نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی. تهران، ایران

2 استادیار و عضو هیئت علمی گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی. تهران، ایران

3 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی. تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه میزان اثربخشی آموزش خودتنظیمی شناختی و آموزش فناوری اطلاعات بر هوش سازمانی کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود (1050 نفر در سال 96-97). با توجه به نوع پژوهش نیمه آزمایشی، تعداد 60 نفر به شیوه تصادفی انتخاب شدند و پس از کنترل براساس ملاک­های سن، جنس، سابقه کار و میزان تحصیلات در سه گروه 20 نفری جایگزین شدند. به گروه اول آموزش فناوری اطلاعات (با توجه به رویکرد بایر و کیسر، 2009، دولت الکترونیک و کامپیوتر برای همه) و به گروه دوم آموزش خودتنظیمی شناختی (با توجه به رویکرد نظریه شناختی اجتماعی بندورا، 1993) داده شد و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. گروه­های آزمایشی و کنترل در پیش-آزمون و پس-آزمون به پرسشنامه هوش سازمانی آلبرشت (2003) پاسخ دادند. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از روش­ تی همبسته و تحلیل کوواریانس استفاده شد. داده­ها به‌وسیله نرم‌افزار تحلیل آماری 22- spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان داد که تفاوت بین گروه‌های آزمایشی با گروه کنترل در سطح 001/0 معنادار است. بدین معنا که هر دو روش آموزشی فناوری اطلاعات و خودتنظیمی شناختی باعث افزایش هوش سازمانی شده‌اند و بین گروه‌های آزمایشی تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0< P). بدین معنا که هر دو گروه اثربخشی یکسانی بر هوش سازمانی داشتند.

کلیدواژه‌ها

ابزری، م.، ستاری قهفرخی، م. (1386). رابطة هوش سازمانی با فرهنگ‌سازمانی در شرکت مبارکه فولاد اصفهان. مجموعه مقالات هشتمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت دانش، تهران.
اردلان، م.ر.، اسکندری، ا.، و گیلانی، م (1391). رهبری دانش، هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی. مطالعات مدیریت راهبردی، 12، 71-100.
اسماعیلی، ع.، هاشمی شیخ شبانی، ا. (1393).تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر رفتارهای شهروندی سازمانی بین فردی و شادکامی کارکنان در محیط کار، دومین کنگره ملی روان‌شناسی اجتماعی.
باقرزاده، م.، و دیباور، ا. (1389 ). تبیین ارتباط هوش سازمانی با چابکی سازمانی. فصلنامه کسب‌وکار و مدیریت، 2(5)، 103-121.
پشت پری. م. ر. (1391). رابطه هوش سازمانی و رضایت شغلی با عملکرد دبیران مدارس متوسطه شهرستان بستک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
جعفری، پ.، و فقیهی، ع. (1388)، میزان مؤلفه‌های هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 23، 45-66.
خراسانی، ا.، عموزاد، م. و ملامحمدی، ا. (1395). اعتباریابی مدل تعالی آموزش و توسعه منابع انسانی ایران. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 3(8)، 1-27.
رضایی، ع.، و زاهدی، م. (1397). نقش فن‌آوری‌های نوین در پیشرفت آموزش‌های الکترونیکی (با نگاهی به فرصت‌ها و چالش‌های پیش رو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی داخل). فصلنامه پژوهش در نظام­های آموزشی. 12(40)، 181-200.
روحانی، ح. (1396). نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزشی و توسعه فرهنگی، جلسه شورای عالی اشتغال.
ستاری قهفرخی، م. (1394). ارزیابی وضعیت هوش سازمانی در شهرداری‌های شرق مازندران. مجله مدیریت شهری، 11(31)، 175-188.
عشورنژاد، ف. (1392). اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر انگیزه پیشرفت، دانش‌آموزان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3(27)، 103-116.
علی نیا، م. و حافظیان، م. (1396). نقش میانجی هوش سازمانی در رابطه بین کیفیت فن‌آوری اطلاعات و عملکرد شغلی کارکنان. فصلنامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 8(1)، 119-139.
قهرمانی، م. (1389). مدیریت آموزش سازمانی. تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
کریمی، ف. و اکبری، م (1393). الگوی روابط بین قابلیت یادگیری سازمانی و هوش سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(2)، 143-158.
لواسانی، غ.، حجازی، م.، ملک‌زاده، ا. (1387). تأثیر آموزش راهبردهای خود-نظم بخشی بر خودکارآمدی بر پیشرفت ریاضی و یا درگیری تحصیلی دانش‌آموزان دختر، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 45، 4-65.
Abzari, M., & Sattari, M., (2007). The Relationship between Organizational Intelligence and Organizational Culture in Mobarakeh Steel Company of Isfahan. 8th International Knowledge Management Conference, Tehran. [Persian]
Albrecht, K. (2003). Organizational intelligence survey preliminary Assessment.  Journal Institute Of Management, 1-7.
Alinia, M., &Hafezian, M. (2017). The mediating role of organizational intelligence in relationship between information technology quality and employees’ job performance. Journal of Information and Communication Technology in Educational Sciences, 8(1), 119-139. [Persian]
Ardalan, M. R., Eskandari, A., &Gilani, M. (2012). Knowledge leadership, organizational intelligence and organizational effectiveness. Strategic Management Studies, 12, 71-100. [Persian]
Ashournezhad, F. (2013). The Effectiveness of Metacognitive Strategies Training on Students’ Progress Motivation. Quarterly of applied psychology, 27,116. [Persian]
Bagherzadeh, M., & Dibavar, A., (2010). Explaining the relationship between organizational intelligence and organizational agility. Journal of Business and Management, 2 (5), 121-103. [Persian]
Bandura, A. (1993). Perceived self – efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28, 117-148.
Bayir, S., & Keser, H. (2009). Information and communication technologies coordinator teachers’ evaluations of computer working environments in terms of ergonomics. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 335-341.
Buckley, J., Cohen, J. D., Kramer, A. F., McAuley, E., & Mullen, S. P. (2014). Cognitive control in the self-regulation of physical activity and sedentary behavior. Frontiers in human neuroscience, 8, 747.
Cakir, R., & Ada, S. (2008). Can the Organizational Inelligence Be Developed in Schools by Inservice Traning? World Applied Sciences Journal, 4(1), 24-30
Chen, C. S. (2002). Self-regulated learning strategies and regulated learning strategies and achievement in an introduction to information systems course. Information technology, learning, and performance journal, 20(1), 11-25.‏
Esmaili, A., & Hashemi-Sheikh-Shabani, E., (2014). The Effect of Life Skills Training on Interpersonal Organizational Citizenship Behaviors and Staff Happiness in the Workplace, Second National Congress of Social Psychology. [Persian]
Ghahremani. M., (2010). Organizational Training Management. Tehran: Shahid Beheshti University Publications. [Persian]
Glynn, M. A. (1996). Innovative genius: A framework for relating individual and organizational intelligences to innovation. Academy of management review, 21(4), 1081-1111.‏
Green, D., & Payne, S. (2018). Understanding Organisational Ability and Self-Regulation in Children with Developmental Coordination Disorder. Current developmental disorders reports, 5(1), 34-42.
Hagenow, N. R. (2001). Care executives: organizational intelligence for these times. Nurs Adm Q, 25(4):30-5.
Jafari, P., & Faghihi, AR. (2009). The components of organizational intelligence in educational planning and research organization. Knowledge and Research in Educational Sciences, 23,45-66.
Jorgensen, A. M., & Sheppard, L. A. (2010). Self-regulation in a small professional group is an important step toward professionalization: the Chiropractic Association in Singapore. Journal of chiropractic humanities, 16(1), 32-43.
Karami, M., & Torabi, M. (2015). Value innovation in hospital: increase organizational IQ by managing intellectual capitals. Acta Informatica Medica, 23(1), 57.‏  
Karimi, F., Akbari, M., (2014). The Relationship between Organizational Learning Ability and Organizational Intelligence with Organizational Citizenship Behavior among University Personnel. Quarterly of New Approaches in Educational Management, 5(2), 143-158. [Persian]
Kerfoot, K. (2003). On leadership organizational intelligence/organizational stupidity: the leader's challenge. Nurs Econ. 21(2), 91-3.
Khorasani, A., Amouzad, M., & Molamohammadi, A. (2016). Validation of Excellence Model for Iranian Human Resource Training and Development. Quarterly of Human-Resources Training and Development. 3(8),1-27. [Persian]
Lavasani, GA., Hejazi, M., &Malekzadeh, E. (2008). The effect of self-regulation strategies training on math progress or academic achievement among female students. The journal of psychology and educational sciences, 45, 4-65. [Persian]
Lefter, V., Prejmeream, M., & Vasilache, S., (2008). The Dimensions of Organizational Intelligencein Romanian Companies - A Human Capital Perspective,Academy of Economic Studies, Bucharest
Mendelson, H., & Ziegler, J. (2007). Organizational IQ: Idea for the 21st century smart survival guide for managers, standford. GSB, News Release.‏
Nikos, M., & George, P., (2005). Students motivational beliefs self – regulation strategies use, and mathematics achievement.Group for the psychology of Mathematics Education.3, 321-328.
Pintrich, p. (1995). Understanding self- regulated. New Directions for Teaching andlearning. 63, 3-12.
Poshtpari, MR. (2012). The Relationship between Organizational Intelligence and Job Satisfaction with High School Teachers’ Performance in Bastak City. Master Thesis. Islamic Azad University, Marvdasht Branch.
Rezaei, A. A., & Zahedi, M. H. (2018). The Role of New Technologies in the Development of E-Learning (Looking at Opportunities and Challenges in Universities and Higher Education Centers). Quarterly Journal of Research in Educational Sciences, 12(40),181-200. [Persian]
Rouhani, H. (2017). The Role of Information and Communication Technology in Education System and Cultural Development. Higher Employment Council Meeting.
Sattari, M., (2015). Assessment of Organizational Intelligence Status in East Mazandaran Municipalities. Urban Management Journal. 31.
Simic¸ I. (2005) Organizational Learning as A Component of Organizational Intelligence¸ Information and Marketing Aspect of the Economically Development of the Balkan the Balkan Countries Journal.
Zareie Matin, H., Jandaghi, G., Hamidizadeh, A., & Karimi, F. H. (2010). Studying status of organizational intelligence in selected public offices of Qom. European Journal of Social Sciences, 14(4), 613-620.‏ 
Zimmerman، B.J. (2002). Becoming a self – regulated learner: An orerview. Theory intopractice، 41، 64-22