نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
این پژوهش با هدف، بررسی اثربخشی آموزش صلح، بر شایستگی تحصیلی و جهتگیری مثبت دانش‌آموزان نسبت به مدرسه، به روش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با در نظر گرفتن گروه کنترل و پیگیری یکماهه انجام شده است. جامعه آماری دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه منطقه 19 آموزش‌وپرورش شهر تهران (5901 نفر) بوده که در سال تحصیلی 1399-1398 در مدارس این منطقه مشغول به تحصیل بودهاند. حجم نمونه 40 نفر دانش‌آموز پایههای مختلف آموزشی دوره اول متوسطه علاقهمند به همکاری در مطالعه بوده که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدهاند. ابزارهای گردآوری داده‌ها، پرسشنامه ارزشیابی شایستگی تحصیلی ACES DiPerna & Elliott (1999) و پرسشنامه سنجش جهتگیری مثبت نسبت به مدرسه، ابوالمعالی و احمدی (1396) بوده است. پس از اجرای پیشآزمون، گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقهای در 8 هفته مداوم، تحت آموزش صلح قرارگرفته و گروه کنترل، نیز هیچگونه آموزشی در این زمینه دریافت نکردند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش صلح در رشد شایستگی تحصیلی دانش‌آموزان در مؤلفههای (مهارت‌های تحصیلی و توانمندسازهای تحصیلی) و جهتگیری مثبت دانش‌آموزان در مؤلفه نگرش نسبت به همکلاسی‌ها، تأثیر مثبت داشته اﺳﺖ و این تأثیر پس از مرحله پیگیری پایدار مانده است (01/0 p<). نتایج این پژوهش حاکی از ضرورت یادگیری چگونه باهم زیستن است. آموزش صلح با تأثیرگذاری بر مهارتها و توانمندسازهای تحصیلی و همچنین ایجاد نگرش مثبت نسبت به همکلاسی‌ها، موجبات رشد شایستگی تحصیلی و بهبود روابط بین دانش‌آموزان در مدرسه را فراهم میآورد.
کلیدواژه‌ها
ابوالمعالی، خ. و احمدی، م. (1396). مقایسه اثربخشی آموزش اجتماعی-عاطفی همکارانه و آموزش ذهن آگاهی در افزایش جهتگیری مثبت نسبت به مدرسه و مهارت حل مسئله اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایه اول دوره اول متوسطه شهر زنجان. پایاننامه دوره دکتری، رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد رودهن.
افریشم، م؛ و شمسایی، م. م. (1397). اثربخشی آموزش صلح بر رشد اجتماعی و سلامت روانی کودکان پیشدبستانی. پنجمین همایش ملی روانشناسی مدرسه، تهران.
پیری، م.، سعداللهی، آ؛ و صاحبیار، ح. (1396). تحلیل رویکرد یادگیری برای باهم زیستن در سیمای کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی. دوفصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، 6(11)، 126-147.
حجازی، الف.، باباخانی، ن؛ و احمدی، ن. س. (1397). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بین فردی بر میزان پرخاشگری و رفتارهای تکانشی در میان دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(40)، 11-38.
ذوالفقاریان، م. امینبیدختی، الف. الف؛ و جعفری، س. (1397). رابطه ساختاری تعامل استاد و دانشجو و روش تدریس فعال اساتید با توسعه شایستگی‌های دانشجویان با میانجیگری کسب دانش. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(40)، 181-204.
رسولزاده اقدام، ص.، عدلیپور، ص.، میرمحمدتبار، س.الف؛ و افشار، س. (1394). تحلیل نقش رسانههای اجتماعی در گرایش به سبک زندگی نوین در بین جوانان ایرانی. دو فصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، 4(6)، 33-60.
سپاهمنصور، م.، براتی، ز؛ و بهزادی، س. (1395). مدل تابآوری تحصیلی بر اساس شایستگی تحصیلی و رابطه معلم-شاگرد. روشها و مدلهای روان‌شناختی، 7(25)، 25-44.
کارگروه تخصصی شبکه جهانی مذاهب برای کودکان. (1396). یادگیری زندگی با هم. ترجمه خدیجه ابوالمعالی، امیر مسعود رستمی و افسانه بوستان. تهران: نشر علم.
کاظمپور، الف.، خلخالی، ع؛ و جانعلیپور، ر. (1391). تأثیر برنامه آموزش صلح در تربیت شهروند جهانی. فصلنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(3) 49-62.
کاظمپور، الف؛ و باباپورواجاری، م. (1396). تأثیر آموزش صلح بر مسئولیتپذیری دانش‌آموزان. فصلنامه علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 8(4)، 65-82.
موسوی، ش.، ابوالمعالی، خ؛ و میرهاشمی، م. (1396). نقش میانجیگر هیجانهای تحصیلی در رابطه بین محیط یادگیری سازندهگرا و شایستگی تحصیلی در دختران دوره دوم متوسطه شهر تهران. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 8(2)، 72-95.
هنرپروران، ن. (1396). اثربخشی رویکرد تلفیقی ایماگوتراپی و رابطه با ابژه بر کنترل عواطف زوجین خیانت‌کار. روشها و مدلهای روان‌شناختی، 8(27)، 1-10.
یوسفی، ن. (1397). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر شادکامی و احساس تعلق به مدرسه. پنجمین همایش ملی روانشناسی مدرسه، تهران.
References
Abual-Ma'ali, Kh. & Ahmadi, M. (2018). Comparison of the effectiveness of cooperative social-emotional education and mindfulness training in increasing positive orientation towards school and social problem solving skills of first grade female students in the first year of high school in Zanjan. PhD Thesis, Educational Psychology, Roodehen Azad University. [In Persian]
Afrisham, M. & Shamsaii, M. M. (2019). The effectiveness of peace education on social development and mental health of preschool children. Fifth National Conference on School Psychology, Tehran. [In Persian]
Anthony, C. J., & DiPerna, J. C. (2018). Piloting a Short Form of the Academic Competence Evaluation Scales. School Mental Health, 1-8.
Cook, E. M., Wildschut, T., & Thomaes, S. (2017). Understanding adolescent shame and pride at school: Mind-sets and perceptions of academic competence. Educational and Child Psychology, 34(3), 119-129.
Cherif, M. (2006). Learning to Live Together. UOC Paper [Inaugural Lecture online]. Iss. 3. UOC. Available at: www.uoc.edu/uocpapers/3/dt/eng/cherif.pdf.
DiPerna, J. C. & Elliott, S. N. (1999). Development and Validation of the Academic Competence Evaluation Scales. Journal of Psychoeducational Assessment, 17(3), 207–225.
DiPerna, J. C. (2006). Academic enablers and student achievement: Implications for assessment and intervention services in the schools. Psychology in the Schools, 43(1), 7-17.
Hernández, M. M., Robins, R. W., Widaman, K. F., & Conger, R. D. (2016). School belonging, generational status, and socioeconomic effects on Mexican‐origin children's later academic competence and expectations. Journal of Research on Adolescence, 26(2), 241-256.
Hejazi, A., Babakhani, N. & Ahmadi, N.S. (2019). The effectiveness of interpersonal communication skills training on the rate of aggression and impulsive behaviors among high school students. Quarterly Journal of Research in Educational Systems, 12(40), 11-38. [In Persian]
Honarparvaran, N. (2017). The effectiveness of the integrated approach of imagotherapy and the relationship with the object on controlling the emotions of infidel couples. Psychological methods and models, 8 (27) 1-10.
International Schools Association. (2015). Education for Peace-A Curriculum Frame Work K-12: ISA, 30 p.
Karcher, MJ.)2005). Connectedness and school violence: a framework for developmental interventions In: Gerler ER, (Ed) Handbook of School Violence. Binghamton NY: Haworth Press.
Kazempour, A., Khalkhali, AS.& Janalipour, R. (2013). The Effect of Peace Education Program on Global Citizenship Education, Quarterly Journal of New Approach in Educational Management, 3 (3) 62-49. [In Persian]
Kazempour, A. & Babapour Vajari, M. (2018). The impact of peace education responsibility among the students. Journal of New Approaches in Educational Administration, 8 (4), 3. [In Persian]
Kupeli, N., Norton, S., Chilcot, J., Schmidt, UH. et all. (2015). A confirmatory factor analysis and validation of the vulnerable attachment style questionnaire. J Psychopathology Behav Assess.
Leung, C., Lo, S. K., & Leung, S. S. (2012). Validation of a questionnaire on behavior academic competence among Chinese preschool children. Research in developmental disabilities, 33(5), 1581 -93.
Loeb, E., & Hurd, N. M. (2019). Subjective social status, perceived academic competence, and academic achievement among underrepresented students. Journal of College Student Retention: Research, Theory and Practice, 21(2), 150-165.
Lauritzen, S. M. (2016). Building peace through education in a post-conflict environment: A case study exploring perceptions of best practices International. Journal of Educational Development, 51, 77–83.
Maltais, C., Duchesne, S., Ratelle, C. F., & Feng, B. (2017). Learning climate, academic competence, and anxiety during the transition to middle school:Parental attachment as a protective factor. Revue Européenne de Psychologie Appliquée / European Review of Applied Psychology. [In Press, Corrected Proof].
Mah, D. K., & Ifenthaler, D. (2018). Students’ perceptions toward academic competencies: The case of German first-year students. Issues in Educational Research, 28(1), 120-137.
Millings, A., Buck, R., Montgomery, A., Spears, M., & Stallard, P. (2012). School connectedness, peer attachment, and self-esteem as predictors of adolescent depression. Journal of Adolescence, 35, 1061-1067.
Mishra L. (2015). Implementing Peace Education in Secondary Schools of Odisha: Perception of Stake Holders. Sakarya University Journal of Education, 47-54.
Mousavi, Sh., Abolmaali, Kh. & Mirhashemi, M. (2018). The mediating role of academic emotions in the relationship between constructivist learning environment and academic competence in high school girls in Tehran. Journal of Applied Psychological Research, 8(2), 95-72.
Piri, M., Saadollahi, A. & Sahib Yar, H. (2018). Analysis of the learning approach to living together in the form of social studies textbooks for the second year of elementary school. Bi-Quarterly Journal of Contemporary Sociological Research, 6(11), 147-126. [In Persian]
Popa, C. & Bochis, L. (2013). Aspects Concerning the Quality Improvement of the Pedagogy of Primary and Pre-School Education Study Programme in Blended Weekend Classes. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 76, 681–685.
Quiroga, C. V., Janosz, M., Bisset, S., & Morin, A. J. S. (2013). Early adolescent depression symptoms and school dropout: Mediating processes involving selfreported academic competence and achievement. Journal of Educational Psychology, 105(2), 552-560.
Rasoulzadeh Aghdam, P., Adlipour, P., Mir Mohammad Tabar, S. A., & Afshar, S. (2016). Analysis of the role of social media in the trend of modern lifestyle among Iranian youth. Two quarterly journals of contemporary sociological research, 4 (6) 33-60. [In Persian]
Rauch, F., & Steiner, R. (2013). Competences for education for sustainable development in teacher education. CEPS Journal: Center for Educational Policy Studies Journal, 3(1), 9.
Raby, K. L., Roisman, G. I., Labella, M. H., Martin, J., Fraley, R. C., & Simpson, J. A. (2019). The legacy of early abuse and neglect for social and academic competence from childhood to adulthood. Child development, 90(5), 1684-1701.
Sağkala, A. S., Türnüklü, A. & Totan, T. (2012). Empathy for Interpersonal Peace: Effects of Peace Education on Empathy Skills. Educational Sciences: Theory & Practice, 12 (2):1454-1460.
Sandeep, K., & Rashmi, Ch. (2017). A Review of the Relationship between Parental Involvement and Students’ Academic Performance. The International Journal of Indian Psychology, 4(3), 99,2017.
Sepah Mansour, M., Barati, Z. & Behzadi, S. (2017). Model of academic resilience based on competency, education and teacher-student relationship. Psychological methods and models, 7 (25), 25-44. [In Persian]
Specialized working group of the World Network of Religions for Children (2018). Learn to live together. Translated by Khadijeh Abolmaali, Amir Massoud Rostami and Afsaneh Bustan. Tehran: Nashr-e Alam. [In Persian]
Uko ES, Igbineweka PO, Odigwe FN. (2015). Promoting Peace Education for Behavioral Changes in Public Secondary Schools in Calabar Municipality Council Area, Cross River State, Nigeria. Journal of Education and Practice, 6(23), 144 – 149.
Van Wieren, T. (2011). Academic Competency, In Jeffrey S. Kreutzer, John DeLuca, Bruce Caplan (Eds.): Encyclopedia of Clinical Neuropsychology. New York, NY: Springer NewYork, p.12.
Wambua, G. N., Obondo, A., Bifulco, A., & Kumar, M. (2018). The role of attachment relationship in adolescents’ problem behavior development: a cross-sectional study of Kenyan adolescents in Nairobi city. Child and adolescent psychiatry and mental health, 12(1), 1-9.
Wentzel, K. R., Battle, A., Russell, S. L., & Looney, L. B. (2010). Social supports from teachers and peers as predictors of academic and social motivation. Contemporary educational psychology, 35(3), 193-202.
Weeks, M., Ploubidis, G. B., Cairney, J., Wild, T. C., Naicker, K., & Colman, I. (2016). Developmental pathways linking childhood and adolescent internalizing, externalizing, academic competence, and adolescent depression. Journal of adolescence, 51, 30-40.
Waters, S. K., Cross, D. S., & Runions, K. (2009). Social and ecological structures supporting adolescent connectedness to school: A theoretical model. Journal of School Health, 79(11), 516-524.
Yousefi, N. (2019). The effectiveness of social skills training on happiness and the feeling of belonging to school. Fifth National Conference on School Psychology, Tehran. [In Persian]
Zolfagharian, M., Amin Bidakhti, A. A., & Wajafari, S. (2019). The structural relationship between teacher and student interaction and the active teaching method of professors with the development of students' competencies through the mediation of knowledge acquisition. Journal of Research in Educational Systems, 12 (40), 181-204. [In Persian]
)