نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استاد، گروه کامپیوتر، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

تعیین جایگاه و اهمیت گروه‌های آموزشی در ساختار عملیاتی دانشگاه و نقش به سزای آن در ارتقای کیفیت فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی دانشکده‌های یک دانشگاه، یکی از مسائل مهم برای دانشگاه‌ها بوده است. برخی دانشگاه‌ها مدل‌های ساده‌ای برای رتبه‏بندی گروه‌های آموزشی ارائه کرده‌اند، اما هنوز نظام منسجم و کاملی برای رتبه‏بندی گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها وجود ندارد. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدل مناسبی جهت رتبه‏بندی گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در سطح کشور بود. در این پژوهش کیفی روش‌های تحلیل محتوای کیفی و مصاحبه نیمه‏ساختاریافته مورداستفاده قرار گرفت. تحلیل محتوای کیفی به شیوه استقرایی انجام شد و مصاحبه نیمه‏ساختاریافته پیرامون موضوع و نحوه امتیازدهی و رتبه‏بندی طبقه‌ها و زیر طبقه‌ها با مشارکت‏کنندگان پژوهش صورت گرفت. برای تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه نیمه‏ساختاریافته، از روش تحلیل تفسیری استفاده شد و درنهایت مؤلفه‌های مدل و امتیازهای آن‌ها استخراج گردید. رسالت، اهداف و جایگاه سازمانی؛ دوره‌های آموزشی و برنامه‌های درسی و غیردرسی؛ هیئت‏علمی؛ دانشجویان؛ راهبردهای یادگیری/یاددهی؛ امکانات و تجهیزات آموزشی؛ پایان‏نامه‌ها و رساله‌ها، سمینارها، قراردادهای پژوهشی و کرسی‌ها و دانش‏آموختگان مؤلفه‌های مدل رتبه‏بندی گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ایران بودند. نتایج حاصل از این مدل رتبه‏بندی، می‌تواند برای همه گروه‌های آموزشی و رشته‌های تحصیلی مورداستفاده قرار گیرد. هم‏چنین تدوین این مدل در قالب یک سیستم مکانیزه برای استفاده‌های مختلف نظیر مقایسه گروه‌های علمی در دانشگاه‌ها و سطح‏بندی دانشکده‌ها نیز مفید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

ریگی، ع.، عزیزی، ن. و پورقاز، ع. (1399). تحلیل انتقادی عوامل برون دانشگاهی مؤثر بر رتبه جهانی دانشگاه‌های ایران. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 14 (49)، 91-109. doi: 10.22034/jiera.2020.205908.2108
صفری‏فارفار، ر.، ابوالقاسمی، م.، فراست‏خواه، م. و نوه‏ابراهیم، ع. (1397). طراحی چهارچوب مفهومی برای رتبه‏بندی گروه‏های آموزشی دانشگاه‏های دولتی ایران. مطالعات اندازه‏گیری و ارزشیابی آموزشی، 8 (21)، 191-225.
عباسی، ب. (1399). شناسایی و رتبه‏بندی معیارهای ارزیابی عملکرد رقابتی دانشگاه‏ها با استفاده از تکنیک‏های تصمیم‏گیری چند معیاره. پژوهش در نظام‏های آموزشی، 14 (ویژه‏نامه)، 609-636.  doi: 10.22034/JIERA.2020.192505.1937
Abasi, B. (2020). Identifying and Ranking of Competitive Performance Evaluation Criteria of Universities Using Multi-Criteria Decision Making Techniques, Journal of Research in Educational Science, 14(Special Issue), 609-636. [In Persian]. doi: 10.22034/JIERA.2020.192505.1937
Allameh Tabataba’i University, Ranking Educational Group, http://www.atu.ac.ir
Almgren, E. (2009). Ranking of university and higher education institutions for student information purposes? Stokholm: Swedish National Agency for Higher Education.
Amol University of Paramedical Medicine paramed, Ranking Educational Group, http://amol.mazums.ac.ir
Asareh. F., Afifian, F., & Noor Mohammadi, H. A. (2019). Designing a Conceptual and Operational Model for the Evaluation and Scientific Ranking of Humanities Departments in Iranian Universities and Higher Education Institutions, Journal of Pajoohesh Nameh Elmsanji, 5(9), 23-46. [In Persian].
Boulton, G. (2011). University Rankings: Diversity, Excellence and the European Initiative, Procedia Social and Behavioral Sciences, 13, 74-102.
Drucker, P. F. (1998). From capitalism to knowledge society in the knowledge economy. In D. Neef (Ed.), Boston: Butterworth-Heinemann.
Elo, S., & Kyngas, H. (2007). The Qualitative Content Analysis Process, Journal Compilation, 22, 107-115. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x
Erkkilä, T. (2014). Global University Rankings, Transnational Policy Discourse and Higher Education in Europe, European Journal of Education, 49(1), 91-101. https://doi.org/10.1111/ejed.12063
Esmaeili, Z., & Rezaeian, S. A. (2016). Evaluation of the Performance of Educational Groups of Farhangian University, Province of Guilan, Using Data Envelopment Analysis and Prioritization Based on the AHP Model, Research Journal of Applied Sciences, 11(4), 116-120. https://doi.org/10.1057/s41274-016-0165-4
Fahriye, U. (2015). Evaluation of the Factors That Determine Quality in Graduate Education: Application of a Satisfaction Benchmarking Approach, Procedia Social and Behavioral Scienses, 191, 1034-1037. doi:10.1016/J.SBSPRO.2015.04.386
Hill, K. (2006). Universities in the U.S national innovation system. Arizona State University.
Mowery, D., & Sampat, B. (2004). Universities in national innovation system. Oxford University Press.
Provan, D., & Abercropmby. K. (2010). University league tables and rankings: A critical analysis. Colombia: CHEMS.
Rigi, A., azizi, N., purghaz, A. (2020). A Critical Analysis of External Factors Affecting World Rankings of Iranian Universities, Journal of Research in Educational Science, 14(49), 91-109. [In Persian]. doi: 10.22034/jiera.2020.205908.2108
Safari Farfar, R., Abolghasemi, M., Farastkhah, M., & Naveh Ebrahim, A. (2018). Designing a Conceptual Framework for Ranking Departments of Iranian Public Universities, Educational Measurement and Evaluation Studies, 8(21), 191-225. [In Persian].
Serban, O. G., & Mihilescu, N. (2015). The Usage of Benchmarking as a Specific Management Method Within the Experimental Research at University Sport Club, Procedia Social and Behavioral Scienses, 180, 1330-1335.
Shin, J. C., Toutkoushian, R. K., & Teichler, U. (2011). University ranking: Teoretical bases, methodoligy, and impacts on global higher education. London: Springer Science. https://doi.org/10.1007/978-94-007-1116-7
Usher, A., & Savino, M. (2007). A Global Survey of Rankings and League Tables, College and University Ranking Systems, 23. doi:10.1080/03797720701618831