نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکترای فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه آزادواحد اراک

2 استادیار علوم تربیتی دانشگاه آزاد واحد تنکابن، ایران نویسنده مسئول

3 استادیار علوم تربیتی دانشگاه آزاد واحد اراک،ایران

چکیده

هدف کلی تحقیق، ارایه الگوی تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دوره متوسطه است، بر این اساس روش تحقیق توصیفی از نوع زمینه‌یابی است. جامعه آماری شامل معلمان و مدیران دوره متوسطه آموزش‌و پرورش استان مازندران به تعداد 15156 و متخصصان رشته علوم‌تربیتی دانشگاه‌های این استان به تعداد 75 نفر می‌باشند. روش نمونه‌گیری تصادفی از نوع طبقه‌ای نسبی است که تعداد افراد نمونه به استناد جدول مورگان از بین معلمان و متخصصان 300 نفر برآورد گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات پس از استخراج مؤلفه‌های تربیت اخلاقی از دیدگاه مربیان بزرگ مکاتب فلسفی، پرسشنامه محقق ساخته است که اعتبار آن با روش ضریب آلفای کرانباخ 973/0 مورد تأیید واقع شد. کفایت نمونه‌برداری به روش KMO به میزان 943/0 برآورد گردید. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، تحلیل عاملی از نوع اکتشافی به هدف پیدا کردن متغیرهای مکنون و تحلیل عاملی تأییدی با برازش مدل نهایی می‌باشد. یافته‌های حاصله حاکی از آن است که با تأیید اجرای تحلیل عاملی با اثبات آزمون کرویت بارتلت، نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این مقیاس از روایی کافی برخوردار بوده و از 3 عامل اشباع شده است، عامل نخست (حکمت با 23 گویه) در تربیت اخلاقی دارای بیشترین بار عاملی با تأثیر 80/83 و عامل دوم نگرش با 16 گویه و با تأثیر 46/11 و عامل سوم عقل‌گرایی با 16 گویه با تأثیر 74/4 اخذ نمودند که با توجه به مقتضیات جامعه آماری به صورت الگویی سه عاملی در تربیت اخلاقی دانش‌آموزان توصیه گردیده است.

کلیدواژه‌ها

افکاری ف. (1393). نقد و بررسی رویکردهای تربیت اخلاقی در دوره ابتدایی در کتاب‏های درسی بخوانیم، بنویسم، قرآن، هدیه‏های آسمان، تعلیمات اجتماعی و طراحی الگوی برنامه‏درسی، پایانامه دکترای تخصصی، دانشگاه علامه طباطبایی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
باقری خ. (1386). نو عمل‏گرایی و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: دانشگاه تهران.
خسروی ز، باقری خ. (1387). راهنمای درونی کردن ارزش‏های اخلاقی از طریق برنامه‏درسی، فصلنامه مطالعات برنامه‏درسی؛ 8(3): 105-81.
رحیمی ح، شکاری ع، فربا م. (1393). آسیب‏شناسی تربیت اخلاقی از منظر برنامه‏درسی پنهان، فصلنامه علمی- ترویجی اخلاق؛ 15(4): 204-177.
سلحشور ا. (1390). حدود و ثغور تربیت اخلاقی، تربیت معنوی و تربیت دینی، فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی؛ 2(2): 41.
سلیمانپور ج. (1388). مهارت‏های تدریس نوین، تهران: نشر احسن.
شاملی ع ع، ملکی ح، کاظمی ح ر. (1390). برنامه‏درسی برای نیل به ترتیب اخلاقی، تهران، فصلنامه اسلام و پژوهش‏های تربیتی؛ 2(3): 17.
فرمهینی فراهانیم، میرزا محمدیم ح، امیرسالاری ع. (1388). بررسی تربیت اخلاقی از منظر امام صادق (ع)، مجله دانشور؛ (16): 65-39.
کریم‏زاده ک. (1387). بررسی مقایسه‏ای رابطه شاخصه‏های تربیت اخلاقی با مولفه‏های ادراک خود در نوجوانان عادی و دارای مشکل، فصلنامه تربیت اسلامی؛ 6(3): 160-123.
منصورم. (1378). روان‌شناسی ژنتیک (تحول روانی از تولد تا پیری)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
Baghgoli H. (2010). Criticism on the religious Education methods Mashhad: Publication of astan ghods razavi.
Beyens U, Yu H, Han T, Zhang L, Zhou X. (2015). The strength of a remorseful heart: Psychological and neural basis of how apology emolliates reactive aggression and promotes forgiveness. Frontiers in psychology; 6(2): 16111634-.
 Blair R J R. (2007). The amygdala and ventromedial prefrontal cortex in morality and psychopathy. Trends in Cognitive Sciences; 11(9): 387–392.
Bostyn D H, Roets A. (2017). Trust, trolleys and social dilemmas: A replication study. Journal of Experimental Psychology: General; 146(5): 1–7.
 Buckholtz J W. (2015). Social norms, self-control, and the value of antisocial behavior. Current Opinion in Behavioral Sciences; 3(2): 122–129.
Chi- Ming Lee A. (2004). Changes and challenges for moral education in Taiwan. Journal of moral education; 33(4): 575 – 595.
Everett J A, Faber N S, Savulescu J, Crockett M J. (2018). The costs of being consequentialist: Social inference from instrumental harm and impartial beneficence. Journal of Experimental Social Psychology; 79: 200–216.
Everett J A, Pizarro D A, Crockett M J. (2016). Inference of trustworthiness from intuitive moral judgments. Journal of Experimental Psychology: General; 145(6): 772–787.
Giner-Sorolla R, Chapman H A. (2017). Beyond purity: Moral disgust toward bad character. Psychological Science; 28(1): 80–91.
Graham J R. (2011). The MMPI-2: Assessing personality and psychopathology (5th ed). New York: Oxford University Press.
Han H, Kim J, Jeong C, Cohen G L. (2017). Attainable and relevant moral exemplars are more effective than extraordinary exemplars in promoting voluntary service engagement. Frontiers in Psychology; 8: 283.
Helzer E G, Critcher C R. (2018). What do we evaluate when we evaluate moral character? In K. Gray, & J. Graham (Eds), Atlas of moral psychology (pp. 99–107). New York, NY: The Guilford Press.
Kerjcie R V, Morgan D W. (1976) Determining sample size for Research Activities, Educational and Psychological Measurement; 30: 607 –610.
Sanger M, Osguthorpe R. (2005). Making sense of approaches to moral education. Journal of moral education; 34(1): 57–71.
Yu H, Gao X, Zhou Y, Zhou X. (2018). Decomposing gratitude: Representation and integration of cognitive antecedents of gratitude in the brain. Journal of Neuroscience; 38: 4886–4898.