نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
بیماری کروناویروس علاوه بر ایجاد آسیبهای جسمی، بر سلامت روان افراد نیز تأثیر جدی دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر بهزیستی روان‌شناختی و اخلاق تحصیلی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شهر ارومیه در دوره همهگیری کرونا انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعهی آماری پژوهش دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم دبیرستان شاهد شهر ارومیه در سال تحصیلی ۱۴۰۰_۱۴۰۱ بود. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، تعداد 40 دانش‌آموز دختر، از بین دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهر ارومیه انتخاب و به‌تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شد. ابتدا هر دو گروه با استفاده مقیاس اخلاق تحصیلی گلپرور (1389) و مقیاس بهزیستی روان‌شناختی فرم کوتاه ریف (2004) مورد پیش‌آزمون قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش در 11 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش هوش اخلاقی شرکت کردند، درحالی‌که گروه کنترل در فهرست انتظار قرار داده شد و آموزشی دریافت نکردند. پس از پایان جلسات از هر دو گروه پس‌آزمون گرفته شد. درنهایت، دادههای جمع‌آوری‌شده با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. بر اساس یافتههای به دست آمده مشخص شد که آموزش هوش اخلاقی بر بهزیستی روان‌شناختی و اخلاق تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر دارد. (05/0>P). نظر به تاثیر آموزش هوش اخلاقی بر بهزیستی روان‌شناختی و اخلاق تحصیلی دانش‌آموزان و با توجه به نیاز جامعه و سیستم آموزشی، آموزش هوش اخلاقی میتواند یک روش مداخلهای مناسب جهت ارتقای عملکرد رفتاری و روابط اجتماعی دانش‌آموزان باشد و بستر تعاملات سالم و یادگیری باکیفیت و صادقانه را فراهم کند.
کلیدواژه‌ها
بدلی، م.، شفیعی فر، ن.، و بختیاری زاده، ز. (1400). آموزش الکترونیکی مسئلهمحور بر میزان یادگیری و انگیزش تحصیلی دانشجویان پزشکی در شرایط کرونا. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 64(1).
جوادینژاد، ع.، حیدری، ع.، نادری، ف.، بختیارپور، س. و حافظ، ف (1397). اثربخشی هوش اخلاقی بر بهزیستی روان‌شناختی و اخلاق تحصیلی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم. مجله اخلاق زیستی، 8 (29)، 62-53.
حسنی، م.، شهودی، م.ف و میرقاسمی، س. (1395). بررسی رابطه بین هوش اخلاقی، خودکارآمدی و بهزیستی روان‌شناختی در میان فرزندان شهید، جانباز و ایثارگر دانشگاه ارومیه. فصلنامۀ اخلاق زیست، 6(19)، 180-155.
حقبین، م.، عباسی، ع.، رفیعی، ا.، خردمند، ع.، جاودانی، ف.، حاتمی، ن.، افراز، پ.، کلانی، ن. (1399). میزان اضطراب ناشی از کرونا ویروس جدید (کووید 19) در بیماران مبتلا به سرطان پستان در زمان پاندمی کرونا. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 23(8)، 8-17.
ثناگو، ا.، کلانتری، س.، جویباری، ل. و سعیدی، س (1395). اخلاق تحصیلی در محیط آموزشی: دیدگاه و تجربیات دانشجویان پزشکی (1395). مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، ۹(۲۲)، ۳۴-۴۳.
علیزاده فرد، س.، و صفاری نیا، م. (1399). پیش‌بینی سلامت روان بر اساس اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 9(36)، 129-141.
فتحی مظفری، ر؛ علیزاده، گ. (2016). بررسی مؤلفههای بهزیستی روان‌شناختی. فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، 4(14)، 55-72.
فراهتی، م. (1399). پیامدهای روان‌شناختی شیوع ویروس کرونا در جامعه. ارزیابی تأثیرات اجتماعی، 1(2) (ویژه‌نامه پیامدهای شیوع ویروس کرونا-کووید 19)، 207-225.
گل پرور، م. (1389). بررسی نقش اخلاق تحصیلی، عدالت و بی‌عدالتی آموزشی در رفتارهای مدنی ـ تحصیلی دانشجویان. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 5(4)، 25-2.
حیات‌بخش، س.، انتصار فومنی، غ. و حجازی، م (1399). اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه دهم مدارس دولتی، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 16 (56)، 131-156.
رضاپورمیرصالح، ی.، خردمند، ط. و شاهدی، س. (1395). اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر عملکرد اجتماعی و مشکلات رفتاری، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 12(4)، 48-59.
یاسمی نژاد، پ. (1393). تأثیر آموزش هوش اخلاقی بر مسئولیتپذیری، همدلی هیجانی، اخلاق تحصیلی و بخشودگی بین فردی دانش‌آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه. رساله دکتری رشته روان‌شناسی تربیتی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
Alipour, A., Ghadami, A., Alipour, Z., & Abdollahzadeh, H. (2020). Preliminary validation of the Corona Disease Anxiety Scale (CDAS) in the Iranian sample. [In Persian].
Badali, M., Shafieifar, N., & Bakhtyarizadeh, Z. (2021). Problem-based e-learning on the level of learning and academic motivation of medical students in coronary conditions. medical journal of mashhad university of medical sciences, 64(1). [In Persian].
Banerjee D. (2020). The other side of COVID-19: Impact on Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) and Hoarding. Elsevier Public Health Emergency Collection.
Bao, Z., Zhang, W., Lai, X., Sun, W., & Wang, Y. (2015). Parental attachment and Chinese adolescents' delinquency: The mediating role of moral disengagement. Journal of Adolescence, 11(4), 37-47.
Borba, M. (2005). The step-by-step plan to building moral intelligence. Nurturing kids’ hearts & souls. National Educator Award, National council of Self-esteem: Jossey-Bass. Pp. 108-154.
Clarken, R. H. (2010). Considering Moral Intelligence as Part of a Holistic Education. Online Submission.
Corman, V. M., Muth, D., Niemeyer, D., & Drosten, C. (2018). Hosts and sources of endemic human coronaviruses. Advances in virus research, 100, 163-188.
Clarken, R. H. (2009). Moral intelligence in the schools. School of education. Northern Michigan University. Online submission at: files.eric.ed.gov/full text/ED508485.pdf.
Cascella, M., Rajnik, M., Cuomo, A., Dulebohn, S. C., & Di Napoli, R. (2020). Features, evaluation and treatment coronavirus (COVID-19). In Statpearls [internet]. StatPearls Publishing.
Cheng, S. T., & Chan, A. C. (2005). Measuring psychological well-being in the Chinese. Personality and Individual Differences, 38(6), 1307-1316.
Datu, J. A. D., & Valdez, J. P. M. (2016). Psychological capital predicts academic engagement and well-being in Filipino high school students. The Asia-Pacific Education Researcher, 25(3), 399-405.
Durrah, O., Alhamoud, A., & Khan, K. (2016). Positive psychological capital and job performance: The mediating role of job satisfaction. International Business Economics Social Sciences Research Association, 4, 16-31.
Fathimozafari, R., & Alizade, G. (2016). The study of ryff's factor scale of psychological well-being in Nahj al-Balagha. Quarterly Journal of Nahj al-Balagha Research, 4(14), 55-72. [In Persian].
Fard, S. A., & Saffarinia, M. (2020). The prediction of mental health based on the anxiety and the social cohesion that caused by Coronavirus. Soc Psychol Res Q, 9(36), 129-141. [In Persian].
FARAHATI, M. (2020). Psychological impacts of the spread of coronavirus in society. [In Persian]
Ferris, L., Rosen, C. C., Johnson, R. E., Brown, D. J., Risavy, S. D., & Heller, D. (2011). Approach or avoidance (or both?): Integrating core self-evaluation within an approach/avoidance framework. Personnel Psychology, 64, 137–161.
Freire, C., Ferradás, M. D. M., Valle, A., Núñez, J. C., & Vallejo, G. (2016). Profiles of psychological well-being and coping strategies among university students. Frontiers in psychology, 7, 1554.
GOLPARVAR, M. (2010). The role of academic ethics, educational justice and injustice among university student’s education/citizenship behaviors. [In Persian]
Haghbin, M., Abbasi, A., Rafei, E., Kheradmand, A., Javdani, F., Hatami, N., ... & Kalani, N. (2020). Anxiety caused by new coronavirus (Covid-19) in breast cancer patients during the coronavirus pandemic. [In Persian]
Hassani, M., Shohoudi, M., & Mirghasemi, S. J. (2016). The study of relationships between Moral Intelligence and Self-efficiency with Psychological Well-Being among martyr’s wife and offspring of Urmia University. [In Persian]
Hayatbakhsh, S.; Entesar Foumani, Gh and Hejazi, M (2020)The Effectiveness of Ethical Intelligence Training in Educational Ethic and Educational Self-Efficacy in Tenth Grade Female Students. Measurement Educational, 16(56). [In Persian].
Javadinezhad, A., Heydari, A., Naderi, F., Bakhtiyipoor, S., & Hafezi, F. (2018). The Effectiveness of Educating Moral Intelligence on Psychological Well-being of the Secondary School Students. Bioethics, 8(29), 53-62. [In Persian]
Kooraki, S., Hosseiny, M., Myers, L., & Gholamrezanezhad, A. (2020). Coronavirus (COVID-19) outbreak: what the department of radiology should know. Journal of the American college of radiology, 17(4), 447-451. [In Persian]
Koller, S. L., & Hicks, R. E. (2016). Psychological capital qualities and psychological well-being in Australian mental health professionals. International Journal of Psychologica Studies, 8(2), 41-53.
Luthans, F., Youssef-Morgan, C. M., & Avolio, B. J. (2019). Psychological capital and beyond. New York: Oxford University Press.
Liu, N., Zhang, F., Wei, C., Jia, Y., Shang, Z., & Sun, L. L. ea (2020). Prevalence and predictors of PTSS during COVID-19 outbreak in China hardest-hit areas: Gender differences matter. Psychiatry Research, 287, 112921.
Lai, J., Ma, S., Wang, Y., Cai, Z., Hu, J., Wei, N., ... & Hu, S. (2020). Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA network open, 3(3), e203976-e203976.
Nielsen, I., Newman, A., Smyth, R., Hirst, G., & Heilemann, B. (2017). The influence of instructor support, family support and psychological capital on the well-being of postgraduate students: A moderated mediation model. Studies in Higher Education, 42(11), 2099-2115.
Prywes, Y. (2012). Examining the Influence of Goal Attainment Scaling on Changes in Goal Attainment in a Coaching Versus Non-Coaching Context. The doctoral dissertation of philosophy under the executive committee of the graduate school of arts and sciences.
Prinzie, P., Onghena, P., & Hellinckx, W. (2005). Parent and child personality traits and children's externalizing problem behavior from age 4 to 9 years: A cohort-sequential latent growth curve analysis. Merrill-Palmer Quarterly (1982-), 335-366.
Queen, J. P., Quinn, G. P., & Keough, M. J. (2002). Experimental design and data analysis for biologists. Cambridge university press.
Rand, K. L., Shanahan, M. L., Fischer, I. C., & Fortney, S. K. (2020). Hope and optimism as predictors of academic performance and subjective well-being in college students. Learning and Individual Differences, 81, 101906.
Rezapour, M. Y., Kheradmand, T., & Shahedi, S. (2018). Effectiveness of Moral Intelligence on Social Performance and Behavioral Problems. [In Persian]
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081. doi:10.1037/0022-3514.57.6.1069.
Sanagoo, A., Kalantari, S., Jouybari, L., & Saeedi, S. (2016). Educational ethics in academic environment: medical students' perspectives. Journal of Medical Education Development, 9(22), 34-43.
Smith, T. R., Langenbacher, M., Kudlac, C., & Fera, A. G. (2013). Deviant reactions to the college pressure cooker: A test of general strain theory on undergraduate students in the United States. International Journal of Criminal Justice Sciences, 8(2), 21-35.
Tavakoli A, Vahdat K, Keshavarz M. Novel Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): An Emerging Infectious Disease in the 21st Century. Iran South Med J. 2020; 22(6),432-450 URL: http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-1222-en.html.
Xu, Z., Shi, L., Wang, Y., Zhang, J., Huang, L., Zhang, C., ... & Tai, Y. (2020). Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome. The Lancet respiratory medicine, 8(4), 420-422.
Yaseminejad, P. (2014). The effectiveness of moral Intelligence Education on Responsibility, Emotional Empathy, Academic Ethics, and Individuals of Third Grade Girl Students. PhD dissertation in Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz. [In Persian]
Zhong B, Lou W, Li H, Zhang Q, Liu X, Li W, Li Y. (2020). Knowledge, attitudes, and practices towards COVID-19 among Chinese residents during the rapid rise period of the COVID-19 outbreak: a quick online cross-sectional survey. International Journal of Biological Sciences, 16(10), 1745-1752.
)