نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبائی،

2 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 استاد گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه علامه طباطبائی

4 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی – تصمیم‌گیری و خط‌مشی گذاری، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

آموزش‌های الکترونیکی می‌تواند نقشی اساسی در آینده نزدیک برای رشد و توسعه کشور داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل علّی مؤثر بر الگوی آموزش‌های مجازی دانشگاهی در ایران و ارائه مدل است. ازاین‌رو، با نخبگان درباره موضوع پژوهش مصاحبه‌ شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و به روش گلوله برفی دنبال شد و درنهایت، 24 مصاحبه کیفی صورت گرفت. یافته‌های پژوهش با روش کدگذاری در سه مرحله باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. یافته‌‌‌ها بیانگر 80 نشان مؤثر در الگوی آموزش‌‌های مجازی دانشگاهی در ایران بود. این نشان‌‌ها در 11 مفهوم طبقه‌بندی شد: مسائل سازمانی، مدیریت یکپارچه، مزیت رقابتی، کیفیت هدفمند آموزشی، مدیریت دانش، تکنولوژی، سنجش‌پذیری، سهولت دسترسی، نوآوری و خلاقیت، آینده‌نگری و شایسته‌سالاری. با توجه به یافته‌های پژوهش راهبردهای اجرایی ارائه شده است که راهگشای مدیران آموزش‌های مجازی درباره اجرای موفقیت‌آمیز این نوع آموزش‌‌ها و پیامدهای حاصل از آن است.

کلیدواژه‌ها

افیونی، صفورا؛ فروغی‌ابری، احمدعلی و یارمحمدیان، محمدحسین (1392). مطالعه امکان‌سنجی اجرای دوره آموزش مجازی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان). پژوهش در برنامه ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه ریزی درسی)، 10(12)،92-80.
آشنا، مصطفی؛ محمدی فاتح، اصغر؛ عسگری، ناصر و زارع­پور، مجید (1385). متا-‌مدیریت سازمان­های مجازی: رویکردی نو در رهبری و انتخاب افراد شایسته برای سازمان­های مجازی با تأکید بر نقش IT، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت فنّاوری اطلاعات و ارتباطات.
باقری مجد، روح‌الله؛ سید عباس‌زاده، میر محمد؛ مهر علی‌زاده؛ یدالله و شاهی، سکینه (1392). بررسی و طراحی الگوی آمادگی پداگوژیکی در نظام آموزش عالی مجازی. فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 4(3)، 144-127.
خراسانی، اباصلت و دوستی، هومن (1390). ارزیابی میزان رضایت و اهمیت عوامل مؤثر بر اثربخشی آموزش‌های الکترونیکی از دیدگاه کارکنان (مطالعه موردی: بانک سامان). فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 2(4)، 58-37.
رفیع‌زاده کاسانی، رامین (1386). سازمان‌های مجازی.
سیاوشی، مریم (1390). تحلیل الگوهای آموزش مجازی موجود و ارائه الگوی پیشنهادی برای توسعه دانشگاه مجازی در ایران. اولین کنگره کاربرد فناوری اطلاعات در سلامت.
شاعیدی، علی و صادق­زاد، سیدحسن (1391). بررسی مدل­های مختلف طراحی یادگیری الکترونیکی. فصلنامه دانشگاهی یادگیری الکترونیکی (مدیا)، 3(3)، 38 - 33.
صفائی، زهرا؛ اعمادی، علیرضا و طاهری، مریم (1390). بررسی میزان رضایت­مندی مشمولین آموزش مداوم از برنامه­های آموزش الکترونیکی دانشگاه علوم پزشکی سمنان. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 7(2)، 20 - 13.
صنایعی، علی و سلیمیان، حمیده (1392). تحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش آموزش مجازی با تأکید بر عوامل درونی. فناوری آموزش (فناوری و آموزش)، 7(4)، 270-261.
فارغ‌زاده، نفیسه و کاشی، علی (1392). بررسی روش‌ها و ابزارهای آموزش جازی به‌منظور ارتقاء کیفیت آموزش از دیدگاه اساتید دانشگاه آزاد واحد خدابنده. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(1)، 152-121.
فتحی واجارگاه، کوروش؛ پرداختچی، محمدحسن و ربیعی، مهدی (1390). ارزشیابی اثربخشی دوره‌های آموزش مجازی در نظام آموزش عالی ایران (مطالعه موردی: دانشگاه فردوسی مشهد). فصلنامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 1(4)، 22-5.
قورچیان، نادرقلی و جعفری، پریوش (1382). بررسی دانشگاه‌های مجازی به‌منظور ارائه یک مدل مناسب جهت راه‌اندازی دانشگاه مجازی در کشور، آینده پژوهی مدیریت، 15(3)، 49 - 25.
کاظم­پور، اسماعیل و غفاری، خلیل (1390). امکان­سنجی استقرار نظام آموزش ضمن خدمت مجازی در دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2(5)، 193 - 167.
گلزاری، زینب؛ کیامنش، علیرضا؛ قورچیان، نادر قلی و جعفری، پریوش (1389). تدوین و اعتبارسنجی الگوی پیشنهادی ارزشیابی کیفیت درونی آموزش الکترونیکی در نظام آموزش عالی کشور، فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 1(1)، 185 - 160.
مشتاقی، سعید؛ عگبهی، عبدالحسین؛ آقاکثیری، زهره و حسینی آهنگری، سید عابدین (1391). ارزشیابی دوره‌های آموزش مجازی دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی از دیدگاه دانشجویان و اساتید با توجه به استاندارد اسکرم. دو فصلنامه توسعه آموزش جندی‌شاپور، 3(2)، 20 - 11.
وفایی‌نجار، علی؛ محمدی، مریم؛ خیابانی‌تنها، بهروز و ابراهیمی­پور، حسین (1390). نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی نسبت به پیاده­سازی نظام آموزش مجازی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 11(2)، 127 - 120.
 
Endean, M., Bai, B., and Dui, R. (2010). Quality standards in online distance education. International Journal of Continuing Education and Lifelong Learning, 3(1), PP 53-73.
Evgeniy Lavrov, Olena Kupenko, Tetiana Lavryk, Natalia Barchenko (2013). Organizational approach to the ergonomic examination of E-Learning modules. Informatics in Education, 12(1), 107-124.
Fatma Ozoudogru Murat Hismanglu (2016). Views of Freshmen Students on Foreign language courses delivered via E-learning.
Muhannad Al-Shboul (2013). The Level of E-Learning Integration at the University of Jordan:Challenges and Opportunities. International Education Studies, 6(4), 93-113.
Nurul Islam1, Martin Beer1, Frances Slack (2015). Managing Online Presence in the E-Learning Environment: Technological Support for Academic Staff, Journal of Education and Training Studies, 3(3), 91-100.
Thi Lip Sam (2015). E-learning Benchmarking Survey: A Case Study of University Utara Malaysia. Universal Journal of Educational Research 3(4), 269-276.
Uthman T. Alturki Ahmed Aldraiweesh Kinshuck (2016). Evaluating The Usability And Accessibility Of LMS Blackboard At King Saud University. Contemporary Issues in Education Research – First Quarter, 9(11), 33-44.