نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی – سازمانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
این پژوهش باهدف، شناسایی مؤلفه‌های اصلی شایستگی مدیران ارشد وزارت آموزش‌وپرورش، جهت ارائه مدل شایستگی مطلوب و بنا به درخواست وزارت آموزش‌وپرورش ایران انجام شد. این پژوهش از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، از نظر نحوه گردآوری داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی-اکتشافی و برحسب روش اجرا از نوع تحقیق‌های کیفی محسوب می‌شود. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان سازمانی و استادان دانشگاهی که در زمینۀ شایستگی‌های مدیریتی فعالیت داشته‌اند هست. برای نمونه‌گیری از جامعه آماری از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل هم تحلیل مضمون بود. با بررسی پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه شایستگی و اجرای مصاحبه نیمه ساختاریافته با 16 نفر از خبرگان این حوزه، تعداد 15 شایستگی برای مدیران ارشد آموزش‌وپرورش مورد تأیید قرار گرفت. 15 شایستگی مهم در سه محور جهت‌گیری وظیفه‌ای، شناختی و تعاملی شناسایی و دسته‌بندی گردید. اولین بعد شناسایی‌شده، جهت‌گیری وظیفه‌ای و به ترتیب اهمیت مشتمل بر 6 شایستگی، جهت‌گیری تعاملی در 5 شایستگی و جهت‌گیری شناختی در 4 شایستگی خلاصه و دسته‌بندی گردید. مدل نهایی ارائه‌شده می‌تواند در نظام مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی، در وزارت آموزش‌وپرورش جهت امور آموزش، استخدام، ارزیابی عملکرد و کانون‌های ارزیابی به کار گرفته شود.
کلیدواژه‌ها
اکرامی، م؛ و رجبزاده، س. (1390). توسعه مؤلفه‌های مقیاس سنجش شایستگی مدیران. فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه، 49-69.
برهان، م. (۱۳۹۰). شاخصها و مؤلفه‌های بصیرت سیاسی. نشریه معرفت سیاسی، ۳ (۱)، ۶۵. magiran.com/p934946.
بنیادی، ح.، فانی، ع؛ و سیدجوادین، ر (1397). طراحی و تبیین الگوی شایستگی مدیران مدارس بر مبنای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و دیگر اسناد بالادستی. مطالعات آموزش و آموزشگاهی. https://www.sid.ir/fa/journal /ViewPaper.aspx?id=514449.
پیری، ر.، عباس پور، ع.، رحیمیان، ح.، ملکی، ح؛ و اسکندری، ح. (1399). طراحی و اعتبار یابی الگوی شایستگی مدیران مدارس بر بنیان آموزههای قرآن کریم: رویکردی ترکیبی. نشریه مدیریت مدرسه، 191-217.
خنیفر، ح.، نادری بنی، ن.، ابراهیمی، ص.، فیاضی، م؛ و رحمتی، م. (1398). شناسایی شایستگی مدیران مدارس جهت استفاده در کانون ارزیابی. نشریه مدیریت مدرسه، 105-125.
درخشان، م؛ و زندی، خ. (1396). راهکارهای ارتقای شایستگی‌های مدیران گروههای آموزشی. فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 10، 163-189.
درگاهی، ح.، علیپور فلاح پسند، م؛ و حیدری قرهبلاغ، ه. (1389). ارائه مدل شایستگی در توسعه منابع انسانی، مطالعه موردی شایستگی مدیران فرهنگسراهای سازمانی. فرهنگی هنری شهرداری تهران. مجله یاس راهبر، 91-113.
رنجبر، م.، خائف الهی، ا.، داناییفرد، ح؛ و فانی، ع. (1392). ارزیابی الگوی شایستگی‌های مدیران بخش سلامت: رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 104-113.
ساداتی، ا. (1389). بررسی تأثیر شایستگی‌های مدیریتی مدیران دولتی بر اثربخشی مدیران حراست دانشگاه‌های دولتی شهر تهران و مؤسسات پژوهشی تابعه. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
شبانی، ر.، خورشیدی، ع.، عباسی سروک، ل؛ و فتحی واجارگاه، ک. (1397). ارائه الگوی شایستگی برای مدیران دورة ابتدایی آموزش‌وپرورش شهر تهران. دو فصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی. دو فصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 7، 145-176.
عبدالهی، م.، فتحی واجارگاه، ک.، تقی پورظهیر، ع؛ و رحیمیان، ح. (1394). شایستگی‌های مدیران آموزش و توسعه منابع انسانی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 6، 23-53.
فتاح پور مرندی، م.، سید کاشف، م.، سید عامری، م. ح؛ و شجیع، ر. (1395). الگوی شایستگی مدیران ادارات کل ورزش و جوانان ایران با رویکرد نظریۀ داده بنیاد. رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، ۴(۱۵)، 23-38. URL: http://ntsmj.issma.ir/article-۱-۸۶۳-fa.html
قلی پور، ر.، جوادین، ر؛ و روزبهان، م. (1397). طراحی الگوی جامع شایستگی مدیران دانشگاهی جهت تحقق اهداف کلان دانشگاه اسلامی. فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 1-35
کرمانی، ب.، درویش، ح.، سرلک، م؛ و کولیوند، پ (1396). طراحی مدل شایستگی‌های مدیران بیمارستانها. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، 6(۴)، 59-65.
کرمی، م.، صالحی عمران، ا؛ و خشنودیتر، هـ. (1391). نیازسنجی آموزشی مدیران شرکت برق منطقهای مازندران مبتنی بر الگوی شایستگی. دو فصلنامه مطالعات برنامهریزی آموزشی، 163-187
محمودی، م.، زارعی متین، ح؛ و بحیرایی، ص. (1391). شناسایی و تبیین شایستگی‌های مدیران دانشگاه. فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی، 114-143.
منصورنیا، ر.، صفری، م؛ و اولادیان، م. (1399). ارائه مدل جهت شناسایی عوامل مؤثر بر چابکی سازمانی وضعیت آن دانشگاه فرهنگیان (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14(ویژه‌نامه)، 524-509. doi: 10.22034/jiera.2020.206385.2115
میرغفوری، ح.، موسوی، م؛ و صادقی، ز. (1392). تحلیلی بر توسعه شایستگی‌های مدیران گروههای آموزشی دانشگاه‌ها موردمطالعه: (دانشگاه‌های شهرستان یزد). فصلنامه آموزش عالی، 35-51.
Abdollahi, M., Fathi Vajargah, K., Ali, T., Rahimian, H. (1394). Competencies of managers of training and development of human resources. A New Approach in Educational Management, Volume 6, 23-53. [In Persian]
Akpan, C. P., & Etor, C. R. (2015). Resource Management in Higher Education in Nigeria: Problems and measures for improvement in L. C. Chova, A. L. Martine 3 & I. C. Torres (eds.) Proceedings of the 7th International Conference on Education and New Learning Technologies (pp 3583 -3591). Barcelona, Spain: IATED Academy.
Ander, R., & helfat, C. (2003). Corporate effects and dynamic managerial capabilities. Strategic Management Journal, 24, 1010-1025. Retrieved from https://doi.org/10.1002/smj.331
Ažman, T. К. (2017, 02 12). The Ability to Form Competences. Retrieved from arhiv.acs.si: http://arhiv.acs.si/ucna_gradiva/ UZU_MI-Kompetenca_ucenje_ucenja-Azman-april.pdf
Barreto, I. (2010). Dynamic Capabilities: A Review of Past Research and an Agenda for the Future. JournalofManagement, 36, 256-280. Retrieved from https://doi.org/10.1077/0149206309350776
Bogodistov, Y. (2015), Psychological Microfoundations and Activation of Dynamic Managerial Capabilities: Influence of Affective States on Managerial Behavior, Europa-Universität Viadrina, Frankfurt(Oder),availableat:http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:kobv:521-opus4-1592.
Bondarenko1,Iktoriya, Olesia Diugowanets,Oksana Kurei (2021).Transformation of Managerial Competencies within the Context of Global Challenges. SHS Web of Conferences 90, 02002 (2021). https://doi.org/10.1051/shsconf/20219002002.
Cohen, D. (2015). past, present and future: A call for consistent practices and a focus on competencies. Human Resource Management Review, 25, 205-215.
Dargahi, H., Alipour Fallah Pasand, M., Heidari Qarabolagh, H. (1389). Presenting a competency model in human resource development, a case study of the competence of managers of organizational cultural centers. Tehran Municipality Cultural and Artistic. Yas Rahbar Magazine, 91-113. [In Persian]
DC, M. (1973). Testing for competence rather than for «intelligence». Am Psychol, 28, 1-14.
Derakhshan, M., Zandi, Kh. (1396). Strategies for improving the competencies of department heads. Education and Evaluation Quarterly, Volume 10, 163-189. [In Persian]
D'Souza, C., McCormack, S., Taghian, M., Chu, M.T. & Sullivan-Mort, G. A. (2019). Influence of Sustainability Scholarship on Competencies - An Empirical Evidence; Education & Training., 61, 310-325.
Ekrami, M., Rajabzadeh, S. (1390). Development of components of the managers' competency scale. Management and Development Process Quarterly, 49-69. [In Persian]
Fayol, H., (1916). General and Industrial Management. London: Pitman.
Frone, D., (1399). Identifying the professional competencies of university staff in accordance with their career path (Case study: Ferdowsi University of Mashhad). Journal of Research in Educational Systems, 14 (Special Issue), 667-683. doi: 10.22034 / jiera.2020.211181.2168. [In Persian]
Gafiatulina NK, V. G. (2018). Social health of student youth in South Russia: analysis of the perception of socio-cultural risks. Mod J Lang Teach Methods. Google Scholar, 8, 32-41.
Goodarzi, M. Soltani, A. (1397). Presenting a model of competency indicators of managers in educational organizations (Case study: Payame Noor University). Journal of Sociology of Education, 109-128. [In Persian]
Hang - hua، X. & Yang - hua، W. (2009). Training system design for middle-Level manager in coalenterprises based on post competency model"، Procardia Earth and planetary science pp. 1764-1771
Hanna, A. I., (2016). Modeling project manager competency an integrated mathematical aroach. J Constr Eng Manage. 142, 21-100. Retrieved from 10.1061/(ASCE)CO.1943-7862.0001041, 04016029
Karami, M., Salehi Omran, A., more pleased, H. (1391). Educational needs assessment of Mazandaran regional electricity company managers based on competency model. Bi-Quarterly Journal of Educational Planning Studies, 163-187. [In Persian]
Khanifar, H., Naderi Bani, N., Ebrahimi, P., Fayyazi, M., Rahmati, M., (1398). Identify the competence of school principals for use in the assessment center. Journal of School Management. Journal of School Management, 105-125. [In Persian]
Khusainova, G. R., Galeeva, F. T., Giniyatullina, D. R. & Tarasova. (2016). International Journal of Environmental and Science Education, 10, 8350-8359.
Lee, Y. (2010). Exploring high- performers required competencies. Expert Systems with Applications, 434-439.
Lewis,Chongwony; Gardner, Joel L. Tope, Amie(2020).Instructional Design Leadership and Management Competencies: Job Description Analysis.Online Journal of Distance Learning Administration, v23 n1 Spr
Mahmoudi, S., Zarei Matin, H. & Bahiraei, p. (1391). Identify and explain the competencies of university managers. Journal of Management in Islamic University, 114-143. [In Persian]
Mansfield, R., (1996). Building competency models: Approaches for HR professinals. Human Resource Management, 35, 7-18.
Mansournia, R., Safari, M., Oladian, M,. (1399). Presenting a model to identify the factors affecting organizational agility and its status Farhangian University (Case study: Khorasan Razavi province). Journal of Research in Educational Systems, 14 (Special Issue), 509-524. doi: 10.22034 / jiera.2020.206385.2115. [In Persian]
Meilin Yu, Duo Xiao., (2015). Research on the Human Resource Management Mode based on Competency Model. International Conference on Informatioation in Education, Management and Business (IEMB 2015), Guangzhou, China: 1053-7.
Mirghfouri, H., Mousavi, S., Sadeghi, Z. (1392). An analysis on the development of competencies of the managers of the departments of the studied universities: (Yazd universities). Higher Education Quarterly, 35-51. [In Persian]
Ogunu, M., (2001). Introduction to Educational Management. Benin City, Nigeria: Mabogun Publishers.
Oksana, T., (2017). Forming Professional Competency of Education Managers in Central European CountriesComparative Professional Pedagogy, 7, 75-80.
Piri, R., Abbaspour, A., Rahimian, H., Maleki, H., Eskandari, H. (1399). Designing and validating a competency model for school principals based on the teachings of the Holy Quran: A hybrid approach. Journal of School Management, 191-217. Eighth year recovery. [In Persian]
Qolipour, R., Javadin, S., Roozbehan, M., (1397). Designing a comprehensive competency model for university administrators to achieve the goals of the Islamic University. Quarterly Journal of Resource Management in Law Enforcement, 1-35. [In Persian]
Ranjbar, M., Khaif Elahi, A., Danaei Fard, H., Fani, A. (1392). Evaluating the competency model of health managers: A structural equation modeling approach. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, 104-113. [In Persian]
Sadati,A., (1389). Investigating the effect of managerial competencies of government managers on the effectiveness of security managers of public universities in Tehran and affiliated research institutes. Master Thesis, Tarbiat Modares University, 20-30. [In Persian]
Shabani, R., Khorshidi, A., Abbasi Sarvak, L,. Fathi Vajargah, L,. (1397). Providing a competency model for primary school principals in Tehran. Bi-Quarterly Journal of Educational Studies. Bi-Quarterly Journal of Educational Studies, 7, 145-176. [In Persian]
Ţuţueanu, G. a,. (2013). The Effects of Dynamic Capabilities in the Entrepreneurial Firms. In: Proceedings of the 7th International Management Conference "New Management for the New Economy Bucharest, 477-490.
W, H. -h.h. (2009). Training system design for middle-Level manager in coalenterprises based on post competency model. Procardia Earth and planetary science, 1764-1771.
)