نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

2 دکتری، مدیریت آموزش عالی، دانشگاه تهران / رئیس گروه پژوهش‌های فرهنگی-علمی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران، ایران.

3 دانشگاه تربیت مدرس دکتری سیاست‌گذاری علم و فناوری، دانشگاه تربیت مدرس / مدیرکل پژوهش‌های فرهنگی-علمی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر باهدف شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های دانشگاه کارآفرین انجام‌شده است. در این پژوهش به‌منظور جمع‌بندی و تجمیع یافته‌های پژوهش‌های پیشین از روش فراترکیب بهره‌ گرفته شده است. در این راستا در قدم اول با جستجو در پایگاه‌های مختلف اسناد علمی تعداد 842 منبع اولیه که در آن‌ها به‌نوعی به دانشگاه کارآفرین (نسل سوم) اشاره‌شده بود استخراج گردید. سپس با در نظر گرفتن میزان ارتباط با موضوع پژوهش منابع اولیه غربال و تعداد 75 منبع برای بررسی نهایی انتخاب شد. در ادامه با استفاده از تحلیل محتوای و کدگذاری باز و محوری منابع منتخب مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتیجه این تحلیل شناسایی 20 مؤلفه در پنج مقوله اصلی 1- استراتژی و مدیریت، 2- ساختار و فرایندها، 3- فرهنگ، 4- سیستم آموزشی و 5- شبکه تعاملات به‌عنوان مؤلفه‌ها و مقوله‌های اصلی شکل‌گیری یک دانشگاه کارآفرین است. درنهایت به‌منظور نشان دادن میزان اهمیت و اولویت این مؤلفه‌ها به‌عنوان ورودی تصمیمات سیاست‌گذاران عرصه آموزش عالی برای سوق دادن دانشگاه‌های کشور به‌سوی دانشگاه کارآفرین از روش تحلیل سلسله مراتبی گروهی استفاده گردید. در این راستا ضمن بهره‌گیری از نظرات 7 تن از صاحب‌نظران و کارشناسان اهل‌فن در حوزه آموزش عالی، وزن و اولویت مقوله‌ها و مؤلفه‌ها محاسبه و ارائه گردید. بر این اساس پنج مؤلفه رهبری، سازمان‌دهی کارآفرینانه، مدیریت منابع، نگرش کارآفرینی و قوانین دارای بالاترین وزن و اهمیت هستند. درنهایت پیشنهاد‌هایی جهت هموارسازی تحول به سمت دانشگاه کارآفرین در ارتباط با مؤلفه‌های مهم ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

آذر، ع.، و رجب‌زاده، ع. (1381). تصمیم‌گیری کاربردی (رویکرد MADM). تهران: نگاه دانش.
باقری کنی، م.، نوروزی، خ.، محمدی، م.، و آزادی احمدآبادی، ج. (1396). کشف و اولویت‌بندی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر ساختار دانشگاه کارآفرین: پیشنهادی برای موفقیت در وظایف نسل سوم دانشگاه‌ها، فصلنامه رشد فناوری، 13 (52)، 14-8.
بهزادی، ن.، رضوی، م.، و حسینی، ر. (1392). طراحی الگوی مفهومی دانشگاه کارآفرین با رویکرد کارآفرینی سازمانی، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی. 7(4)، 713-697.
پژوهش جهرمی، ا.، و ‌پورکریمی، ج. (1393). دانشگاه کارآفرین؛ بیم و امیدها در اقتصاد دانش‌بنیان، نشریه صنعت و دانشگاه، 7(25)، 44-35.
ترکمان، ط؛ و نوروزی، ع. (1396). بررسی وضعیت شاخص‌های دانشگاه کارآفرین بر مبنای مدل گیب 2012 در دانشگاه تهران، فصلنامه رهیافت، 27(65)، 148-131.
حسنی، ز.، ابوالقاسمی، م.، و مشبکی اصفهانی، ا. (1397). ارائه الگوی کارآفرینی دانشگاهی برای دانشگاه فنی و حرفه‌ای، نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(ویژه نامه)، 1213-1234.
شعاع اردبیلی، ف.، ویسی، غ.، و رحمانی، ج. (1397). طراحی و پیشنهاد چارچوبِ مفهومی و مدل دانشگاه کارآفرین بر اساس نظریه داده بنیاد سیستماتیک، نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 13(47)، 132-115.
صمدی میارکلائی، ح.، آقاجانی، ح.، و صمدی میارکلائی، ح. (1393). ارزیابی شاخص‌های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه مازندران بر اساس روش فازی، نشریه توسعه کارآفرینی، 7(2)، 388-369.
عنایتی، ت.، صالحی، م.، و جلالی، ط. (1397). بررسی تأثیر هوش‌های رقابتی و تجاری بر تجاری‌سازی ایده‌ها با تأکید بر مزیت رقابتی در دانشگاه‌های نسل سوم به‌منظور ارائه مدل. نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(ویژه نامه)، 361-378.
کرد نائیچ، ا.، احمدی، پ.، قربانی، ز.، و نیاکان لاهیجی، ن. (1391). بررسی ویژگی‌های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه تربیت مدرس، نشریه توسعه کارآفرینی، 5 (3)، 64-47.
گودرزی، ر.، حسینی، س.ر.، و طبائیان، س. ک. (1397). چارچوبی برای توسعه کارآفرینی دانشگاهی در رشته‌های علوم انسانی در ایران، نشریه توسعه کارآفرینی، 11(4)، 679-661.
میگون‌پوری، م.، عربیون، ا.،‌پوربصیر، م.، و مبینی دهکردی، ع. (1398). طراحی اکوسیستم کارآفرینی پردیس دانشگاهی با رویکرد مدل‌سازی ساختاری- تفسیری، نشریه علمی- پژوهشی فناوری آموزش، 14(1)، 251- 261.
نوروزی، خ. (1392). الزامات ساختاری دانشگاه کارآفرین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گروه مدیریت. دانشکده معارف اسلامی و مدیریت. دانشگاه امام صادق (ع).
نهاردانی، ح.، معقول، ع.، زنده‌دل، ا.، و نودهی، ح. (1397). طراحی مدل مدیریت دانش در دانشگاه فنی و حرفه‌ای با راهبرد آموزش تربیت کارآفرین، نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(ویژه‌نامه)، 629-651.
Ahmad, N. H., Halim, H. A., Ramayah, T., Popa, S., & Papa, A. (2018). The ecosystem of entrepreneurial university: the case of higher education in a developing country. International Journal of Technology Management, 78(1-2), 52-69.
Clark, B. (1998). The entrepreneurial university: Demand and response. Tertiary Education Management,4(1), 5-16.
Dabic, M., Gonzalez-Loureiro, M., & Daim Tugrul, U.J. (2015). Unraveling the attitudes on entrepreneurial universities: The case of Croatian and Spanish universities. Technology in Society, 42, 167-178.
Dalmarco, G., Hulsink, W., & Blois, GV. (2018). Creating entrepreneurial universities in an emerging economy: Evidence from Brazil. Technological Forecasting and Social Change, 135, 99-111.
Errasti, N., Bezanilla, M., García-Olalla, A., Auzmendi, E., & Paños, J. (2018). Factors and maturity level of entrepreneurial universities in Spain. International Journal of Innovation Science, 10(1), 71-91.
Etzkowitz, H. (2017). Innovation Lodestar: The entrepreneurial university in a stellar knowledge firmament. Technological Forecasting and Social Change, 123, 122–129.
Gibb, A., Haskins, G., & Robertson, I. (2012). Leading the entrepreneurial university: Meeting the entrepreneurial development needs of higher education institutions. Universities in change, 9-45.
Giustina, S., Susana, E., Žilvinas, M., & Karl, H. (2017). An Intellectual Capital framework to measure universities' third mission activities. Technological Forecasting and Social Change, 123, 229-239.
Guerrero, M., & Urbano, D. (2012). The development of an entrepreneurial university. The Journal of Technology Transfer, 37(1), 43–74.
Matthew, S. (2011). A process model of academic entrepreneurship. Business Horizons, 54(2), 153-161.
Ossadnik, W., Schinke, S., & Kaspar, R. H. (2016). Group Aggregation Techniques for Analytic Hierarchy Process and Analytic Network Process: A Comparative Analysis. Group Decision and Negotiation, 25, 421–457.
Ramírez, L. J. C., Sánchez-Cañizares, S. M., & Fuentes-García, F. J. (2019). Past Themes and Tracking Research Trends in Entrepreneurship: A Co-Word, Cites and Usage Count AnalysisSustainability, 11(11), 1-32.
Rothaermel, F., Agung Shanti, D., & Jiang, Lin. (2007). University entrepreneurship: a taxonomy of the literature. Industrial and corporate chang,16(4), 691-791.
Saaty, T. L. (1989). Group Decision Making and the AHP. The Analytic Hierarchy Process, 59–67.
Salamzadeh, A., Yadollahi Farsi, J., Motavaseli, M., Markovic, M, R., & Kesim, H, K. (2015). Institutional factors affecting the transformation of entrepreneurial universities. International Journal of Business and Globalisation, 14(3), 271-291.
Sandelowski, M., & Barroso, J. (2006). Handbook for synthesizing qualitative research. New York: Springer Publishing Company.
Tijssen, R, J, W. (2006). Universities and industrially relevant science: Towards measurement models and indicators of entrepreneurial orientation. Research Policy, 35(10), 1569-1585.
Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of Advanced Nursig, 50(2), 204-211.
Azar, A. & Rajabzadeh, S. (2002). Applied Decision Making (A MADM Approach). Tehran. Negahe Danesh.
Bagheri Kani, M., Noroozi, Kh., Mohammadi, M. & Azadi Ahmad-Abadi, J. (2017). Discovering and prioritizing the dimensions and components affecting the structure of the Entrepreneurial University: Suggestions for Success in the Tasks of Third Generation Universities. Roshd-e-Fanavari, 13(52), 8-14.
Behzadi, N., Razavi, M. & Hoseini, R. (2013). Designing A Conceptual Model for an Entrepreneurial University; Using Corporate Entrepreneurship Approach. Journal of Entrepreneurship Development, 7(4), 697-713.
Pajoohesh Jahromi, A. & Pourkarimi, J. (2014). University Entrepreneur: Fears and Hopes in Knowledge-Based Economy. Journal of Industry and University, 7 (25), 35-44.
Torkaman, T. & Noroozi, A. (2017). The Investigation of entrepreneurial university indicators status Based on the model of Gibb 2012 in The University of Tehran. Journal of Rahyaft, 27 (65), 131-148.
Hasani, Z., Abolghasemi, M. & Moshabbaki, A. (2018). Provide a university entrepreneurship model for the technical and vocational college. Journal of Research in Educational Systems, 12 (Special Issue, Spring), 1213-1234.
Shoaardebili, F., Vaisi, G. & Rahmani, J. (2020). Designing and suggestion of entrepreneur university model ‌ional framework,based on systematic grounded theory. Journal of Research in Educational Systems, 13 (47), 115-132.
Samadi Miarkolaei, H., Aghajani, H. & Samadi Miarkolaei, H. (2014). Evaluation of Indexes of Entrepreneurial University With an Emphasis on Fuzzy Inference in University of Mazandaran. Journal of Entrepreneurship Development, 7 (2), 369-388.
Enayati, T., Salehi, M. & Jalali, T. (2018). Investigating the Effect of Competitive and Commercial Awareness on Commercialization of Ideas with Emphasis on Competitive Advantage in Third Generation Universities in order to present a model. Journal of Research in Educational Systems, 13 (Special Issue, Spring), 361-378.
Kornaeej, A., Ahmadi, P., Ghorbani, Z. & Niakan Halhiji, N. (2012). A study of the characteristics of an entrepreneurial university in Tarbiat Modares University. Journal of Entrepreneurship Development, 5 (3), 47-64.
Goudarzi, R., Goudarzi, S. R. & Tabaian, S. K. (2019). Academic Entrepreneurship Development Framework in the Humanities in Iran. Journal of Entrepreneurship Development, 11 (4), 661-679.
Meigounpoory, M., Arabiun, A., poorbasir, M., & Mobini Dehkordi, A. (2019). Entrepreneurial University Campus Ecosystem (EUCE) Design with Interpretive Structural Modelling. Journal of Technology of Education, 14(1), 251-261.
Noroozi, Kh. (2013). Structural requirements of Entrepreneurial University. Master of ArtThesis. Department of Management. Faculty of Islamic Education and Management. Imam Sadiq University.
Nahardani, H., Maghool, A., Zendedel, A. & Nodehi, H. (2018). Designing a knowledge management model in a technical and vocational university with an entrepreneurship training strategy. Journal of Research in Educational Systems, 12 (Special Issue, Spring), 629-651.