نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران
2 دانشگاه فرهنگیان
چکیده
برنامه درسی یکی از عواملی است که می‌تواند موجب بهبود کیفیت آموزش در نظام‌های آموزش عالی شود. هدف از این مطالعه شناسایی شایستگی‌ها و راهبرد های بالندگی اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در زمینه برنامه درسی (از میان عناصر نه گانه برنامه درسی فقط سه عنصر روش تدریس، محتوا و ارزشیابی) در سال 1399 بود. این مطالعه در چارچوب رویکرد کیفی و روش گرانددتئوری صورت گرفته است. جامعه پژوهش شامل تمامی اساتید دانشگاه فرهنگیان تهران بود، در این مطالعه بر اساس منطق نمونه‌گیری در روش‌های کیفی و با استفاده از روش نمونه‌گیری ملاک‌محور و شبکه‌ای 16 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات بدست آمده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته در چند مرحله و با استفاده از تحلیل مضمون صورت گرفت است. برای حصول اطمینان از اعتبار نتایج بدست آمده از ممیزی بازبینی اعضاء استفاده شد. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که می‌توان شایستگی‌های اعضای هیئت علمی در ارتباط با سه عنصر برنامه درسی را در 20 شایستگی طبقه‌بندی کرد و همچنین از پنج راهبرد برای بالنده کردن اعضای هیئت علمی استفاده کرد. در نتیجه با استفاده از راهبردهای درس پژوهی، کارگاه‌های آموزشی مناسب، منتورینگ، فرصت مطالعاتی و دعوت از اساتید برجسته می‌توان شایستگی‌های اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در ارتباط با برنامه درسی را بهبود بخشید.
کلیدواژه‌ها
اسمعیل نیا، م.، کوهستانی، ح.، معقول، ع. (1398) طراحی و اعتبار یابی الگوی بهبود کیفی آموزشهای مجازی دانشگاه فرهنگیان (به روش آمیخته)، فناوری آموزش، 13(2)، 409-427.
پیمان فرد، ف.، عصاره، ع.، برکت، غ.، حسینپور، م. (1399) تبیین رویکردهای ارزشیابی
برنامههای آموزشی ضمن خدمت نیروهای انسانی در سازمانهای مدرن. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(ویژهنامه)، 159-178.
جلالیفر، س.، عبدالهی، ب. (1400)، شناسایی شایستگی‌های توسعه حرفهای اعضای هیئت‌علمی تازه استخدام‌شده دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 15(52).
جهانگیری، ص.، چرابین، م.، کریمی، م.، ساعتچیان، و. (1400)، تبیین مدل زمینهای راهبردها و پیامدهای مزیت رقابتی مبتنی بر توانمندسازی اعضای هیئت‌علمی و اساتید دانشگاهها. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 15.
حجازی، ا. (1399)، تعیین مؤلفههای بالندگی حرفهای اعضای هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان، پژوهش در تربیت‌معلم، 1(5)، 41-61.
سپهری، ی.، لیاقتدار، م.ج، اسفیجانی، ا. (1399)، رویکردها و روش‌های یاددهی و یادگیری در دانشگاه‌های نسل چهارم از منظر اعضای هیئت‌علمی: مطالعه موردی کیفی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 12(79)، 137-161.
سجادی، س.ع.م، ویسی، غ.، و خوش‌گفتار مقدم، ع.ا. (1399)، مجله روانشناسی تکاملی و تربیتی ایران، 2 (4)، 239-248.
سنگری، ن. (1396)، تدوین مدل شایستگی‌های محوری اعضای هیئت‌علمی دانشگاه اسلامی (موردمطالعه دانشگاه الزهرا). مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1(13)، 45-60.
طبرسا، غ.ع.، حسنوند منفرد، م.، عارف نژاد، م. (1391)، تحلیل و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزشی (مطالعه موردی: دانشگاه اصفهان). فصلنامه بین‌رشته‌ای علوم انسانی، 4(4)، 51-53.
عارفی، م. (1384)، ارزیابی برنامه‌ریزی درسی رشته علوم تربیتی (گرایش مدیریت آموزشی) در آموزش عالی ایران از دیدگاه دانشجویان، متخصصان و کارفرمایان. مطالعات برنامه درسی، 1(1)، 43-74.
کریمی، ص.، شریف، م.م. (1393)، چالشهای آموزش عالی در تدوین محتوای برنامه درسی با رویکرد جامعه یادگیری، رویکردهای نوین آموزشی، 9(1)، 107-142.
میرزاخانی، پ.، رضایی، ع.، امین بیدختی، ع.، نجفی، م.، رحیمیان بوگر، ا. (1936)، اثربخشی آموزشی شکوفایی بر هیجانهای مثبت، روابط، احساس معنی، پیشرفت و مجذوبیت پژوهشگران جوان و نخبگان. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 11(36)، 209-230.
نجفی، س.، معروفی، ی. (1399) تبیین موانع پذیرش و اجرای نوآوری در برنامههای درسی دانشگاه فرهنگیان. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 17(64)، 61-76.
نورشاهی، ن.، فراستخواه، م. (1392) کیفیت زندگی کاری اعضای هیئت‌علمی بر اساس تجربه زندگی آن‌ها. آموزش عالی ایران، 4 (2): 37-64.
Amundsen, C., Abrami, P., McAlpine, L., Weston, C., Krbavac, M., Mundy, A., & Wilson, M. (2005, April). The what and why of faculty development in higher education: An in-depth review of the literature. In Presentation at the annual meeting of the American Educational Research Association (AERA), Montreal, Canada.
Arefi, M. (2005), Evaluation of curriculum planning in the field of educational sciences (educational management orientation) in Iranian higher education from the perspective of students, professionals and employers, Quarterly Journal of Curriculum Studies. 1(1), 43-74. [in persian].
Bone, M. F., Mink, R., Marcdante, K., Czaja, A. S., Storgion, S. A., Turner, D. A., & Education in Pediatric Intensive Care (EPIC) Investigators. (2020). Expanding faculty development of teaching skills: a national needs assessment of pediatric critical care medicine faculty. Pediatric Critical Care Medicine, 21(5), 486-493.
Elmore, R. F. (2002). Bridging the gap between standards and achievement: The imperative for professional development in education. Washington, DC: Albert Shanker Institute. Secondary lenses on learning participant book: Team leadership for mathematics in middle and high schools, 313-344.
Esmaeilnia, M. O. Z. H. G. A. N., Kouhestani, H., & Maghul, A. (2019). Design and Validation of quality improvement model of virtual learning in Farhangian University (mixed method). Technology of Education Journal (TEJ), 13(2), 409-427. [In Persian]
Hejazi, A. (2020). Determining the components of professional development of faculty members of Farhangian University. Research in Teacher Education (RTE), 3(1), 41-61. [in persian].
Jahangiri, S., Charabin, M., Karimi, M., Saatchian, and. (1400), Explaining the contextual model of strategies and consequences of competitive advantage based on the empowerment of faculty members and university professors. Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 15. [in persian].
Jaiswal, D., Vagha, D., Rawekar, D., & Bajaj, D. (2020). To Study The Effectiveness Of Faculty Development Programme in Teaching Techniques: Questionnaire Based Study. European Journal of Molecular & Clinical Medicine, 7(7), 1711-1720.
Jalalifar, S., Abdullahi, B. (2021), Identifying the professional development competencies of the newly recruited faculty members of public universities in Tehran. Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 15 (52). [in persian].
Karimi, S., Sharif, M.M. (2014), Challenges of Higher Education in Curriculum Content with Learning Society Approach, New Educational Approaches, 9 (1), 107-142. [in persian].
McEnroe-Petitte, D., & Farris, C. (2020). Using gaming as an active teaching strategy in nursing education. Teaching and Learning in Nursing, 15(1), 61-65.
Mirzakhani, P., Rezaei, A., Amin Bidakhti, A., Najafi, M., Rahimian Bogar, A. (2017), The educational effectiveness of flourishing on positive emotions, relationships, meaning, progress and fascination of young and elite researchers. Journal of Research in Educational Systems, 11 (36), 209-230. [in persian].
Najafi, Sohrab and Maroufi, Yahya, (2020), Explaining the barriers to acceptance and implementation of innovation in the curricula of Farhangian University. Research in curriculum planning, 17(64), 61-76. [In Persian]
Norshahi, N., Ferastkhah, M. (2013), The quality of working life of faculty members based on their experience of life. Iran High Education, 4(2):37-64. [in persian].
Peyman Fard, F., Asareh, A., Barakat, G., Hosseinpour, M. (2020) Explain the evaluation approaches of training programs while serving human resources in modern organizations. Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 14 (Special Issue), 159-178. [in persian].
Qaroneh, Davood and Sanaeipour, Fatemeh, (2015), The role of faculty development programs in improving the quality of higher education, National Conference on Education and Human Resources Development, Ardabil. 541-558. [in persian].
Sajjadi, S. A., Vaysi, G., & Ali Akbar, K. M. (2020). Effectiveness Components of the Curriculum of Undergraduate Course of Elementary Education in Farhangian University. Iranian Evolutionary and Educational Psychology Journal, 2(4), 239-248. [in persian].
Sangari, N. (2017), Development of a model of core competencies of faculty members of Islamic University (case study of Al-Zahra University). Management in Islamic University, 1 (13), 45-60. [InPersian]
Sepehri, Y., Liaqtaddar, M.J., Esfijani, A. (2020), Approaches and methods of teaching and learning in fourth generation universities from the perspective of faculty members: A qualitative case study. Journal of Teaching and Learning Studies, 12 (79), 137-161. [InPersian]
Tabarsa, G.A., Hassanvand Mofrad, M., and Arefnejad, M., (2012), Analysis and ranking of factors affecting the improvement of educational quality, Case study: University of Isfahan, Interdisciplinary Quarterly in Humanities, 4 (4), 53-51. [in persian].
Toor, R., Cerimele, J. M., Farnum, M., & Ratzliff, A. (2020). Longitudinal Faculty Development in Curriculum Design: Our Experience in the Integrated Care Training Program. Academic Psychiatry, 44(6), 761-765.
Walsh, K. (2015). Curriculum design: Can we learn from product lifecycle management? Nurse education today, 8(35), 919-920.
)