نویسندگان

• هاجرالسادات قاسمی ¹
• صغری ابراهیمی قوام ²
• فریبرز درتاج ³
• نورعلی فرخی ⁴

¹ دانشجوی روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی

³ هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

⁴ دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر انعطاف‌پذیری شناختی و کنترل بازداری کودکان پیش‌دبستان انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل حدودا 8400 مادر دارای پسر 4-6 سال بود که فرزندان خود را در سال تحصیلی 1401-1400 در مراکز پیش‌دبستان یکی از مناطق بیست و دوگانه تهران ثبت نام کرده بودند. نمونه‌گیری به صورت خوشه‌ای چند مرحله‌ای انجام گرفت و با توجه به معیارهای ورود و خروج پژوهش 32 نفر انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه 16 نفره آزمایش و کنترل، قرار گرفتند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه ابعاد و سبک‌های فرزندپروری(PSDQ)( Robinson et al., 1995) و سیاهه رتبه‌بندی رفتاری کنش‌های اجرایی کودکان پیش‌دبستان(BRIEF-P) (Gioia et al., 2003)استفاده شد. بسته فرزندپروری مبتنی بر کارکردهای اجرایی(قاسمی و همکاران، 1401) برای گروه آزمایش در هشت جلسه 70 دقیقه‌ای اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق آمار توصیفی و آزمونهای آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، آزمون بونفرونی و نرم‌افزار SPSS نسخه 18 صورت گرفت. نتایج نشان داد بین میانگین نمره انعطاف پذیری شناختی و کنترل بازداری کودک، در مرحله پیش‌آزمون با پس‌آزمون(01/0>p) و مرحله پیش‌آزمون با پیگیری(01/0>p)، تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون بنفرونی برای نمرات در سه مرحله اندازه‌گیری نشان داد ثبات در نتایج وجود دارد. بنابراین اگر والدین در معرض این مداخله فرزندپروری قرار گیرند، انتظار می‌رود انعطاف‌پذیری شناختی و کنترل بازداری فرزندانشان ارتقاء پیدا کند.

کلیدواژه‌ها

• انعطاف پذیری شناختی
• برنامه فرزندپروری مبتنی بر کارکردهای اجرایی
• کارکردهای اجرایی
• کنترل بازداری