نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار روانشناسی تربیتی، گروه مشاوره، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل،
2 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش ادراک از محیط کلاس، خوش‌بینی تحصیلی و هیجان‌های تحصیلی در پیش‌بینی پیوند با مدرسۀ دانش‌آموزان دختر انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان دختر دورۀ متوسطۀ دوّم ناحیۀ یک شهر رشت در سال‌تحصیلی 99-1398 تشکیل می‌دادند که از میان آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای، تعداد 170 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند که در نهایت 150 پرسشنامۀ سالم وارد تحلیل شد. برای جمع‌‌آوری داده‌ها از پرسشنامۀ پیوند با مدرسۀ رضایی‌شریف و همکاران (1393)، پرسشنامۀ ادراک از محیط کلاس جنتری و همکران (2002)، پرسشنامۀ خوش‌بینی تحصیلی اسچنن-موران و همکاران (2013) و پرسشنامۀ هیجان‌های تحصیلی پکران و همکاران (2002) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته‌ها نشان داد بین ادراک از محیط کلاس، خوش‌بینی تحصیلی و هیجان‌های تحصیلی مثبت با پیوند با مدرسۀ دانش‌آموزان دختر رابطۀ مثبت معناداری و بین هیجان‌های تحصیلی منفی با پیوند با مدرسۀ دانش‌آموزان دختر رابطۀ منفی معناداری وجود دارد (01/0). همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که 73 درصد از واریانس پیوند با مدرسۀ دانش‌آموزان دختر براساس ادراک از محیط کلاس، خوش‌بینی تحصیلی و هیجان‌های تحصیلی قابل پیش‌بینی است که با توجه به ضرایب بتا، نقش هیجان‌های تحصیلی در کنار دو متغیر دیگر، معنادار نیست. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که ادراک از محیط کلاس، خوش‌بینی تحصیلی و هیجان‌های تحصیلی از متغیرهای مرتبط با پیوند با مدرسۀ دانش‌آموزان هستند.
کلیدواژه‌ها
احمدی، ح.، جدیدی، ه؛ و خلعتبری، ج. (1398). تدوین مدل درگیری تحصیلی بر اساس خوش‌بینی تحصیلی و انگیزش پیشرفت با میانجیگری بهزیستی مدرسه و سرزندگی تحصیلی، فصلنامهی پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 14(56)، 1-23.
بندانی، ف؛ و شهبازی، م. (1398). بررسی رابطهی بین مثبتاندیشی، دل‌بستگی به همسالان و هیجان تحصیلی با احساس اشتیاق در مدرسه در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطهی دوم شهرستان مسجدسلیمان، اولین همایش ملی مدرسهی فردا، دانشگاه محقق اردبیلی.
خوش‌طالع، م. (1393). رابطهی سبک‌های پردازش اطلاعات و ادراک از محیط کلاس با راهبردهای مطالعه خودتنظیمی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
رضایی‌شریف، ع.، حجازی، ا.، قاضیطباطبایی، م؛ و اژهای، ج. (1391). بررسی دیدگاه دانش‌آموزان دربارۀ پیوند با مدرسه: یک مطالعۀ کیفی. مجلۀ روانشناسی، 16(1)، 16-35.
رضایی‌شریف، ع.، حجازی، ا.، قاضیطباطبایی، م؛ و اژهای، ج. (1393). ساخت و آمادهسازی پرسشنامۀ پیوند با مدرسه (SQB) در دانش‌آموزان. مجلۀ روانشناسی مدرسه، 3(1)، 67-55.
زندی، ط و حسینی، س. ع. (1397). اثربخشی تلفیق الگوی طراحی انگیزش کلر با آموزش درس علوم تجربی بر هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامهی پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(43)، 103-120.
شیخالاسلامی، ع.، کریمیانپور، غ؛ و محمّدی، ی. (1397). پیش‌بینی پیوند با مدرسهی دانش‌آموزان بر اساس حمایت تحصیلی و خودپندارۀ تحصیلی. فصلنامهی مطالعات روانشناسی تربیتی، 15(30)، 187-206.
قناد، س. (1392). رابطهی علّی هیجان‌های پیشرفت و انگیزش تحصیلی با مشغولیت تحصیلی با میانجیگری سرسختی تحصیلی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهر دزفول. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
کارشکی، ح.، خرازی، س. ع؛ و قاضی طباطبائی، س. م. (1387). بررسی رابطهی ادراکات محیطی مدرسهای و اهداف پیشرفت؛ آیا نوع مدرسه، رشتۀ تحصیلی و منطقۀ محل سکونت تفاوت ایجاد میکند؟ مجلۀ مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی، 9(2)، 79-93.
کدیور، پ.، کاوسیان، ج.، فرزاد و.ا؛ و نیکدل، ف. (1388). رواسازی پرسشنامۀ هیجان‌های تحصیلی پکران. فصلنامۀ نوآوریهای آموزشی، 32(8)، 7-38.
مرادی، ک.، واعظی، م.، فرزانه، م؛ و میرزایی، م. (1393). نقش رابطهی خوش‌بینی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان مدارس متوسطۀ پسرانۀ مناطق 6 و 9 شهر تهران. نشریۀ پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(5)، 80-69.
معینیکیا، م.، زاهدبابلان، ع.، جبّارنژادشوطی، ر؛ و عظیمپور، ا. (1396). پیش‌بینی نگرش دانش‌آموزان نسبت به مدرسه بر اساس کیفیت زندگی در مدرسه و ادراک از کلاس درس. فصلنامۀ پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 5(3)، 21-32.
میرزابیگی، ا.، بختیارپور، س.، افتخارصعادی، ز.، مکوندی، ب؛ و پاشا، ر. (1397). مقایسهی سرزندگی تحصیلی، احساس تعلّق به مدرسه، انگیزهی پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان دختر و پسر مدارس متوسطهی دوّم شهر ایلام. فصلنامهی پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(ویژه‌نامه)، 1085-1104.
وفا، ش.، باقری، ن.، مجتبایی، م؛ و ابوالمعالی، خ. (1398). آزمون روابط علّی اضطراب تحصیلی بر اساس ادراک محیط کلاس با میانجیگری سبک‌های مقابلهای در دانش‌آموزان، فصلنامهی پژوهش در نظام‌های آموزشی، 13(44)، 53-69.
هاتف، ن؛ و یوسفی، ف. (1398). رابطهی هوش هیجانی کلاس و جوّ روانی-اجتماعی کلاس با بهزیستی مدرسه: نقش واسطهای ارضای نیازهای بنیادین روان‌شناختی. فصلنامهی روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 16(6)، 3-22.
هاشمیان، ن. (1392). رابطهی علّی بین هدفهای پیشرفت و عملکرد تحصیلی با میانجیگری هیجان‌های منفی تحصیلی و اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز.
Ahmadi, H., Jadidi, H. & khalaatbari, J. (2020). Desogmomg a Model of Academic Engagement Based on Academic Optimism and Achievement Motivation through Mediating of School Wellbeing and Academic Bouncy, Modern psychological research, 14 (56), 1 -23. [In Persian]
Allen, K., Kern, M. L., Vella-Brodrick, D., Hattie, J., & Waters, L. (2018). What Schools Need to Know About Fostering School Belonging: a Meta-analysis. Educational Psychology Review, 30, 1–34.
Allen, K., & Boyle, C. (2016). Pathways to school belonging. The Educational and Developmental Psychologist, 33(1), 2–4.
Anttila, H., Pyhältö, K., Pietarinen, J., & Soini, T. (2018). Socially Embedded Academic Emotions in School. Journal of Education and Learning, 7(3), 87-101.
Arslan, G. (2018). Exploring the association between school belonging and emotional health among adolescents. International Journal of Educational Psychology, 7(1), 21–41.
Bacete, F., Perrin, G., Schneider, B., & Blanchard, C. (2014). Effects of school on the well-being of children and adolescents. In A. Ben-Arieh, F. Casas, I. Frønes, & J. E. Korbin (Eds.), Handbook of child well-Being. Netherlands: Springer.
Bandani, F., & Shahbazi, M. (2019). Investigating the relationship between positive thinking, peer attachment and academic excitement with the feeling of enthusiasm in school in female high school students in Masjed Soleiman, the first national school conference tomorrow. Mohaghegh Ardabili University. [In Persian]
Castro‑Kemp, S., Palikara, O., Gaona, C., Vasiliki Eirinaki, V., & Furlong, M. J. (2019). The Role of Psychological Sense of School Membership and Postcode as Predictors of Profiles of Socio‑emotional Health in Primary School Children in England. School Mental Health, 12, 284–295.
Croninger, R. G., & Lee, V. E. (2016). Social capital and dropping out of high school benefits to at-risk students of teachers’ support and guidance. Journal of Teachers College Record, 103, 548–581.
Datua, Jesus Alfonso D., & King, Ronnel B. (2018). Subjective well-being is reciprocally associated with academic engagement: A two-wave longitudinal study. Journal of School Psychology.69, 100-110.
Gasser, L., Grutter, J., Buholzer, A., & Wettstein, A. (2018). Emotionally supportive classroom interactions and students' perceptions of their teachers as caring and just. Learning and Instruction,54,82-92.
Gentry, M.; Gable, R. K. & Rizza, M. G. (2002). Students' perceptions of classroom activities.Are there grade-level and gender differences. Journal of Educational Psychology, 94, 539-544.
Ghanad, S. (2013). The causal relationship between achievement emotions and academic motivation with academic engagement mediated by academic toughness in female high school students in Dezful. Master Thesis. Chamran martyr of Ahwaz University. [In Persian]
Hashemian, N. (2013). Causal relationship between achievement goals and academic performance mediated by negative academic emotions and academic procrastination in undergraduate students of Shahid Chamran University of Ahvaz. Master Thesis. Chamran martyr of Ahwaz University. [In Persian]
Hatef, N., & Yousefi, F. (2019). Relation of Classroom Emotional Intelligence and Classroom Psychosocial Climate to School Well-Being: The Mediating Roleof Basic Psychological Needs Satisfaction at School. Developmental Pscychology, 16 (61), 3 -22. [In Persian]
Havik, T. & Westergård, E. (2020). Do Teachers Matter? Students’ Perceptions of Classroom Interactions and Student Engagement. Scandinavian Journal of Educational Research, 64(4), 488-507.
Hirschi, T. (1969). Causes of delinquency. Berkeley, CA: University of California Press.
Johnson, D. L. (2019). Student perceptions of connectedness at the american international school of utah. (A Dissertation Submitted In Partial Fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Education). Utah State UnIversity Logan, Utah.
Kadivar, P., Farzad, V., Kavousian, J., & Nikdel, F. (2009). validiting the Pekruns achievement emotion questionnaire. Quarterly Journal of Educational Innovations, 32(8), 7-38. [In Persian]
Kareshki, H., & Kharazi, A. (2009). The study of relationship between perceptions of classroom environmental and achievement goals: What are differences between school type, academic field and area of life? Studies in Education and Psychology, 9 (2), 79. [In Persian]
Khoshtale, M. (2014). The Relationship between Information Processing Styles, Classroom Environment Perceptions and Self regulated Study Strategies. Master Thesis. Ferdowsi University of Mashhad. [In Persian]
Konishi, C., Miyazaki, Y., Hymel, S., & Waterhouse, T. (2017). Investigating associations between school climate and bullying in secondary schools: Multilevel contextual effects modeling. School Psychology International, 38(3), 240–263.
La Salle, T., George, H. P.,McCoach, D. B., Polk, T., & Evanovich, L. L. (2018). An examination of school climate, victimization, andmental health problems among middle school students self-identifying with emotional and behavioral disorders. Behavioral Disorders, 43(3), 383–392.
Li,Y. (2018). Teacher–Student Relationships, Student Engagement, and Academic Achievement for Non-Latino and Latino Youth. Adolescent Research Review, 3, 375–424.
Ma, T. L., & Chan, H. Y. (2020). Patterns of Adolescents’ Coping with Bullying and Peer Victimization: the Link to Psychosocial Maladjustment and the Role of School Bonding. International Journal of Bullying Prevention.
Mapfumo, J., & Muchena, P. (2013). School connectedness: Exploring the concept in Zimbabwean schools. Journal of Academic Research International. Social Sciences and Humanities, 4, 558-575.
Mirzabeigi, A., Bakhtiarpour, S., Eftekhar Saadi, Z., Makvandi, B., & Pasha, R. (2018). Comparison of educational vitality, feeling of belonging to the school, the motivation of academic achievement among male and female students of secondary schools in Ilam. Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 12(40), 1085 -1104. [In Persian]
Mitchell, RM,. Kensler, L., & Tschannen-Moran,. M. (2016). Student trust in teachers and student perceptions of safety: positive predictors of student identification with school. International Journal of Leadership in Education,1-20.
Moeinikia, M., Zahid Bablan, A., Jabarnezhad Shoti, R., & Azimpoor, E. (2018). Prediction attitude towards school based on the quality of school life and perception of the classroom, Research in School and Virtual Learning, 5(19), 21 -32. [In Persian]
Moradi, K., Vaezi, M., Farzaneh, M., Mirzaei, M. (2014). Relationship between academic optimism and academic achievement in boys high schools students of districts 6, 9 in Tehran city. Research in School and Virtual Learning, 2(5), 69-80. [In Persian]
Newsome, L.D. (2018). Students’ Perceptions of School Connectedness at a Freshman Academy. a Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Education. Liberty University.
Oelsner, J, Lippold, Melissa A. & Greenberg Mark T (2010). Factors influencing the development of school bonding among middle school students. The Journal of Early Adolescence. XX(X) 1–25. Accsess from http://jea.sagepub.com/content/early/2010/ 04/12/0272431610366244.
Pate, C. M., Maras, M. A., Whitney, S. D., & Bradshaw, C. P. (2017). Exploring Psychosocial Mechanisms and Interactions: Links Between Adolescent Emotional Distress, School Connectedness, and Educational Achievement. School Mental Health, 9, 28–43.
Pekrun, R., Cusack, A., Murayama, K., Elliot, A. J., & Thomas, K. (2014). The power of anticipated feedback: Effects on students' achievement goals and achievement emotions. Learning and Instruction, 29, 115-124.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R.P. (2002). Academic emotions in students’ self-regulated learning and achievement: A program of quantitative and qualitative research. Educational Psychologist, 37, 91-106.
Pietarinen, J., Soini, T., & Pyhältö, K. (2014). Students’ emotional and cognitive engagement as the determinants of well-being and achievement in school. International Journal of Educational Research, 67, 40-51.
Rezaei Sharif, A., Hejazi, E., Gazi Tabatabaei, M., Ejei. J. (2014). Developing and preparation of school bonding questionnaire (SBQ) in students. Journal of School Psychology, 3(1), 55-67. [In Persian]
Roy, H., & Ray, K. (2019). “Educational Environment”-reflection of MBBS students; in a Rural Medical College of West Bengal.
Sheikholeslami, A., karimianpour, G., Mohammadi, Y. (2018). The Structural Relationship of School and Parental Bonding with Academic Satisfaction and Academic Control: The Mediating Role of Academic Self-efficacy. Journal of Educational Psychology Studies, 15(30), 187-206. [In Persian]
Shuling, G. (2015). Relations among future orientation, school bonding, and school bullying in adolescents in rural China. Unpublished doctoral thesis, University of Hong Kong.
Tschannen-Moran, M., Bankole, R. A., Mitchell, R. M., & Moore J.r, D.M. (2013). Student academic optimism: A confirmatory factor analysis, Journal of Educational Administration, 51(2), 150-175.
Tyagi. S. (2020). Effective Classroom Environment. International Journal of Advanced Scientific Research and Management, 5(1), 8-12.
Vafa, SH., Bagheri,N., Mojtabaei, M., & Abolmaali Alhosseini, KH. (2019). Presenting Structural Pattern to Forecast School Anxiety Accordingto Perception of Classroom Environment with Coping Styles Mediationin Female Students in Second Grade of High School in Tehran. Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 13(44), 53 -69. [In Persian]
Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Sheldon, K. M., & Deci, E. L. (2004). Motivating learning, performance, and persistence: The synergistic effects of intrinsic goal contents and autonomy-supportive contexts. Journal of Personality and Social Psychology, 87, 246-260.
Zandi, T., & Hosseini, A. (2018). The effectiveness of combining the Keller's motivational design model with Science course on achievement emotions of students. Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 12 (43), 113-130. [In Persian]
)