نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
چکیده
هدف پژوهش حاضر توصیف عمیق از تجربه زیسته دانشجویان دکتری دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی و امیرکبیر از جامعه پذیری دانشگاهی خود در دوران کرونا است. با استفاده از رویکرد کیفی و استراتژی استفهامی و نمونه‌گیری نظری، مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته با 18 دانشجوی دکتری (در سال 1399) انجام شد. سپس اطلاعات بدست آمده از مصاحبه‌ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA11 کدگذاری باز، محوری و انتخابی شد. 139 کد باز، 20 کد محوری و 5 کد انتخابی شامل آموزش(5)، پژوهش(4)، تعاملات کنشگران علمی(6)، زیست روزمره(3) و تعاملات علمی بین‌المللی (2) استخراج شد. یافته‌ها نشان داد استفاده از اساتید سایر دانشگاه‌ها برای تدریس، امتحان جامع مجازی، عدم کسب مهارت‌ها از طریق سیستم مجازی، افت یادگیری، تاخیر در فرصت‌های مطالعاتی خارج از کشور، دسترسی محدود به منابع مورد نیاز، محدودیت ارتباطات رشته‌ای و بین‌رشته‌ای، تجربه احساس تنهایی، کاهش فرصت تدریس‌یاری اساتید، کاهش حس پویایی از تجربیات دانشجویان در فرایند جامعه‌پذیری دانشگاهی در دوران شیوع ویروس کرونا بوده است. بحران کرونا شیوه‌های پیشین آموزش و حتی برخی شیوه‌های پژوهش را بی‌اعتبار ساخته است. ضرورت جلوگیری از اجتماعات (علمی و غیرعلمی) بر ارتباطات و اجتماعات تاثیرگذار بوده است. دانشجویان کاهش تعاملات رشته‌ای و بین‌رشته‌ای با دیگر دانشجویان را آسیب‌زننده می‌دانند از طرف دیگر، افزایش چشمگیر کنفرانسها، سمینارها و لایوهای مجازی به دلیل کم‌هزینه بودن و امکان مشارکت از نقاط مختلف کشور و دنیا زمینه تعاملات اعضای هیئت علمی، دانشجویان و متخصصین و تقویت اجتماعات علمی را فراهم کرده است.این موارد نشان از تغییر در شیوه‌های جامعه‌پذیری دانشجویان دکتری در دوران حضور فیزیکی اندک در دانشگاه می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
)