نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر کارکردهای روزانه حافظه و کمک‎طلبی تحصیلی دانش‏آموزان مبتلا به ناتوانی‏های یادگیری بود. روش پژوهش از ﻧﻮع ﻧیﻤﻪ‏آزمایشی با طرح پیش‏آزمون - پس‏آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‎آموزان ابتدایی مبتلا به ناتوانی‏های یادگیری شهر همدان در سال تحصیلی 98-1397 بود که با استفاده از روشِ نمونه‏گیری در دسترس 30 نفر (در هر گروه 15 نفر) به‏عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‏آوری داده‏ها از پرسشنامه‏های کارکردهای روزانه حافظه گیورتن، مجروس، لیجیون و کتل (2018)، پرسشنامه کمک‎طلبی تحصیلی ریان و پنتریچ (1997) و ناتوانی‏های یادگیری کلرادو ساخته‏ی ویلکات، بوادا، ریدل، چابیلداس، دفریس و پنینگتون (2011) استفاده شد. بعد از اجرایِ پیش‏آزمون برای دو گروهِ آزمایش و کنترل؛ گروه آزمایش در معرض 8 جلسه 60 دقیقه‏ای آموزشِ یادگیری سازگار با مغز قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. بعد از اجرایِ پس‏آزمون داده‏ها با استفاده از روشِ تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه‏وتحلیل قرار گرفتند. یافته‏ها نشان داد که نمرات کارکردهای روزانه حافظه و کمک‎طلبی تحصیلی دانش‏آموزان مبتلا به ناتوانی‏های یادگیری پس از مداخله یادگیری سازگار با مغز در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به‏طور معنی‏داری بهبود یافت (05/0>P) و می‏توان نتیجه گرفت که یادگیری سازگار با مغز می‏تواند تأثیر بسزایی در کارکردهای روزانه حافظه و کمک‎طلبی تحصیلی دانش‏آموزان مبتلا به ناتوانیِ یادگیری داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

افشاری، ع. و هاشمی، ز. (1397). اثربخشی طرح‏واره درمانی بر رفتارهای ایذایی دانش‏آموزان مبتلا به اختلال‏های یادگیری. مجله ناتوانی‏های یادگیری، 7(25)، 20-7.
حاجلو، ن. و رضایی شریف، ع. (1392). بررسی ویژگی‏های روان‏سنجی پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو. مجله ناتوانی‏های یادگیری، 1(1)، 43-24.
خانکشی زاده، ط. و رضایی، ا. (1391). رابطه دانش فراشناخت، نظریه‏های ضمنی هوش و نگرش به رفتارهای کمک‎طلبی با عملکرد ریاضی دانش‏آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهر تبریز. فصلنامه علوم تربیتی، 5(18)، 108-89.
رضایی، ا. و پاشایی، ل. (1389). رابطه بین باورهای شناختی و نگرش به رفتارهای کمک‎طلبی با پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان. فصلنامه علوم تربیتی، 3(9)، 126-109.
سیفی، س.، ابراهیمی قوام، ص.، عشایری، ح.، فرخی، ن. و درتاج، ف. (1396). اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر مؤلفه‏های برنامه‏ریزی و حل مسئله‏ی کارکردهای اجرایی دانش‏آموزان دبستان. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 13(43)، 118-101.
سیفی، س.، ابراهیمی قوام، ص.، عشایری، ح.، فرخی، ن؛ و درتاج، ف. (1396 ب). اثر یادگیری سازگار با مغز بر انعطاف‎پذیری شناختی و توجه انتخابی دانش‏آموزان. تازه‏های علوم شناختی، 19(3)، 61-51.
شرفی، س. (1391). وظایف والدین کودکان دارای اختلال یادگیری. مجله‏ی تعلیم و تربیت استثنایی، 112، 45-55.
محمودیان، ح.، صفری، ه.، آقایی، ح.، رضوانی‏فر، ش. و میرمحمدتبار، س. ع. (1391). مقایسه‏ی رفتارهای کمک‎طلبی تحصیلی در دانش‏آموزان عادی و دانش‏آموزان دارای ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله ناتوانی‏های یادگیری، 2(1)، 119-107.
مؤمنی، خ.، ابراهیمی، پ. و حسینیان، س. (1393). ارتقای سلامت روان و کیفیت زندگی از طریق برنامه تاب‎آوری برای مادران کودکان دارای اختلال یادگیری. فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده، 8 (26)، 60-39.
نصیری‏پور، ص. و طالع‎پسند، س. (1397). ویژگی‏های روان‏سنجی مقیاس حافظه: اندازه‏گیری کارکردهای روزانه حافظه در دانش‏آموزان. مجله روان‌شناسی شناختی، 6(1)، 70-61.
Akyurek, E., & Afacan, O. (2013). Effects of Brain-Based Learning Approach on Students’ Motivation and Attitudes Levels in Science Class. Mevlana International Journal of Education (MIJE). 3 (1), 104 – 119.
Bear, M. F., Connor, B.W. & Paradiso M.A. (2001). Neuroscience: Exploring the brain. Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins.
Brodnax, R. M. (2004). Brain compatible teaching for learning. (Unpublished PhD Thesis), Indiana, University, Indiana.
Caine, R. N. (2000). Building the bridge from research to classroom. Educational Leadership, 58 (3), 59-61.
Eslami, M., Haghdoost, A. A., Afsaneh, N., Hamideh, R. S. (2014). Prevalence of learning disability in primary school students in Kerman City. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 3 (3), 534-540.
Geurten, M., Majerus, S., Lejeune, C., & Catale, C. (2018). Questionnaire of Memory (Q-MEM): A new measure of everyday memory functioning in school-age children. Applied Neuropsychology: Child, 7(1), 44-51.
Grunke, M., & Morrison Cavendish, W. (2016). Learning disabilities around the globe: Making sense of the heterogeneity of the different viewpoints. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 14, 1-8.
Haghighi, M. (2013). The effect of brain- based learning on Iranian EFL learner achievement and retention. Akdeniz Language Studies Conference, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 70, 508 – 516
Kiedinger, R. S. (2011). Brain-based Learning and its Effects on Student Outcome In Elementary Aged Students Graduate Degree/Major: MS Education Research Adviser: Karen Zimmerman, Ph. D (Doctoral dissertation, University of Wisconsin-Stout).
Lego, L., & Seepho, S. (2012). Brain-compatible activities for ESL vocabulary learning and retention. International Journal of Scientific and Research Publications, 2 (1), 1-6.
Lingeswaran, A. (2013). Assessing knowledge of primary school teachers on specific learning disabilities in two schools in India. Journal of Education and Health Promotio,. 2 (1), 30 – 40.
Miller, A. L. (2003). A descriptive case study of the implementation of brain- based learning with technological support in a rural high school. (Unpublished PhD Thesis). Northern Illinois University.
Nayfeld, I., Fuccillo, J., & Greenfield, D. B. (2013). Executive functions in early learning: Extending the relationship between executive functions and school readiness to science. Learning and Individual Differences, 26, 81-88.
Shukla, P., Agrawal, G. (2015). Awareness of learning disabilities among teachers of primary schools. Online Journal of Multidisciplinary Research., 1(1), 33-8.
Slavkin, M. (2004). Authentic learning: How learning about the brain can shape the development of students. Lanham, MD: Scarecrow Education
Varghese, M. G., & Pandya, A. S. (2016). a study on the effectiveness of brain-based- learning on Students of secondary level on their academic achievement in biology. International Journal of Humanities and Social Sciences (IJHSS), 5 (2), 103 – 122.
Wekesa, W. R., Poipoi, M. W., Wanyama, R., Nyakwara, B. S. (2012). Early identification of learning disabilities among standard three pupils of public primary schools in Butere district, Kenya. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies. 3 (4), 695-700.
Willcutt, E. G., Boada, R., Riddle, M. W., Chhabildas, N., DeFries, J. C., & Pennington, B. F. (2011). Colorado Learning Difficulties Questionnaire: validation of a parent-report screening measure. Psychological assessment, 23(3), 778.
Zamani P, Hozeily E, Tahmasebi N, Ahmadi A, Moradi N. (2018). The Effect of Elementary School Teachers’ Knowledge of Learning Disabilities on Referring Afflicted Students to Speech Therapy. Iranian Rehabilitation Journal, 16 (4), 371-378.