محمد حجتی؛ حسن صائمی؛ کاظم شریعت نیا؛ علی اصغر بیانی
دوره 15، شماره 53 ، تیر 1400، ، صفحه 58-71
چکیده
پژوهش حاضر با هدف استخراج مبانی و اهداف برنامه درسی آموزش مهارتهای تفکر خلاق و انتقادی در دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران انجام شد. بهمنظور انجام این پژوهش از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای قراردادی بهره گرفته شد. مشارکتکنندگان پژوهش شامل 12 نفر از صاحبنظران رشتههای برنامهریزی درسی، فلسفه تعلیم و تربیت و روانشناسی بودند ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف استخراج مبانی و اهداف برنامه درسی آموزش مهارتهای تفکر خلاق و انتقادی در دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران انجام شد. بهمنظور انجام این پژوهش از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای قراردادی بهره گرفته شد. مشارکتکنندگان پژوهش شامل 12 نفر از صاحبنظران رشتههای برنامهریزی درسی، فلسفه تعلیم و تربیت و روانشناسی بودند که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. طبق یافتههای پژوهش ابتدا مبانی برنامه درسی آموزش مهارتهای تفکر (خلاق و انتقادی) موردبررسی قرار گرفت که به سه بخش مبانی فلسفی و ارزشی، مبانی روانشناختی و مبانی جامعهشناختی تقسیم گردید. در بخش مبانی فلسفی و ارزشی، مقولههای اصلی تأکید بر تربیت رسمی و عمومی، تأکید بر ارزشهای تفکر و تأکید بر شایستگیهای تفکر بودند. مقولههای اصلی استخراجشده برای مبانی روانشناختی، تأکید بر بعد خردورزی، کاربست بعد عاطفی، اجتماعی و توجه به مشارکت و همکاری بودند. درنهایت مقولههای اصلی انتخابشده برای مبانی جامعهشناختی عبارت بود از کلنگری، نقد اجتماعی و خودانتقادی. برای اهداف مناسب آموزش تفکر خلاق و انتقادی بر اساس نظر صاحبنظران دو مقوله اصلی مهارتهای درون فردی و مهارتهای برون فردی انتخاب شد. در مقوله مهارتهای درون فردی اصولی مانند مهارتهای تکنیکی، مهارتهای حل مسئله و مهارتهای اخلاقی و در مقوله مهارتهای برون فردی اصول کفایتهای هیجانی، کفایتهای شناختی و کفایتهای اجتماعی استخراج گردید.