نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مشاوره ،واحدرودهن، دانشگاه آزاد اسلامی،رودهن،ایران

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن،گروه مشاوره،رودهن

چکیده

تحقیق حاضر به‌منظوربررسی اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر افزایش عزت نفس وکاهش تعارضات والد فرزند در دختران دانش‌آموز دبیرستان‌های منطقه 13 شهر تهران انجام گرفت. روش پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمونپس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری موردمطالعه را دختران دانش‌آموزپایه اول، دوم وسوم تشکیل می‌دادند که در نیمسال اول سال تحصیلی 94-1393 در دبیرستان‌های دولتی منطقه 13 شهر تهران به تحصیل اشتغال داشتند. از این جامعه تعداد 30نفرکه در آزمون عزت نفس کوپر اسمیت(1967) پایین­ترین نمره ودر آزمون تعارضات والد- فرزند اشتراوس (1990) بالاترین نمره را کسب کرده بودند به‌صورت تصادفی در گروه نمونه قرار گرفتند. در این پژوهش آموزش مهارت­های ارتباطی به‌عنوان متغیر مستقل درده جلسه‌ی 90 دقیقه­ای به‌صورت هفتگی به گروه آزمایش آموزش داده شد. پس از پایان آموزش، هر دو گروه آزمایش و کنترل مورد پس‌آزمون قرار گرفتند. تجزیه‌وتحلیل داده­های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس انجام شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت­های ارتباطی بر افزایش عزت نفس و کاهش تعارضات والد- فرزند مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

آقا داداشی، آذر. (1384). هنجاریابی آزمون عزت نفس کوپر اسمیت برروی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهرستان ابهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشددانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
احمدی، محمد سعید. (1393). تأثیر مهارت­های ارتباطی با رویکرد دینی بر عزت نفس وسلامت روانی دانش‌آموزان. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان، 22(90)، 22-13.
اعتمادی، احمد؛ گیتی پسند، زهرا و مرادی، میترا. (1392). اثربخشی درمان گروهی راه حل مدار بر کاهش تعارضات مادر- دختر در مادران. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده،3(4)، 590-565.
به پژوه، احمد؛ خانجانی، مهدی؛ حیدری، محمود و شکوهی یکتا، محسن. (1386). بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر عزت نفس دانش‌آموزان نابینا. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 1(3)، 37-29.
ثنایی ذاکر، باقر؛ علاقبند، ستیلا؛ فلاحتی، شهره و هومن، عباس. (1388). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
جوانی، لیلا؛ شریعتمدار، آسیه و فرخی، نورعلی. (1394). بررسی رابطه تعارض والد-فرزند و خود پنداره تحصیلی دانش‌آموزان با رضایت از زندگی آن‌ها. فصلنامه پژوهش‌های مشاوره، 14(56)، 44-25.
حاتمی، محمد؛ صادقی راد، سعید و حسنی، جعفر. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی در تکانش گری نوجوانان دختر دارای علایم اختلال سلوک. نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 9(31)، 254-227.
خدادادی سنگده، جواد؛ محمد نظری، علی؛ تلخابی، علیرضا و آلبو کردی، سجاد. (1390). اثربخشی آموزش مهارت­های زندگی بر کاهش تعارضات والد- فرزندی دانش‌آموزان پسر دبیرستانی شهر ملارد. فصلنامه خانواده و پژوهش، 13، 157-141.
دلاور، علی. (1391). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: ویرایش.
 رمضانی، آسیه و حیدری، صوفیا. (1393). مهارت­های زندگی ویژه نوجوانان. رشت: رستگاران گیلان.
زابلی، پریسا؛ ثنائی ذاکر، باقر و حمیدی، منصور علی. (1384). سنجش سودمندی روش نمایش گری در بهبود مهارت‌های رفع تعارض دختران با مادران دانش‌آموز سال اول دبیرستان‌های منطقه 2 تهران. فصلنامه پژوهش­های مشاوره، 4(13)، 81-10.
سیاسی، علی‌اکبر. (1394). نظریه­های شخصیت یا مکاتب روان‌شناسی. چاپ پانزدهم. تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
شهنی ییلاق، منیجه؛ میکائیلی، نیلوفر؛ شکرکن، حسین و حقیقی مبارکه، جمال. (1386). بررسی شیوع کودک آزاری و پیش‌بینی این متغیر از طریق سلامت عمومی والدین، سازگاری، عزت نفس و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان و متغیرهای جمعیت شناختی در دانش‌آموزان دختر آزاردیده و عادی دوره راهنمایی شهر اهواز. مجله علوم تربیتی و روان‌شناختی دانشگاه شهید چمران اهواز.14(1-2)، 194-167.
فتی، لادن و موتابی، فرشته. (1385). مهارت برقراری ارتباط مؤثر. تهران: دانژه.
قربانی، نیما. (1394). سبک‌ها و مهارت‌های ارتباطی. تهران: بینش نو.
کامرانی فکور، شهربانو. (1385).شیوع خشونت‌های خانوادگی تجربه‌شده در کودکان فراری وغیرفراری. فصلنامه رفاه اجتماعی، 6(22)، 218-197.
گلادینگ، س. (بی‌تا). خانواده درمانی (تاریخچه، نظریه و کاربرد). ترجمه فرشاد بهاری، سوسن سیف، بدری السادات بهرامی و مصطفی تبریزی (1390). تهران: تزکیه.
میر محمد صادقی، مهدی. (1383). نقش آموزش مهارت­های ارتباطی بر عزت نفس و روابط بین فردی نوجوانان پسر بی‌سرپرست ساکن مؤسسات شبانه‌روزی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
میلانی فر، بهروز. (1395). بهداشت روانی. تهران: قومس.
نیسی، عبدالکاظم و شهنی ییلاق، منیجه. (1380). تأثیر آموزش ابراز وجود، عزت نفس، اضطراب اجتماعی و بهداشت روانی دانش‌آموزان پسر مضطرب دبیرستانی شهرستان اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 8(1-2)، 30-11.
Abdullah,Mohammad. Q. (2017).The relationship between social skills, self-
 esteem and big five personality factors among children. Psychology & Psychological Research International, 2(3), 1-29.
Bandura, A. & Locke, E. A. (2003). Negative self-efficacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88(1), 87-99.
Choate, M. L., Pincuse, D. B., Eyberg, S. M. & Barlow, D. H. (2005). Parent child interaction therapy for young children.A pilot study. Cognitive and Behavioral Practice, 12, 126-135.
Cui, L., Morris, A. S., Criss, M. M., Houltberg, B. J. & Silk, J. S. (2014). Parental psychological control and adolescent adjustment:The role of adolescent emotion regulation. Parenting:Science and Practice, 14(1), 47-67.
Deloatche, K. J. (2015). Parent-child interaction theory as a treatment for ADHD in early childhood:A multiple baseline single- case design.Unpublished  doctoral dissertation, College of Education, University of South
Forneris, T., Danish, S. J., & Scott, D. L. (2007). Setting goals, solving problems and seeking social support. Pubmed adolescence. 42(165), 103-114.
Gohnson, G., Kent, G., & Leather, J. (2005). Strengthening the parent-child relationship: A review of family interventions and their use in medical settings. Child Care Health and Development, 31(1), 25-32.
Ha, T., Overbeek, G., Cillessen, A. H., & Engles, R. C. (2012). A longitudinal study of the associations among adolescent conflict resolution styles, depressive symptoms and romantic relationship longevity. Journal of Adolescence, 35(5), 1247-1254.
Kim, H., Parker, J. G., & Marciano, A. R. W. (2017). Interplay of self-esteem, emotion regulation, and parenting in young adolescents' friendship jealousy. Journal of Applied Developmental Psychology, 52, 170-180.
Runcan, P. L. (2012).The time factor:dose it influence the parent-child relationship? Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 11-14.
Spielfogel, J. E., Leathers, S. J., Christian, E., & McMeel, L. S. (2011). Parent management training, relationships with agency staff, and child mental health: Urban foster parents' perspectives. Children and youth services review, 33(11), 2366-2374.
Turner, J., Goodin, J. & Lokey, C. (2012). Exploring the roles of emotions,motivations,self-efficacy and secondary control following critical unexpected life events. Journal of Adult Development, 19(4), 215- 227.
Wight, M. & Chapparo, C. (2008). Social competence and learning difficulties: Teacher Perception. Australian Occupation Therapy Journal, 55(4), 256-265.
Wouters, S., Douman, S., Germeijs, V., Colpin, H. & Verschueren, K. (2013). Contingencies of self-worth in early adolescence:The antecedent role of perceived parenting. Social Development, 22(2), 242-258.
Yadav, P. & Iqbal, N. (2009). Impact of life skills training on self-esteem,adjustment and empathy among adolescents. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 35, 61-70.