نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
2 دانشیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
چکیده
هدف این پژوهش، ارائه مدل استقلال دانشگاهی با رویکردهای دلیل‌گرا و علت‌گرا جهت کارایی دانشگاه بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) و با طرح اکتشافی بود که در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از روش توصیفی استفاده گردید. جامعه آماری در بخش کیفی اساتید خبره در زمینه موضوع پژوهش که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن قانون اشباع، 10 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی، تمامی اساتید تمام وقت دانشگاه آزاد مازندران بود که بر اساس رتبه علمی تعداد 308 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه محقق ساخته استقلال دانشگاهی با 73 سوال و پرسش‌نامه کارایی سازمانی پین پریانگ و سینگ سای با 21 سوال استفاده شد. روایی پس از تایید اساتید و پایایی ابزارها رویکرد (دلیل گرا 85/0 ، علت گرا 82/0 و کارایی سازمان 89/0 ) محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از تحلیل مضمون و جهت تجزیه و تحلیل داده‌های کمی از آزمون های کولموگروف اسمیرنوف، t ، تحلیل عاملی اکتشافی و معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان داد که؛ استقلال دانشگاهی با رویکردهای دلیل گرا و علت گرا بر کارایی دانشگاه تاثیر مثبت و معناداری وجود دارد .
کلیدواژه‌ها
امانی، م.، نوه ابراهیم، ع.، زین‌آبادی، ح؛ و عبدالهی، ب. (1399). آسیب‌شناسی آیین‌نامه واگذاری اختیارت برنامه درسی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی (1395). فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(49)، 7-23.
پورحسن، ر.، سالارزهی، ح.، عقیلی روشن، س.، یعقوبی، ن؛ و دهقانی، م. (1399). ارائه الگویی چهار لایه برای امکان‌سنجی و استقرار اثربخش حکمرانی خوب در آموزش عالی. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(50)، 143-162.
ترکزاده، ج.، محمدی، م.، سلیمی، ق. و فروغ، بازمحمد. (1396). توانمندسازی دانشگاهی با رویکرد راهبردی: چارچوب موقعیتی برای برنامه‌ریزی توسعه دانشگاه بامیان افغانستان. دوفصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 6(11)، 133-157.
خسروی، م.، فدوی، م؛ و کریمی، ف. (1399). مطالعه تطبیقی مؤلفههای دانشگاه مستقل در ایران با کشورهای انگلستان، استرالیا، چین. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(ویژه‌نامه)، 323-349.
روحانی، ش؛ و رشیدی، ز. (1400). چارچوبی برای خودگردانی مالی در دانشگاه‌ها؛ روش مدل‌سازی ساختاری-تفسیری (ISM). فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 27(1)، 125-152.
سعادت طلب، آ. (1399). واکاوی راهبردهای مؤثر بر تغییر برنامههای درسی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی (مطالعه کیفی). دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 11(22)، 165-186.
عابدی جعفری، ح.، تسلیمی، م.، فقیهی، الف؛ و شیخ‌زاده، م. (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی، 5(2)، 151-198.
گلابگیرنیک، س.، معقول، ع.، ناصری، ن؛ و چرابین، م. (1399). طراحی مدل تعالی سازمانی دانشگاه فرهنگیان شمال شرق کشور. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(48)، 59-74.
مجیدی، س.، فلاح لاجیمی، ح؛ و صفایی قادیکلایی، ع. (1400). بررسی نظام‌مند مبانی نظری کاربرد تحلیل پوششی داده‌ها در ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها و مؤسسههای آموزش عالی. چشم‌انداز مدیریت صنعتی، 11(41)، 53-79.
موسوی امیری، ط.، نوه ابراهیم، ع.، آراسته، ح؛ و عبدالهی، ب. (1399). الگوی راهبردهای سه‌گانه بین‌المللی شدن دانشگاه‌های منتخب دولتی ایران. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(50)، 97-126.
مهرآورگیگلو، ش.، خرسندی طاسکوه، ع.، غیاثی ندوشن، س. و عباسپور، ع. (1399). شناسایی عوامل بازدارنده همکاریهای علمی بین‌المللی در نظام آموزش عالی کشور و ارائه راهکار: مطالعهای کیفی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 12(3)، 68-78.
Abedi Ja'fari, H., Taslimi, M., Faghihi, A., & Sheikhzadeh, M. (2012). Theme analysis and theme network: A simple and efficient way to explain patterns in qualitative data. Strategic management idea, 5(2), 151-198. [in Persian].
Aghion, P., Dewatripont, M., Hoxby, C., Mas-Colell, A., & Sapir, A. (2010). The governance of universities: Evidence from Europe and The US. Economic Policy, 25(61), 7-59.
Ahmed, S.A., Talib, M.A., Noor, N.F.M., & Jani, R. (2021). Evaluating the efficiency of faculties in university of Malaya using Data Envelopment Analysis. Journal of Physics: Conference Series, International Conference on Applied and Practical Sciences ICAPS (2021), 1-8.
Amani, M., Naveh Ebrahim, A., Zinabadi, H., & Abdollahi, B. (2020). Pathology of regulations for delegating curriculum authority to universities and higher education institutions. The Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 14(49), 7-23. [in Persian].
An, Zh. (2021). Evolution and system prospect of the autonomy of running a university in China. 2nd International Conference on Computers, Information Processing and Advanced Education. 269-275.
Atugonza, R., Ssenabulya, D.M., Hiire, G.B., Kanyerezi, R., & Kimoga, J. (2016). Institutional Autonomy in allocation of Income among the various categories of expenditure in higher education: A Case of Makerere University. International Research in Higher Education, 1 (2), 155-160.
Estermann, T., & Kuprianova, V. (2019). Efficiency, effectiveness and value for money at universities. European University Association.
Golabgirnik, S., Ma'ghoul, A., Naseri, N., & Cherabin, M. (2020). Designing the organizational excellence model of Farhangian University in the northeast of the country. The Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 14(48), 59-74. [in Persian].
Jacob, W.J., Mok, K.H., Cheng, S.Y., & Xiong, W. (2018). Changes in Chinese higher education: Financial trends in China, Hong Kong and Taiwan. International Journal of Educational Development, 58, 64–85.
Janikova, J. (2021). Creating efficiency model of higher education institutions. SHS Web of Conferences 91, 01047, 1-11.
Khosravi, M., Fadavi. M., & Karimi. F. (2020). Comparative study of autonomous university components in Iran and the United Kingdom, Australia, China. The Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 14(Special Issue), 323-349. [in Persian].
Kori, E. (2016). Challenges to academic freedom and institutional autonomy in South African universities. International Journal of Teaching and Education, 1, 45-53.
Kupriyanova, V., Bennetot Pruvot, E., & Estermann, T. (2020). Autonomy, efficiency and
effectiveness—opportunities for higher education: A Pilot Study, European Higher Education Area: Challenges for a New Decade (eBook), 437-453.
effectiveness—opportunities for higher education: A Pilot Study, European Higher Education Area: Challenges for a New Decade (eBook), 437-453.
Li, Zh., Yang, J., Qin, H., Xia, Y., & Zh, M. (2021). A study of efficiency evaluation of national quality online courses during the epidemic: Based on Fuzzy Logic Calculation and Bootstrap-DEA. Mathematical Problems in Engineering, Volume 2021, Article ID 5534583, 1-7.
Liu, J., & Liu, J. (2021). The impact of university efficiency and financial development on technology transfer from the perspective of economic innovation. E3S Web of Conferences 275, 03002, 1-4.
Majidi, s., Fallah Lajimi, H., & Safaei Ghadikolaei, A. (2021). Systematic review of theoretical foundations of the application of data envelopment analysis in evaluating the performance of universities and higher education institutions. Industrial Management Perspective, 11(41), 53-79. [in Persian].
Mehravar Giglou, Sh., Khorsandi Taskouh, A., Ghiasi Nodoshan, S., & Abbaspour, A. (2020). Identifying the factors hindering international scientific cooperation in the higher education system of the country and providing a solution: a qualitative study. Research in Medical Education, 12(3), 68-78. [in Persian].
Michavila, F., & Martinez, J.M. (2018). Excellence of universities versus autonomy, funding and accountability. European Review, 26 (1), 48–56.
Mousavi Amiri, T., Naveh Ebrahim, A., Arasteh, H., & Abdollahi, B. (2020). The pattern of the three strategies of internationalization of selected public universities in Iran. The Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 14(50), 97-126. [in Persian].
Pourhassan, R., Salarzehi, h., Aghili Roshan, S., Ya'ghoubi, N., & Dehghani, M. (2020). Presenting a four-layer pattern for feasibility and effective establishment of good governance in higher education. The Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 14(50), 143-162. [in Persian].
Redding, G. (2017). Critical thinking, university autonomy, and societal evolution; thoughts on a research agenda. Centre for Global Higher Education working paper series Working paper.
Rouhani, Sh., & Rashidi, Z. (2021). A framework for financial self-governance in universities; Structural-interpretive modeling method (ISM). The Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 27(1), 125-152. [in Persian].
Sa'adat talab, A. (2021). Analysis of effective strategies for changing curricula in universities and higher education institutions (Qualitative Study). Bi-Quarterly Journal of Higher Education Curriculum Studies, 11(22), 165-186. [in Persian].
Singh, K. B., & Singh, A. (2019). University autonomy and sustainable finance: A Case of Royal University of Bhutan. International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering (IJITEE), 8 (9S3), 1437-1444.
Torkzadeh, J., Mohammadi, M., Salimi, Gh., & Forough, B. (2017). Academic empowerment with a strategic approach: situational framework for development planning of Bamyan University of Afghanistan. Bi-Quarterly Journal of Educational Planning Studies, 6(11), 133-157. [in Persian].
Wan Jan, W.S. (2017). Will our public universities have financial autonomy? Policy IDEAS, 42, 1-20.
)