نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه لرستان، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

3 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر خودکارآمدی تحصیلی وسازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دختر ناسازگار دوره دوم متوسطه شهر کرمان انجام شد. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر ناسازگار در مدارس دوره متوسطه دوره دوم ناحیه 2 شهر کرمان در سال تحصیلی 96-95 بود. نمونه موردبررسی بر اساس هدف­های پژوهش عبارت بودند از 30 دانش‌آموز ناسازگار که به کمک آزمون سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی (AISS)، ناسازگار تشخیص داده شدند و سپس با گمارش تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی سینها و سینگ (1993)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی جینگ و مورگان (1997) و پرسشنامه سازگاری تحصیلی کلارک (1976). به گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه­ای راهبردهای خودتنظیمی آموزش داده شد و گروه گواه در این مدت آموزشی دریافت نکردند. داده­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان ناسازگار دوره متوسطه در سطح 01/0P< تأثیر معناداری دارد. آموزش خودتنظیمی در جهت استفاده از راهبردهای شناختی و راهبرد فراشناختی به دانش­آموزان ناسازگار ارائه شود تا کمتر شاهد ناسازگاری تحصیلی و عدم خودکارآمدی تحصیلی این‌گونه دانش‌آموزان باشیم.

کلیدواژه‌ها

اژه­ای، ج.؛ منظری توکلی، و. و حسینی، س. ر. (1391). بررسی مقایسه تأثیر درمان شناختی-رفتاری گروهی، معنادرمانی گروهی و تلفیق آن‌ها بر سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان ناسازگار. مجله پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 6(3)، 30-40.
اسفندیاری، ش. (1395). پیش‌بینی سازگاری تحصیلی بر اساس راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، خودکارآمدی تحصیلی و خودپنداره تحصیلی در دانش‌آموزان پسر مقطع سوم متوسطه کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه رازی.
تیرگری، ب.؛ عزیز زاده فروزی، م.؛ حیدرزاده، ا. و عباس زاده، ح. (1394). بررسی ارتباط بین خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت با سازگاری تحصیلی در دانشجویان کارشناسی سال اول دانشگاه علوم پزشکی کرمان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 10(3)، 157-164.
جمالی، م.؛ نوروزی، آ. و طهماسبی، ر. (1392). عوامل مؤثر بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر. مجله آموزش در علوم پزشکی، 13(8)، 629-641.
حیاتی، م. (1392). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری، خودتنظیمی و خودکارآمدی بر خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی ریاضی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران.
خانجانی، ز.؛ فرجی، ر. و فاروقی، پ. (1394). اثربخشی آموزش خودتنظیمی بر کنش­های اجرایی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان با ناتوانایی­های یادگیری. مجله روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 12(45)، 49-63.
دانش، ع.؛ سلیمی نیا، ن.؛ فلاحتی، ح. و سابقی، ل. (1393). اثربخشی آموزش گروهی مهارت حل مسئله بر سازگاری دختران نوجوان ناسازگار. مجله علوم رفتاری، 8(30)، 24-41.
سپهوندی، م. ع. و منصوری، ل. (1396). بررسی رابطه بین نگرش مذهبی و خودکارآمدی با سازگاری تحصیلی دانشجویان. پژوهشنامه تربیتی، 52، 121-140.
سعادت س.، کلانتری، م. و کجباف، م. ب. (۱۳۹۶). رابطه مؤلفه‌های سبک زندگی ارتقاء‌دهنده سلامت با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان ساکن خوابگاه. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 9(4)، 30-38.
صنوبر، ع. (1397). رابطه شادکامی، تاب‌آوری و خودکارآمدی تحصیلی با سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه دهم. مجله جامه شناسی آموزش‌وپرورش، 8، 1-15.
عجم، ع. (1395). پیش‌بینی خودکارآمدی تحصیلی از طریق سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(1)، 71-78.
محمدزاده، ج.؛ هواسی، ز. و کاظمی، ن. (1395). بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک‌شده و باورهای خودکارآمدی با سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر ایلام. فصلنامه تحقیقات روان‌سنجی کودک و نوجوان، 3، 108-126.
Ajam, A. (2014). Prediction of academic self-efficacy through social health of students of medical university. Journal of Educational Strategies in Medical Sciences, 9, 1, 78-71. [Persian]
Azhaei, J.; Manzari Tavakkoli, V., Hosseini, S. (2012). A Study on the Comparison of the Effect of Cognitive-Behavioral Group Therapy, Group Therapy and Their Combination on Social Adjustment of Students. Journal of Research in Psychological Health, 6, 3, 30-40. [Persian]
Bachem, R., & Casey, P. (2018). Adjustment disorder: a diagnosis whose time has come. Journal of Affective Disorders, 227, 243-253.
Bart, O., Hajami, D., & Bar Haim, Y. (2007). Predicting school adjustment from motor abilities in kindergarten. Journal of Infant and Child Development, 16, 597-615.
Bedel, E. F. (2016). Exploring academic motivation, academic self-efficacy and attitudes toward teaching in pre-service early childhood education teachers. Journal of Education and Training Studies. 4(1), 142-149.
Caliskan, S., Selcuk, G. S., & Erol, M. (2010). Effects of the problem solving strategies instruction on the students’ physics problem solving performances and strategy usage. Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2239–2243.
Chen, K. C., & Jang, S. J. (2010). Motivation in online learning: Testing a model of self-determination theory. Journal of Computers in Human Behavior, 26,741–752.
Cole, j., Logan, T. K., & Walker, R. (2011). Social exclusion, personal control, self-regulation, and stress among substance abuse treatment clients. Drug and Alcohol Dependence, 113, 13-20.
Danesh, E.; Saliminia, N.; Falahati, E. & Sabaghi, L. (2012). The Effectiveness of Problem-Solving Problem Skills Training on Adolescent Adolescent Girls, Journal of Behavioral Sciences, 8, 30, 24-41. [Persian]
Dividsoon, B. W. (2013). The development of the classroom social climate during the first months of the school, contemporary educational psychology, 34,185-194.
Driwer, A. (2012). Achievement Motivation and Self-Efficacy in Relation to Adjustment among University Students. Journal of Social Sciences, 6 (3), 333-339.
Esfandiari, S. (2014). The prediction of educational adaptability based on self-regulation learning strategies, academic self-efficacy and self-concept in male secondary school students in Kermanshah. Master's thesis for psychology, Razi University. [Persian]
Hayati, M. (2011). The effect of training on self-regulation, self-regulation and self-efficacy strategies on academic self-efficacy and academic achievement in mathematics, Master's degree in psychology, Shahid Rajaee Tarbiat Modarres University, Tehran. [Persian]
Jamali, M.; Nowroozi, A.; Tahmasebi, R. (2011). Factors Affecting Academic Self-Efficacy and its Relationship with Academic Achievement in Students of Bushehr University of Medical Sciences. Journal of Medical Education, 13, 8, 629-641. [Persian]
Khanjani, Z., Faraji, R. & Farooqi, P. (2016). The Effectiveness of Self-Regulatory Education on Performance and Educational Adjustment of Students with Learning Disabilities, Journal of Evolutionary Psychology: Iranian Psychoanalysts, 12, 45, 49-63. [Persian]
Liran, B. H., & Miller, P. (2017). The role of psychological capital in academic adjustment among university students. Journal of Happiness Studies, 8, 1-15
Malmberg, J. (2014). Tracing the process of self-regulated learning students’ strategic activity in g/n Study learning environment. Faculty of Education Act Univ. 142, 7-96.
Meltzer, L. (2004). Executive function in the classroom: Meta-cognitive strategies for fostering academic success and resilience, paper presented at the learning differences conference, Cambridge, MA.
Mohammadzadeh, J.; Hafez, Z. & Kazemi, N. (2015). The study of the relationship between perceived social support and self-efficacy beliefs with educational adjustment of high school female students in Ilam. Quarterly Journal of Psychometrics in Children and Adolescents, 3, 126-108. [Persian]
Pettus, K. R. (2006). The relationship of parental monitoring to community college student adjustment and achievement: Differences by gender, ethnicity, parental education level, and student residence. Unpublished Ph.D. thesis, Carolina University.
Pintrich, P. R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self-regulating learning in college students.. Educational Psychology Review, 16(4), 385-407.
Sa'adat, S., Kalantari, Mehrdad, K., Mohammad B. (2016). The relationship between health promotion lifestyle components and academic self-efficacy in dormitory students. Research in medical education, 9, 4, 38-30. [Persian]
Sanobar, A. (2018). Happiness, Resilience, and Academic Self-Esteem with Adolescence Adolescence of 10th-grade male students. Magazine Education Department, 8, 15-1. [Persian]
Schlechty, P. C. (2005). Creating create schools: Six critical systems at the heart of educational innovation. Sanfrancisco: John Wiley & Sons.
Schunk, H. (2005). Attributions and development of self-regulatory competence paper presented at the annual conference of the American Educational research association. NEW YORK, NY, USA. 13, 8-12.
Sepahvandi, M. A. & Mansouri, L. (2017). The Relationship between Religious Attitude and Self-Efficacy with Students' Academic Adaptability. Educational Research, 52, 140-121. [Persian]
Sharp. C. R, (2011). Self-Regulation in High School Students, Educational Research. 208, l94.173.
Stainberg. S. E. (2013). Use of logo therapy’s mountain range exercise with male adolescents with mental retardation- developmental disabilities and sexual behavior problems. Journal of contemporary psychotherapy, 33, No.3, 219-234.
Tani, L. J., Reid, G. J., Shupak, N., Cribbie, R., (2011). Social support, self-esteem, and stress as predictors of academic adjustment to university among first-year undergraduates. Journal of College Student Development, 48, N. 3.
Thirgari, B.; Azizadeh Forouzi, M.; Heidarzadeh, A.; Abbaszadeh, H. (2013). The Relationship between Self-Efficacy and Progressive Motivation with Academic Adjustment in First-Year Graduate Students of Kerman University of Medical Sciences. Educational Strategies in Medical Sciences, 10, 3, 164-157. [Persian]
Zimmerman, B. J, Martinez-Pons, M. (1990). Student differences in self-regulated learning: Relating grade, sex and giftedness to self-efficacy and strategy use. Journal of Educational Psychology, 80, 51-59.