و معنادار بود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که رابطه بین ارزیابی شناختی انطباقی با هیجان‌های پیشرفت مثبت، مثبت و معنادار و با هیجان‌های پیشرفت منفی، منفی و معنادار و رابطه بین ارزیابی شناختی غیرانطباقی با هیجان‌های پیشرفت منفی، مثبت و معنادار و با هیجان‌های پیشرفت مثبت، منفی و معنادار بود. درنهایت، از یک‌سوی، نتایج پژوهش حاضر از نقش تعیین‌کننده باورهای خودکارآمدی تحصیلی و ادراک از تأکیدات هدفی والدین در پیشبینی جهتگیریهای هدفی فراگیران و از دیگر سوی، از نقش تبیینی جهتگیریهای هدفی فراگیران در پیشبینی ارزیابیهای شناختی و هیجان‌های پیشرفت آن‌ها حمایت میکند.
کلیدواژه‌ها
بدری گرگریان، رحیم و احمدیان، ریحانه. (1389). جهتگیری هدف پیشرفت و رفتارهای مقابلهای تحصیلی دانشآموزان: نقش تأکیدهای والدین و معلمان بر نوع جهتگیری هدف پیشرفت. مجلهی علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، 6(18)، 176-155.
زارع، حسین و رستگار، احمد (1393). مدل علی پیشبینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان آموزش مجازی با تأکید بر نقش باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و هیجان‌های تحصیلی. مجله شناختی اجتماعی، 6، 32-19.
شکری، امید؛ تمییزی، نوشین؛ و عبداللهپور، محمد آزاد و خدامی، محمد محسن. (1395). تحلیل ویژگیهای روانسنجی مقیاس ارزیابی شناختی استرس در دانشجویان. فصلنامه تازههای علوم شناختی، 18(18)،11-1.
شکری، امید؛ تمییزی، نوشین؛ عبدللهپور، محمد آزاد و تقوایینیا، علی. (1394). اعتباریابی و رواسازی نسخه تجدیدنظر شده پرسشنامه هدف پیشرفت در دانشجویان. دوفصلنامة راهبردهای شناختی در یادگیری، 3(4)، 122-107.
شکری، امید؛ طولابی، سعید؛ غنایی، زیبا؛ تقوایی نیا، علی؛ کاکابرایی، کیوان و فولادوند، خدیجه. (1390). مطالعه روانسنجی پرسشنامه باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 3(2)، 61-45.
عبداللهپور، محمد آزاد. (1394). تحلیل معادلات ساختاری الگوی شناختی ـ اجتماعی هیجانات پیشرفت: آزمون الگوهای رقیب. رساله دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
عبداللهپور، محمد آزاد؛ درتاج، فریبرز و احدی، حسن. (1393). ارزیابی ساختار عاملی پرسشنامه هیجانات پیشرفت در دانشجویان ایرانی. فصلنامه مطالعات اندازهگیری و ارزشیابی آموزشی، 4(8)، 186-161.
فخری، زهرا؛ رضایی، عاطفه؛ پاکدامن، شهلا و ابراهیمی، سارا. (1392). نقش واسطهای باورهای خودکارآمدی تحصیلی در پیشبینی اهداف پیشرفت بر اساس عاطفه‌ی مثبت و منفی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 25، 68- 55.
Adie, J. W., Duda, J. L., & Ntoumanis, N. (2008). Achievement goals, competition appraisals, and the psychological and emotional welfare of sport participants. Journal of Sport & Exercise Psychology, 30, 302–322.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84,191-215.
Brdar, I., Rijavec, M., & Loncaric, D. (2006). Goal orientations, coping with school failure and school achievement. European Journal of Psychology of Education, 21(1), 53-70.
Bong, M. (2008). Effects of parent–child relationships and classroom goal structures on motivation, help-seeking avoidance, and cheating. Journal of Experimental Education, 76, 191–217.
Diseth, A. (2015). The advantages of task-based and other-based achievement goals as standards of competence. International Journal of Educational Research, 72, 59- 69.
Daniels, L. M., Stupnisky, R. H., Pekrun, R., Haynes, T. L., Perry, R. P., & Newall, N. E. (2009). A longitudinal analysis of achievement goals: From affective antecedents to emotional effects and achievement outcomes. Journal of Educational Psychology, 101(4), 948–963.
Dinger, F. C., Dickhäuser, O., Spinath, B., & Steinmayr, R. (2013). Antecedents and consequences of students' achievement goals: A mediation analysis. Learning and Individual Differences, 28, 90-101.
Duda, J. L., & Nicholls, J. G. (1992). Dimensions of achievement motivation in school and sport. Journal of Educational Psychology, 84, 290−299.
Dörnyei, Z. (2001). New themes and approaches in second language motivation research. Annual Review of Applied Linguistics, 21, 43-59.
Eccles, J. S., & Wigfield, A. (2002). Motivational beliefs, values, and goals. Annual Review of Psychology, 53, 109–132.
Elliot, A. J. (1999). Approach and avoidance motivation and achievement goals. EducationalPsychologist, 34, 149–169.
Elliot, A. J. (2006). The hierarchical model of approach–avoidance motivation. Motivation and Emotion, 30,111–116.
Elliot, A. J., & Church, M. A. (1997). A hierarchical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of Personality and Social Psychology, 72, 218−232.
Elliot, A. J., & Fryer, J. W. (2008). The goal concept in psychology. In J. Shah & W. Gardner (Eds.), Handbook of motivational science(pp. 235–250). New York: Guilford Press.
Elliot, A. J., & McGregor, H. A. (2001). A 2 x 2 achievement goal framework. Journal ofPersonality and Social Psychology, 80,501–519.
Elliot, A. J., & Murayama, K. (2008). On the measurement of achievement goals: Critique, illustration, and application. Journal of Educational Psychology, 100, 613–628.
Elliot, A. J., & Dweck, C. S. (2005). Competence as the core of achievement motivation. In A. J. Elliot & C. S. Dweck (Eds.) Handbook of Competence and Motivation (pp. 3–13). New York: Guilford.
Friedel, J. M., Cortina, K. S., Turner, J. C., & Midgley, C. (2010). Changes in efficacy beliefs in mathematics across the transition to middle school: Examining the effects of perceived teacher and parent goal emphases. Journal of Educational Psychology, 102, 102–114.
Friedel, J. M., Cortina, K. S., Turner, J. C., & Midgley, C. (2007). Achievement goals, efficacy beliefs and coping strategies in mathematics: The roles of perceived parent and teacher goal emphases. Contemporary Educational Psychology, 32, 434–458.
Ganotice, F. A., & Yeung, S. S. S. (2016). The conjoint influence of achievement goals on Filipino students’ sense of self, facilitating conditions, and school outcomes: A personal investment theory analysis. In The Psychology of Asian Learners (pp. 369-388). Springer, Singapore.
Giacobbi Jr, P. R., Tuccitto, D. E., & Frye, N. (2007). Exercise, affect, and university students’ appraisals of academic events prior to the final examination period. Psychology of Sport and Exercise, 8(2), 261-274.
Goetz, T., Frenzel, A. C., Pekran, R., Hall, N. C. (2007). Between- and Within-domain relations of students, academic emotions. Journal of educational psychology, 99, 715-733.
Goetz, T., Sticca, F., Pekrun, R., Murayama, K., & Elliot, A. J. (2016). Intraindividual relations between achievement goals and discrete achievement emotions: An experience sampling approach. Learning and Instruction, 41, 115-125.
Gonida, E. N., Kiosseoglou, G., & Voulala, K. (2007). Perceptions of parent goals and their contribution to student achievement goal orientation and engagement in the classroom: Grade-level differences across adolescence. European Journal of Psychology of Education, 22, 23–39.
Gonida, E. N., Karabenick, S.A., Makara, K. A., &. Hatzikyriakou, G. A. (2014). Perceived parent goals and student goal orientations as predictors of seeking or not seeking help: Does age matter? Learning and Instruction, 33, 120-130.
Gonida, E. N., Voulala, K. & Kiosseoglou, G. (2009). Students achievement goal orientations and their behavioral and emotional engagement: Co-examining the role of perceived school goal structures and parent goals during adolescence. Learning and Individual Differences, 19, 53–60.
Gonzalez, A. R., Holbein, M. F. D., & Quilter, S. (2002). High school students’ goal orientations and their relationship to perceived parenting styles. Contemporary Educational Psychology, 27, 450–470.
Greene, B. A., Miller, R. B., Crowson, H. M., Duke, B. L., & Akey, K. L. (2004). Predicting high school students cognitive engagement and achievement Contributions of classroom perceptions and motivation. Contemporary Educational Psychology, 21, 462-482.
Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indices in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
Huang, C. (2011). Achievement goals and achievement emotions: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 23, 359–388.
Jiang, Y., Song, J., Lee, M., & Bong, M. (2014). Self-efficacy and achievement goals as motivational links between perceived contexts and achievement. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology, 34 (1), 92-117.
Johnson, M. L., & Kestler, J. L. (2013). Achievement goals of traditional and nontraditional aged college students: Using the 3 × 2 achievement goal framework. International Journal of Educational Research, 61, 48-59.
Kahraman, N., & Sunger, S. (2013). Antecedents and Consequences of Middle School Students Achievement Goals in Science. The Asia-Pacific Education Researcher, 22, 45–60.
Kaplan, A., & Midgley, C. (1997). The effect of achievement goals: Does level of perceived academic competence make a difference? Contemporary Educational Psychology, 22, 415−435.
Liem, A. D., Lau, S., & Nie, Y. (2008). The role of self-efficacy, task value, and achievement goals in predicting learning strategies, task peer relationship, and achievement outcome. Journal of Contemporary. Educational Psychology, 33(2), 486-512.
Lazarus, R.S. (1999). Stress and Emotion: A New Synthesis. New York: Springer.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer.
Liem, A. D., Lau, S., & Nie, Y. (2008). The role of self-efficacy, task value, and achievement goals in predicting learning strategies, task peer relationship, and achievement outcome. Journal of Contemporary. Educational Psychology, 33(2): 486-512.
Luo, W., Hogan, D., Tan, L. S., Kaur, B., Ng, P. T., & Chan, M. (2014). Self-construal and students’ math self-concept, anxiety and achievement: An examination of achievement goals as mediators. Asian Journal of Social Psychology, 17(3), 184–195.
Madjar, N., Voltsis, M., & Weinstock, M. P. (2013). The roles of perceived parental expectation and criticism in adolescents’ multidimensional perfectionism and achievement goals. Educational Psychology.33, 3-16.
McGregor, H. A., & Elliot, A. J. (2002). Achievement goals as predictors of achievement relevant processes prior to task engagement. Journal of EducationalPsychology, 94, 381–395.
Martin, A. J. (2008). Enhancing student motivation and engagement: The effects of a multidimensional intervention. Contemporary Educational Psychology, 33, 239–269.
Ntoumanis, N., & Biddle, S. J. H. (1998). The relationship of coping and its perceived effectiveness to positive and negative affect in sport. Personality and IndividualDifferences, 24, 773–788.
Peacock, E. J., & Wong, P. T. P. (1990). The stress appraisal measure (SAM): A 9 multidimensional approach to cognitive appraisal. Stress Medicine, 6, 227-236.
Pekrun, R. (2009). Global and local perspectives on human affect: Implications of the control-value theory of achievement emotions. In M. Wosnitza, S. A. Karabenick, A. Efklides & P. Nenniger (Eds.), Contemporary Motivation Research: From Global to Local Perspectives (pp. 97–115). Cambridge, MA: Hogrefe.
Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18, 315–341.
Pekrun, R., Daniels, L. A, Goetz, T., Stupnisky, R., & Perry, P. (2010). Boredom in Achievement Settings: Exploring Control- Value Antecedents and Performance Outcomes of a Neglected Emotion. First publ. in: Journal of Educational Psychology, 3, 531-549.
Pekrun, R., Goetz, T., Frenzel, A, C., Barchfeld, P., & Perry, R. P. (2011). Measuring emotions in students learning and performance: the Achievement Emotions Questionnaire (AEQ). Contemporary Educational Psychology, 36, 36 - 48.
Pekrun, R., Cusack, A., Murayama, K., Elliot, A. J., & Thomas, K. (2014). The power of anticipated feedback: Effects on students’ achievement goals and achievement emotions. Learning and Instruction. 29, 115-124.
Pekrun, R., Goetz, T., & Perry, R. P. (2005). Achievement Emotions Questionnaire (AEQ), Users manual. Munich, Germany: Department of psychology, University of Munich.
Pekrun, R., Goetz, T., Perry, R. P., Kramer, K., & Hochstadt, M. (2004). Beyond test anxiety: Development and validation of the Test Emotions Questionnaire (TEQ). Anxiety, Stress and Coping, 17, 287-316.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002a). Academic emotions in students’ self- regulated learning and achievement: A program of quantitative and qualitative research. Educational Psychologist, 37, 91–106.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002b). Positive emotions in education. In E. Frydenberg (Ed.), Beyond Coping: Meeting Goals, Visions, and Challenges (pp. 149– 174). Oxford, UK: Elsevier.
Pintrich, P. R. & Schunk, D. H. (2002). Motivation in Education: Theory, Research & Application. Merrill,Prenpice-Hall.
Puente-Dias, R. (2013). Achievement goals and emotions. The Journal of Psychology, 147(3), 245–259.
Putwain, D. P., Larkin, D., Sander, P. (2013). A reciprocal model of achievement goals andlearning related emotion in the first year of undergraduate study. Contemporary Educational Psychology, 38, 361–374.
Ramnarain , U. D., & Ramaila, S. (2016). The achievement goals orientation of South African first year university physics students. International Journal of Science and Mathematics Education, 14, 81-105.
Rowley, A. A., Roesch, S. C., Jurica, B. J., & Vaughn, A. A. (2005). Developing and validating a stress appraisal measure for minority adolescents. Journal of Adolescence, 28, 547–557.
Rusk, N., Tamir, M., & Rothbaum, F. (2011). Performance and learning goals for emotion regulation. Motivation and Emotion, 4, 444-460.
Seifert, T. L. (2004). Understanding student motivation. Educational Research, 46 (2), 137-149.
Turner, J. C., Midgley, C., Meyer, D. K., Gheen, M., Anderman, E., & Kang, Y. (2002). The classroom environment and students’ reports of avoidance strategies in mathematics: a multi-method study. Journal of Educational Psychology, 88–106.
Vassiou, A., Mouratidis, A., Andreou, E., & Kafetsios, K. (2014). Students’ achievement goals, emotion perception ability and affect and performance in the classroom: a multilevel examination. Educational Psychology, 34, 135-149.
Wood, R. E., Bandura, A., & Bailey, T. (1990). Mechanisms governing organizational productivity in complex decision-making environments. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 46, 158–164.
Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J. (2005). Self-efficacy, stress, and academic success in college. Research in Higher Education, 46 (6), 678-706.
)