نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‏شناسی تربیتی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 استاد گروه روان‏شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

3 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی‏گری سازگاری تحصیلی در رابطه بین خودتفسیری و بهره هوشی با عملکرد کنکور در دانشجویان بود. در این مطالعه توصیفی همبستگی، جامعه آماری را کلیه دانشجویان دختر و پسر سال اول کارشناسی زیرگروه تجربی ورودی مهرماه دانشگاه‏های دولتی شهر خرم‏آباد (دانشگاه لرستان و علوم پزشکی) در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل دادند که به روش نمونه‏گیری در دسترس تعداد 300 نفر به‏عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت ارزیابی عملکرد دانشجویان در کنکور، از میانگین درصدهای کسب‏شده در دروس کنکور سال 1399-1400 و از پرسش‏نامه‏های خود تفسیری Hardin و همکاران (2004)، آزمون بهره هوشی ریون بزرگ‏سالان و سازگاری تحصیلی Anderson و همکاران (2016) استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد تمامی مسیرهای مستقیم به‏جز مسیر بهره هوشی به عملکرد کنکور معنادار شدند. هم‏چنین، مسیرهای غیرمستقیم خودتفسیری با عملکرد کنکور با نقش میانجی‏گری سازگاری تحصیلی و نیز رابطه بهره هوشی با عملکرد کنکور با نقش میانجی‏گری سازگاری تحصیلی معنادار شدند. بر اساس نتایج این پژوهش، الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار است و گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر بر عملکرد کنکور دانشجویان محسوب می‏شود.

کلیدواژه‌ها

آقایوسفی، ع.، سراوانی، ش.، زراعتی، ر.، رازقی، ف.، و پورعبدل، س. (1394). پیش‏بینی عملکرد تحصیلی ‏‏‏‏دانش‏آموزان بر اساس سبک‏های دل‏بستگی و سطوح مختلف سازگاری. مجله روان‏پزشکی و روان‏شناسی بالینی ایران، 21(4)، 308-316.
الوندی‏فر، س.، کدیور، پ.، و عرب‏زاده، م. (1396). بررسی نقش واسطه‏‏ای خود تفسیری در رابطه بین عزت‏نفس و خلاقیت در ‏‏‏‏دانش‏آموزان پسر سال سوم شهر کرج. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(3)، 163-194.
امیدیان، م.، رحمتی، ا. و فرهای‏راد، ح. (1397). تجربه زیسته شرکت در کنکور با تاکید بر پیامدهای استرس‏زای آن. آموزش عالی ایران، 38(2)، 1-19.
باقری چاروک، آ.، توحیدی، ا. و تجربه کار، م. (1398). تأثیر خودتعیین‏گری، سازگاری تحصیلی و مثبت‏اندیشی بر عملکرد تحصیلی با میانجیگری اهداف پیشرفت. پژوهش نامه روان‏شناسی مثبت، 18(20)، 65-84.
تمنایی، م. و مرادی، ص. (1394). پیش‏بینی سازگاری تحصیلی بر اساس خودکارآمدی، ابراز وجود و حمایت اجتماعی. روان‏شناسی اجتماعی، 3(36)، 57-73.
جلیلی، ا.، حجازی، م.، خیرجو، ا.، احمدی، م.س. و رستمی، ی. (1397). بررسی رابطه بهره هوشی و فراشناخت با عملکرد تحصیلی و میانجیگری تفکر انتقادی در ‏‏‏‏دانش‏آموزان دوره دوم متوسطه شهر خرمدره. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)، 11(6)، 99-106.
چنگایی، م.، سلیمی، ح.، فرحبخش، ک.، و شریعتمدار، آ. (1398). موفقیت یا عدم موفقیت تحصیلی: یک مطالعه کیفی. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 13(45)، 75-91.
حجازیم. (1398). رابطه بهره هوشی با عملکرد تحصیلی و میانجی‏گری تفکر انتقادی. پرستاری کودکان، 5(4)، 71-78.
صالحی، ک.، بازرگان، ع.، صادقی، ن.، و شکوهی یکتا، م. (1394). تحلیل پدیدارشناسانه ادراک و تجربه زیسته معلمان مدارس ابتدایی از نقاط ضعف و قوت برنامه ارزشیابی‏ توصیفی. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 9(31)، 19-68.
صفری کربلایی، ف.، افروز، غ.، و رقیبی، م. (1395). بررسی ویژگی‏های زیستی، شخصیتی و بهره هوشی در نوجوانان بزهکار استان سیستان و بلوچستان. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 10(33)، 210-239.
عرب‏زاده، م. (1398). نقش خودتفسیری و هِیجانات تحصیلی در پیش‏بینی سازگاری تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، ۱۱‏(۲)، ۴۴-۵۳.
فتح‏آبادی، ج.، شلانی، ب. و صادقی، س. (1396). بررسی تأثیر آزمون سراسری دانشگاه‏ها بر ‏‏‏‏‏‏دانش‏آموزان و خانواده‏‏‏های ایرانی. روان‏شناسی فرهنگی، 1(2)، 49-71.
مجیدی، ر.، شهنی ییلاق، م. و حقیقی مبارکه، ج. (1394). رابطه علی هوش عمومی و هوش هیجانی با عملکرد تحصیلی با میانجی‏گری اضطراب امتحان و سازگاری در دانش‏آموزان سال اول دبیرستان. پژوهش‏های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 22(6)، 1-18.
Aghayousefi, A., Saravani, S., Zeraatee, R., Razeghi, F. S., & Pourabdol, S (2016). Prediction of students’ academic performance based on attachment styles and different levels of adjustment. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 21(4), 308-316. [In Persian]
Akkaya, M., & Dost, M. T. (2021). An examination of university students’ level of assertiveness according to self construal and five-factor personality Traits. Kastamonu Eğitim Dergisi, 29(2), 480-489.‏
Alvandi far, S., Kadivar, P., & Arabzadeh, M. (2018). investigate the mediating role of self-construal in relationship between self esteem and creativity, in high school students in Karaj. Journal of Innovation and Creativity in Human Science, 7(3), 163-194. [In Persian]
Anderson, J. R., Guan, Y., & Koc, Y. (2016). The academic adjustment scale: Measuring the adjustment of permanent resident or sojourner students. International Journal of Intercultural Relations, 54, 68-76.‏
Arabzadeh M. The Role of Self-Construal and Academic Emotions in predicting Academic Adjustment of Medical Students. RME 2019; 11 (2):44-53. [In Persian]
Atılgan, D., & Aksoy, C. (2021). Investigation of COVID-19 phobia and satisfaction with life levels of students taking special talent entrance exams. International Journal of Modern Education Studies, 5(1), 75-90.‏
Bagheri Charook, A., Towhidi, A., & Tajrobehkar, M. (2019). The effect of self-determination, academic adjustment, and positive thinking on academic performance with the mediation of achievement goals. Positive Psychology Research5(2), 65-84. [In Persian]
Biebel, K., Mizrahi, R., & Ringeisen, H. (2018). Postsecondary students with psychiatric disabilities identify core services and key ingredients to supporting education goals. Psychiatric rehabilitation journal, 41(4), 299.‏
Cao, Y., Gao, J., & Zhou, T. (2019). Orderliness of campus lifestyle predicts academic performance: A case study in Chinese university. In Digital Phenotyping and Mobile Sensing (pp. 125-137). Springer, Cham.‏
Cassidy, S. (2015). Resilience building in students: the role of academic self-efficacy. Frontiers in Psychology, 6, 1781.
changaei, M., Salimi Bajestani, H., Farah Bakhsh, K., & shariatmadar, A. (2019). Academic Success or academic failure: a qualitative study. Journal of Research in Educational Science13(45), 75-91. [In Persian]
Durmuş, Y. T. (2017). A qualitative study on vocational high school 12th grade students’ anxiety and expectations on university entrance exams Meslek lisesi 12. sınıf öğrencilerinin üniversiteye giriş sınavı kaygıları ve beklentileri üzerine nitel bir çalışma. Journal of Human Sciences, 14(4), 4826-4837.‏
Fathabadi, J., Shalani, B., & Sadeghi, S. (2017). The impact of universities entrance exam on Iranian students and families. Cultural Psychology, 1(2), 49-71. [In Persian]
Hawi, N., & Samaha, M. (2019). Identifying commonalities and differences in personality characteristics of Internet and social media addiction profiles: traits, self-esteem, and self-construal. Behaviour & Information Technology, 38(2), 110-119.‏
Hijazi Masoud. (2018). The relationship between IQ and academic performance and the mediation of critical thinking. Pediatric Nursing, 5(4), 71-78. [In Persian]
Jalili, A., Hejazi, M., Khairjo, I., Ahmadi, M. S., & Rostami, Y. (2017). Investigating the relationship between IQ and metacognition with academic performance and the mediation of critical thinking in the second year high school students of Khorramdare city. Education Strategies (Education strategies in medical sciences), 11(6), 106-99. [In Persian]
Kwak, H., Puzakova, M., & Rocereto, J. F. (2017). When brand anthropomorphism alters perceptions of justice: The moderating role of self-construal. International Journal of Research in Marketing, 34(4), 851-871.‏
Majidi, R., Shahni Yeylagh, M., & Haghighi Mobarakeh, J. (2015). Casual relation of general and emotional intelligence with educational performance and intermediation of test anxiety and compatibility of first grade students of public high schools. Teaching and Learning Research, 12(1), 1-18. [In Persian]
Markus, H. R., & Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224.‏
O’Neill, S. C., Strnadova, I., & Cumming, T. M. (2016). Evidence-based transition planning practices for secondary students with disabilities: what has australia signed up for?. Australasian Journal of Special Education, 40(1), 39-58.‏
Omidian, M., Rahmati, A., Farhaei Rad, H. (2018). Lived experience of entrance exam with emphasis on its stressful consequences. Iranian Higher Education, 10(2), 1-19. [In Persian]
Safari Karbalai, F., Afrooz, Gh., & Raqibi, M. (2016). Investigating the Bacterial, Personality, and Intelligence Features in Delinquent Adolescents in Sistan and Baluchestan Province. Journal of Research in Educational Science10(33), 210-239. [In Persian]
Salehi, K., Bazargan, A., Sadeghi, N., & Shakohi Yekta, M. (2016). Phenomenological analysis of the perception and experience of elementary school teachers' lives of the weaknesses and strengths of the appraisal-descriptive program. Journal of Research in Educational Science9(31), 19-68. [In Persian]
Tamanaii, M. (2015). Prediction of academic adjustment based on self-efficacy, assertiveness and social support. Scientific Journal of Social Psychology, 3(36), 57-73. [In Persian]
Trigueiro, E. S. D. O., & Leme, M. I. D. S. (2020). Students and intellectual doping: is anything going in search of entrance exam success?. Psicologia Escolar e Educacional, 24.‏
Welker, K. M., Norman, R. E., Goetz, S., Moreau, B. J., Kitayama, S., & Carré, J. M. (2017). Preliminary evidence that testosterone's association with aggression depends on self-construal. Hormones and Behavior, 92, 117-127.‏
Yang, H. T., & Yen, G. F. (2018). Consumer responses to corporate cause-related marketing: A serial multiple mediator model of self-construal, empathy and moral identity. European Journal of Marketing.‏