نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه

3 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه پیام نور، تهران

4 کارشناس ارشد مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی گروهدرمانیشناختی- رفتاری مبتنی بر رویکرد منطقی - عاطفی
الیس بر منبعکنترل و پیشرفتتحصیلی دانشجویان پزشکی بود. مطالعهی حاضر یک تحقیق نیمهتجربی
میباشد که به روش آزمایشی پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه و پیگیری انجام گرفته است. جامعه-
ی آماری این پژوهش شامل 60 دانشجوی دانشگاه علومپزشکیجندیشاپور اهواز است که بیش از سه
ترم مشروطی در دانشگاه داشتند. از این تعداد 30 نفر که دارای منبعکنترل بیرونی بودند انتخاب شدند؛
سپس بهطور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. در مورد گروه آزمایش 8 جلسه گروه -
درمانیشناختی- رفتاری مبتنی بر رویکرد منطقی- عاطفی الیس اجرا گردید. تحلیل دادهها با استفاده از
انجام گردید . ابزار جمع آوری (MANCOVA) آزمون تجزیه و تحلیل کوواریانس چندمتغیری
اطلاعات، پرسشنامهی منبع کنترل راتر و معدل تحصیلی بود.نتایج حاصل آشکار ساخت که میان گروه
.(p<0/ آزمایش و گواه از لحاظ منبعکنترل و پیشرفتتحصیلی تفاوت معنیداری وجود داشت ( 001
گروهدرمانیشناختی- رفتاری مبتنی بر رویکرد عاطفی- منطقی الیس بر منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی
دانشجویان پزشکی مؤثر بوده است. این نتایج در دوره پیگیری نیز مشاهده شد. این شیوهی درمان برای
ایجاد منبعکنترل درونی دانشجویان پزشکی و متقابلاً افزایش پیشرفت تحصیلی آنها توصیه میگردد.

کلیدواژه‌ها

استادیان، مریم، سودانی، منصور و مهرابی­زاده­ی هنرمند، مهناز (1388). «اثربخشی مشاوره­ی گروهی به شیوه­ی عقلانی- عاطفی-رفتاری الیس بر اضطراب امتحان و عزت­نفس دانش­آموزان دختر پایه­ی سوم مقطع راهنمایی شهر بهبهان». مجله­ی مطالعات آموزش و یادگیری دانشگاه شیراز، دوره­ی 1، شماره­ی 2، 18-1.
اسودی، مریم (1379). «اثربخشی روان­درمانی گروهی بر انگیزش پیشرفت در دانش­آموزان دبیرستانی شهر درگز». پایان­نامه­ی دوره­ی کارشناسی­ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
بلکبرن، ایوی و دیویدسن، کیت، ام (2005). درمان شناختی برای افسردگی و اضطراب. ترجمه­ی حسن توزنده­جانی (1384). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
بیابانگرد، اسماعیل (1372). مطالعه­ی رابطه­ی میان مفاهیم منبع کنترل، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دبیرستانی شهر تهران. پایان نامه­ی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
حیدری پهلویان، احمد (1378). «ارتباط میان منبع کنترل درونی- بیرونی، افسردگی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان». مجله­ی ذهن و رفتار. دوره­ی 16، شماره­ی 4، صفحات 32-22.
حیدری، عباس و کوشان، محسن (1381). «بررسی منبع کنترل و رابطه­ی آن با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری». مجله­ی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار. دوره­ی 9، شماره­ی 3، صفحات 11-3.
سلیمان نژاد، اکبر و شهرآرای، مهرناز (1382). «رابطه­ی منبع کنترل و خود تنظیمی با پیشرفت تحصیلی». مجله­ی مطالعات علوم تربیتی و روان­شناسی. دوره­ی 31، شماره­ی 2، صفحات 198-175.
سودانی، منصور (1375). اثربخشی تکنیک مشاوره­ی گروهی مبتنی بر رویکرد منطقی- عاطفی در کاهش عقاید و نگرش­های غیرمنطقی دانشجویان مرد 24-18 ساله دانشگاه شهید چمران در سال تحصیلی 75-1374. پایان نامه­ی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران.
سیف، علی­اکبر (1377). اصلاح و تغییر رفتار. نظریه­ها و روش. تهران: انتشارات دوران. صفحات 194-193.
شفیع آبادی، عبدالله و ناصری، غلامرضا (1389). نظریه­های مشاوره و روان­درمانی. تهران: انتشارات دانشگاه. صفحات 94-85.
طالب­پور، اکبر، نوری، ابوالقاسم و مولوی، حسین (1381). «تأثیر آموزش شناختی بر منبع کنترل، انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان شاهد». مجله­ی روانشناسی. دوره­ی 6، شماره­ی 1، صفحات 29-18.
فراهانی، محمدتقی، شکری، امید، گراوند، فریبرز و دانشورپور، زهره (1387). «تفاوت­های فردی در استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی: نقش سبک­های مقابله با تنیدگی». مجله علوم رفتاری. دوره 2، شماره 4، صفحات 304-297.
فراهانی، محمدنقی (1378). روانشناسی شخصیت، تئوری، پژوهش و کاربرد. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت معلم. صفحات 153-152.
کرمی­نیا، رضا (1384). تاثیر مشاوره گروهی با شیوه منطقی - عاطفی بر منبع کنترل بیرونی و افت تحصیلی دانشجویان دانشگاه زنجان، دانشگاه تربیت مدرس: دومین سمینار سراسری بهداشت روان دانشجویان.
کلینکه، کریس (1998). آموزش مهارت­های زندگی. ترجمه­ی شهرام محمد خانی (1382). تهران: انتشارات اسپند هنر.
لطف آبادی، حسین (1384). روانشناسی تربیتی. تهران: انتشارات سمت.
میرصدوقی، سیدحسین (1378). رابطه­ی میان سلامت­روان و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان. پایان نامه­ی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.
ولیزاده، لیلا، فتحی­آذر، اسکندر و زمان­زاده، وحید (1387). «رابطه­ی بین ویژگی­های یادگیری و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری و مامایی». مجله­­ی ایرانی آموزش پزشکی. دوره­ی 7، شماره­­ی 18، صفحات 450-443.
Chinaveh, M., Mohd ishk, N., Mohd salleh, A. (2010). Improving mental health and academic performance through multiple stress management intervention: implication for diverse learners. Procedia Social and Behavioral Sciences, 7(c), 311-316.
Dryden, w. (2003). Rational Emotive Behaviour Therapy:Theoretical Developments; Brunner-Routledge.
Gifford, D. (2007). Locus of control: Academic achievement and retention in a sample of university first-year students. Journal of College Admission, 4(12), 34-47.
Holohan, C., Richardson, F., & Puckett, S. (1999). Evaluation of two test anxiety reduction treatments in a secondary prevention program. Community School, 7(6), 679-687.
Kenneth, M., & Dendate, D. (1986). Effectiveness of cognitive relaxation therapy and study-skills training in reducing self-reported anxiety and improving the academic performance of test-anxious students. Journal of Counseling Psychology, 33(2), 131-135.
Majzub, R., Tallaq, B. M., Ishak, N., & Rahman, S. (2006). The Relationship between Locus of Control and academic achievement and gender in a selected Higher Education Institution in Jordan. Faculty of Education, University Kebangsaan Malaysia, 215-220.
Maureen, J., Findley, H., & Cooper, M. (2007). Locus of control and academic achievement a literature review. Journal of Personality and Social Psychology, 419-427.
Overholser, J. (2003). Rational-emotive-behavior therapy: An Interview with Albert Ellis. Journal of Contemporary, 30-33.
Raymond, C., Watkins, D., Hattie, J., & Alexander, P. (2009). Reformulating the depression model of learned hopelessness for academic outcomes. Educational Research Review, 4(2), 103-117.
Rebeta, A. (1991). The study of relationship among achievement motivation, self-concept and academic achievement. Psychological Science China, 18-21.
Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychol Monogr, 80(1), 1-28.
Simos, G. (2002). Cognitive-behavior therapy. NewYork: Taylor & Francis, 73-85.
Tella, A. (2007). The impact of motivation on student's academic achievement and learning outcomes in mathematics among secondary school students in Nigeria. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(2), 149-156.
Tella, A., Tella, A., & Adika, L. O. (2008). Self-efficacy and locus of control as predictors of academic achievement among secondary school students in Osun State Unity Schools. African Journal Online, 16(2), 120-130.
Vosoughi Ilkhchi, S.,  Poursharifi, H.,  & Alilo, M. M. (2011). The effectiveness of cognitive-behavioral group therapy on self-efficacy and assertiveness among Anxious female students of high schools. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 2586-2591