نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه پیام نور.

چکیده

یکی از عوامل ایجاد شکاف بین نسل‏ها، به ارتباط بین نسل‏ها مربوط می‏شود. زبان یکی از ابزارهای ارتباط بین اعضای یک خانواده و افراد یک جامعه است. این مطالعه بر اساس نظریه مانهایم (1952) و مید (1978)، با بررسی عوامل شکاف نسلی، سعی در بررسی تأثیر شکاف نسلی در استفاده از زبان، ارتباط کلامی و غیرکلامی پدران و پسران آن‌ها از دیدگاه زبان‌شناختی دارد. روش انجام تحقیق حاضر، علی- مقایسه‏ای می‏باشد. برای به دست آوردن داده‏های زبانی از تحلیل نتایج آزمون TAT، مصاحبه و مشاهدۀ رفتارهای جوانان و والدین آن‌ها استفاده‌ شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‏ها از آزمون یومن ویتنی و ضریب توافقی استفاده‌ شد. جامعۀ آماری موردمطالعه، سی‌وپنج نفر از دانش آموزان در دسترس در مقطع متوسطه به همراه پدرانشان بودند. نتایج تجزیه‌وتحلیل آماری مبین این موضوع است که تفاوت معنی‌داری بین کاربرد واژگان زبان معیار (زبان فارسی)، واژگان زبان انگلیسی، واژگان نامأنوس و زبان غیرکلامی در کاربرد زبانی پدران و پسران متعلق به دو نسل متفاوت وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

ارجمندی، ح.؛ حسن پور، م.؛ ارجمند سیاهپوش، ا. و ارجمند سیاه پوش، ب. (1392(. شکاف نسلی و عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اندیمشک، فصلنامۀ مطالعات جامعه شناختی جوانان، 4 (11)، صص: 48-29.
اسمعیلی زاده، س. و رحمانی، ج. (1393). تحولات فرهنگی و تفاوت‏های بین نسلی در کاربرد زبان فارسی در ایران با تأکید بر مادران و دختران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
آل صاحب فصول، ص. م. (1391). تأثیر زبان مخفی دختران و پسران 15 تا 25 سال بر گفتار والدین در خانواده‏های ساکن شهر تهران با توجه به متغیر تحصیلات، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ ادبیات، زبان‏ها و تاریخ، دانشگاه الزهراء تهران.
پرستالویی زنجانی، م. (1389). مطالعۀ کاربرد زبان‏های فارسی و ترکی در شهرهای زنجان و ابهر، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه پیام نور تهران.
پورجبلی، ر. و عابدینی، ص. (1391). بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر پدیدۀ انسجام بین نسلی در میان جوانان (نسل جدید) و مقایسۀ آن با والدین (نسل قدیم)، فصلنامۀ جامعه‏شناسی مطالعات جوانان، 2(5)، صص: 51-72.
تاجیک، م. (1381). جامعه ایرانی و شکاف نسل‏ها، راهبرد، شمارۀ 26.
رادنیری، سید ابراهیم (1388). مطالعۀ کاربرد زبان‏های فارسی و ترکی در شهرهای اردبیل و نیر، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه پیام نور تهران.
سلیمی، خ. (1389). بررسی و مقایسه جایگاه و کاربرد زبان‏های فارسی و ترکی در فردیس، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران.
شالچی، ب.؛ دادخواه، م. و یاقوتی آذری، ش. (1394). نقش عملکرد خانواده، شکاف بین نسلی و موقعیت اجتماعی- اقتصادی در تبیین اعتیاد پذیری جوانان، فصلنامۀ اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 9 (34).
مدرسی، ی. (1368). درآمدی بر جامعه شناسی زبان. تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
 معماری، م. (1395). بررسی زبان غیرمؤدبانه بین زنان و مردان فارسی‏زبان تهرانی، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه سمنان.
نصیری الموتی، س. (1388). بررسی جایگاه و کاربرد زبان فارسی و گویش رایج در شهر تنکابن با توجه به بافت و موقعیت و متغیرات سن، جنس، شغل، تحصیلات و زبان مادری همسر، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه پیام نور تهران.
واسو جویباری، خ. (1385). بررسی تفاوت بین نسلی در کاربرد واژه‏های مازندرانی جویباری. پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ ادبیات، زبان‏ها و تاریخ، دانشگاه الزهراء تهران.
یاری هیبت، خ. (1388). مطالعۀ جایگاه و کاربرد زبان‏های فارسی و بلدچی در موقعیت‏های اجتماعی در شهرهای کلاله، گالیکش و مینودشت، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه پیام نور تهران.
Clark, l. S. (2009). Digital media and Generation Gap: Qualitative Research on US, Teens and Their Parents, Information, Communication and Society, 12,388-407. Doi: 10,10880/13691180902823845.
Fasold, R. (1984). The Sociolinguistics of Society, Oxford: Basil Blackwell.
Mannheim, K. (1952). The problem of generations. Sociology of knowledge. Edited by Paul Keeshkemeti. London: Routledge and Kegan Paul.
Mead, M. (1978). Culture and commitment. Anchor books, New York.
Merali, N. (2004). Individual assimilation status and intergenerational gaps in Hispanic refugee families. International Journal for Advancement of Counseling, Vol. 26, No. 1: 21-23.
Morgan, Ch. D. & Murray, H.A. (1935). A method for investigating fantasies: The Thematic Apperception Test, Archives of Neurology and Psychiatry, 34, 289-306
Scott J and Schuman, H. (2010). Generation and Collective Memories: American, Sociological Review: V. 54.
Zhang, Y. B. (2004). Initiating factors of Chinese intergenerational conflict: Young adults, written accounts. Journal of Cross- Cultural Gerontology, 19: 299-319.